Historia CzTN

Nazwy – Od 1932 do 1979 – Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie.
Od 1979 Częstochowskie Towarzystwo Naukowe.
Rok założenia – 1932
Okresy działalności Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej:
1932 – 1939,
1946 –1950,
1957 – 1979.
Okres działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego:
1979
Siedziba: Częstochowa.
Zadania: Towarzystwo popiera badania naukowe, w szczególności dotyczące regionu częstochowskiego, bądź prowadzone
w tym terenie.
Struktura organizacyjna: Walne Zebranie, Zarząd.
Prezesi TPKR:
1932 – Kazimierz Kuhn,
1932 – 1938 – Wacław Płodowski,
1938 – 1939 – Aleksander Radłowski,
1939 – 1946 – przerwa w działaności,
1946 –1950 – Aleksander Radłowski,
1950 – 1957 – zawieszenie działalności,
1957 – 1962 - Antoni Kłyk,
1962 – 1979 – Eugeniusz Suchecki.
Prezesi CzTN:
1979 – 1984 - Jerzy Kołakowski,
1984 – 1989 - Leopold Jeziorski,
1989 – 1993 – Marceli Antoniewicz,
1993 – 2013 – Marian Głowacki.
2013 – 2015 – Grzegorz Majkowski
2015 – 2021 – Cezary Gębicki
2021 – 2025 – Beata Urbanowicz
Sekretarze generalni TPKR:
1932 –1934 – J. Purzycki,
1934 – 1939 – Stanisław Wieruszewski,
1946 – 1950 – Jadwiga Jakubowska,
1957 – 1959 – Edward Gorgol,
1959 – 1962 – Jerzy Hanisz,
1962 – 1964 – Kazimiera Brol,
1964 – 1979 – Antoni Kłyk.
Sekretarze naukowi CzTN:
1979 – 1989 – Mieczysław Stańczyk,
1989 – 1997 – Andrzej Zakrzewski,
1997 – 2015 – Marceli Antoniewicz.
2015 – 2017 – Beata Urbanowicz
2017 – 2018 – Dariusz Złotkowski
2018 – 2021 – Julia Dziwoki
2021 – 2025 – Cezary Gębicki
Wydawnictwo ciągłe – "Ziemia Częstochowska" - ukazuje się od 1934 roku.
Wydawnictwo ciągłe - Częstochowski Kalendarz Astronomiczny - ukazuje się od roku 2005 do roku 2009 a od 2010 roku
w ramach Częstochowskiego Oddziału PTMA im. ks. Bonawentury Metlera.

Charakterystyka działalności

Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej

    W dniu 25 lutego 1932 roku inż Kazimierz Kuhn, ówczesny starosta częstochowski, w sali Rady Miejskiej, przedstawił propozycję utworzenia Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej, jego cele i zadania.
    W czasie dyskusji dyrektor Państwowego Gimnazjum im. H. Sienkiewicza, inż. Wacław Płodowski wskazał na już istniejące tradycje popierania kultury regionalnej w działalności Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Częstochowie i na potrzebę powołania Towarzystwa o takich celach. Na zebraniu uchwalono statut Towarzystwa i dokonano wyboru władz. Pierwszym prezesem został wybrany Kazimierz Kuhn, wiceprezesami,   W. Felisiak, W. Matuszkiewicz.
Utworzono 4 sekcje: historyczną, geograficzno-przyrodniczą, badań kultury regionalnej i badań stosunków gospodarczych. Później powołano jeszcze dwie sekcje: artystyczną i krajoznawczą.
    Cele i kierunki pracy Towarzystwa określił projektodawca i pierwszy prezes w przedmowie do I tomu Ziemi Częstochowskiej „ ... duża praca poszukiwawcza, rozpoznawcza, badawcza, może i powinna być podjęta na terenie ziemi częstochowskiej nad tym, co stanowi jej odrębność, jej swoisty charakter... głębokich studiów wymagają natura, historia i sztuka tej ziemi. Towarzystwo popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie podjęło te zadania i dąży do ratowania od zagłady tego wszystkiego, co stanowi cenną wartość kulturalną tych okolic, oraz badanie istoty tych wartości i poznanie tego, co jest jeszcze nieznane i naukowo niezbadane”.
    23 października 1932 roku Kazimierz Kuhn wyjechał z Częstochowy. Zarząd TPKR przyznał mu tytuł honorowego prezesa, zaś na stanowisko prezesa powołano inż. Wacława Płodowskiego.
    Ustanowiono Fundusz im. inż. K.Kuhna w wysokości 5000 zł, na którą to sumę złożyło się społeczeństwo Częstochowy. Fundusz miał służyć rozwijaniu prac naukowo-badawczych i utworzeniu specjalnego wyda-wnictwa Ziemia Częstochowska (ZC). Z tego funduszu wydano I i II tom oraz Zeszyt 1 tomu III, ZC.
    I tom ukazał się w 1934, zawierał 322 strony z ilustracjami. Na treść tomu składały się artykuły będące plonem indywidualnych prac naukowo badawczych oraz sprawozdanie z działalności TPKR. Tom wydano nakładem firmy wydawniczej
W. Nagłowskiego w ilości 1000 egzemplarzy.
    Zarząd Miasta przekazał Towarzystwu pawilon w Parku im. S. Staszica. Postanowiono założyć w nim muzeum regionalne. Obowiązki kustosza tej placówki powierzono Ludomirowi Nieprzeckiemu włączając go jednocześnie do zarządu TPKR. Obowiązki kustosza pełnił do 1935 roku tj. do wyjazdu z Częstochowy. Kolejnym kustoszem została Jadwiga Jakubowska. Otwarcie placówki pod nazwą „Zbiory Regionalne” nastąpiło w styczniu 1936 roku. Muzeum było otwarte dwa razy w tygodniu :
w czwartki i w niedzielę.   W muzeum zorganizowano, m.in. przy pomocy Instytutu Nauk Społecznych w Warszawie, wystawę twórczości chałupniczej w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na estetykę wytwórczości dewocjonaliów i uszlachetnienie produkcji pamiątek z Częstochowy.
     W ciągu pierwszych dwu lat działalności przygotowano projekt utworzenia rezerwatu przyrodniczego w okolicach Jasnej Góry. Podjęto starania u władz administracyjnych i konserwatorskich, o objęcie ochroną Zielonej Góry i Olsztyna oraz o zaopiekowanie się m.in. drzewami jałowcowymi i cisami znajdującymi się w rejonie częstochowskim. Opracowano projekt stref turystycznych wokół Częstochowy celem uzyskania od PKP ulgowej taryfy przejazdów pasażerskich na tych terenach oraz kartotekę mieszkań, nadających się do wykorzystania przez turystów i pielgrzymów. Zorganizowano szereg prelekcji dotyczących historii miasta
i regionu.
    W kolejnych latach interweniowano u władz administracyjnych w sprawie utworzenia rezerwatu bukowego w Potoku Złotym, nawiązano współpracę ze Starostwem w zakresie opracowania wykazu zabytków architektury i przyrody powiatu częstochowskiego, zapoczątkowano współpracę z pokrewnymi Towarzystwami w kraju celem wymiany wydawnictw, wspierano badania naukowe i gromadzono ich wyniki z przeznaczeniem ich opublikowania w kolejnych tomach ZC.
    Następny, II tom ZC ukazał się w 1938 roku nakładem 1000 egzemplarzy. Został wydrukowany w drukarni Franciszka Dionizego Wilkoszewskiego. Tom o objętości 270 stron z ilustracjami zawierał artykuły źródłowe, notę biograficzną, dwa pamiętniki oraz bibliografię dotyczącą Częstochowy i sprawozdanie z działalności Towarzystwa.
    W początku 1938 roku przystąpiono do składania w tejże drukarni pracy dr Noska pt. Badania archeologiczne w Opatowie częstochowskim, która miała stanowić zeszyt 1 tomu III ZC. Zeszyt ten oddany został do rąk czytelników dopiero po wojnie,
w kwietniu 1946 roku, w dniu walnego zebrania.
     Zeszyt 1 tomu III liczący 23 strony, został wydany w nakładzie 100 egzemplarzy przez Drukarnię P.D. Wilkoszewskiego.
Tom III ZC, obejmujący zeszyty 2, 3 i 4, zredagowany został i ukazał się dopiero w 1947 roku.
    W dniu 23 marca 1938 roku zmarł współzałożyciel i długoletni prezes TPKR, inż. Wacław Płodowski. Funkcję prezesa Towarzystwa objął dotychczasowy wiceprezes Aleksander Radłowski.
    Okupacja hitlerowska spowodowała niemal całkowite zniszczenie dorobku Towarzystwa. Dewastacji uległo muzeum w parku im. S. Staszica, spalono egzemplarze I tomu ZC przechowywane w księgarni Nagłowskiego, a na makulaturę przeznaczono nakład II tomu, znajdujący się w drukarni Wilkoszewskiego, zniszczono wszystkie dokumenty TPKR z okresu międzywojennego. Jedynie w części, zbiory i wydawnictwa TPKR, uratowane zostały przez dyrektora Gimnazjum i Liceum im. H. Sienkiewicza, Kazimierza Saboka.
    Po wojnie TPKR wznowiło działalność w dniu 11 kwietnia 1946 roku na zebraniu organizacyjnym, które uchwaliło nowy statut Towarzystwa. Prezesem został Aleksander Radłowski, wiceprezesem Kazimierz Sabok.
    Zebrano rozproszony majątek. Brano udział w Wystawie Książki Polskiej w Częstochowie, zgromadzono kilka prac, związanych z regionem częstochowskim. Jak wspomniano wyżej, prace te złożyły się na treść zeszytów 2, 3 i 4, tomu III, który ukazał się w 1947 roku. Tom ten liczył 79 stron. Został wydany w nakładzie 1200 egzemplarzy prze Drukarnię Państwową nr.1.
( dawniej W. Nagłowskiego ).
    W 1950 roku władze miejskie zawiesiły działalność Towarzystwa, argumentując, że dubluje ono prace Wydziału Kultury MRN
i poczynania kulturalne związków zawodowych. U podstaw tej decyzji legły jednak względy polityczne. Ówczesne władze nie mogły pozwolić na działalność Towarzystwa kultywującego przedwojenne tradycje. Wstrzymanie działalności Towarzystwa przez prawie siedem lat miało bardzo negatywny wpływ na rozwój badań naukowych i kultury regionalnej.
    Zmiany polityczno-społeczne po październiku 1956 stworzyły możliwość wznowienia działalności Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej. W dniu 29 listopada 1957 na naradzie w Prezydium MRN omówiono potrzebę reaktywowania Towarzystwa. Przygotowanie materiałów oraz prowadzenie działań w celu wznowienia działalności TPKR powierzono Antoniemu Kłykowi, z-cy przewo-dniczącego Prezydium MRN. W wyniku jego działalności odbyły się dwa zebrania : 16 i 18 grudnia tegoż roku. Drugie z zebrań było formalnym zebraniem założycielskim TPKR. Przyjęto na nim zmodyfikowany statut i dokonano wyboru władz. Prezesem został Eugeniusz Suchecki, jego zastępcami zaś zostali Aleksander Radłowski i Bolesław Stala.
    Wyłoniono dwie sekcje: naukową i artystyczną Pierwsza zajęła się pracami badawczymi i ich publikacją we wznowionym periodyku ZC, druga opiekowała się pracą Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Częstochowskiej. W tym czasie Zespół ten posiadający chór, balet i orkiestrę, cieszył się znaczną popularnością nie tylko w naszym regionie ale i całym kraju.
    W czerwcu 1958 roku Towarzystwo wydało „ Przewodnik po Częstochowie i okolicy „ , przygotowany przez zespół autorski pod red. T. Kwaśniewskiego. W tymże roku z inicjatywy władz miejskich i w porozumieniu z PAN w Towarzystwie utworzono Zakład Badań Regionalnych. Zadaniem Zakładu było prowadzenie badań zleconych przez PAN, oraz prac badawczych objętych planem Towarzystwa . Ponieważ jednak Zespół wykroczył swymi badaniami poza cele Towarzystwa, walne zebranie podjęło
w 1959 decyzję o przekazaniu tej agendy Śląskiemu Instytutowi Naukowemu w Katowicach. Sekcja naukowa zebrała materiały
z różnych dziedzin życia regionu do IV i V tomu ZC.
  9 października 1959 roku na walnym zebraniu, ponownie wybrano prezesem Eugeniusza Sucheckiego. Bardzo gwałtownie bo z 39 do 181 wzrosła ilość członków.
    Trwały prace nad wydaniem IV tomu ZC. Tom ten ukazał się w kwietniu 1961 roku, w nakładzie 3000 egzemplarzy. Tom ukazał się nakładem katowickiego wydawnictwa „Śląsk„, a wydrukowany został w Częstochowskich Zakładach Graficznych ( dawniej drukarnia F. D. Wilkoszewskiego) w kooperacji ze SPPW „Udziałowa„. Tom zawierał prace dotyczące różnych dziedzin badawczych regionu częstochowskiego.
    W tymże roku obniżył się poziom artystyczny i dyscyplina Zespołu Pieśni i Tańca. Nieproporcjonalnie wzrosły nakłady finansowe. Płace personelu i świadczenia natury gospodarczej pochłaniały 70% środków Towarzystwa. Dlatego walne zebranie w dniu 21 grudnia 1962 roku powzięło decyzję przekazania Zespołu Pieśni i Tańca pod opiekę Klubu Międzyspółdzielnianego. Na tymże walnym zebraniu powierzono funkcję prezesa na następną kadencję Eugeniuszowi Sucheckiemu. Zastępcami zostali: d/s naukowych, Franciszek Sobalski i d/s artystycznych Edward Mąkosza.
    V tom ZC o 352 stronach ukazał się w 1965, nakładem Wydawnictwa „Śląsk„ Katowice. Nakład wyniósł 2000 egzemplarzy.
W treści znalazły się prace z różnych dziedzin dotyczących regionu częstochowskiego.
    W tym czasie ukazał się również drukiem „Informator„ popularyzujący placówki spółdzielcze. Zorganizowano wystawę prac malarskich i rzeźby amatorów plastyków oraz wystawę obrazów batalistycznych, nawiązano współpracę ze szkołami artystycznymi tj. Szkołą Muzyczną i Liceum Technik Plastycznych, zakupiono dla studentów Wydziału Zamiejscowego Katowickiej WSE, podręczniki i pomoce naukowe. Towarzystwo wspólnie z Muzeum Regionalnym ogłosiło konkurs otwarty na zebranie materiałów z kultury materialnej regionu, opowiadań i legend ludowych, rzeźb, malarstwa i rękodzielnictwa. Na walnym zebraniu w 1964 roku prezesem ponownie wybrano Eugeniusza Sucheckiego, wiceprezesem został Franciszek Sobalski. Towarzystwo uzyskało lokal przy Bibliotece Miejskiej im.Wł. Biegańskiego. Dyrekcja Biblioteki zobowiązała się udostępniać swą salę odczytową.
    Z okazji 1000 lecia Państwa Polskiego i 750-lecia Częstochowy w dniu 27 września 1966, Śląski Instytut Naukowy, Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej oraz Polskie Towarzystwo Historyczne zorganizowały Sesję Naukową poświęconą omówieniu dotychczasowego dorobku w dziedzinie historiografii regionu oraz wytyczeniu kierunku dalszych badań. Materiały
z Sesji opublikowane zostały w 77 numerze Biuletynu Śląskiego Instytutu Naukowego. W tymże roku TPKR wydało pracę Piotra Jedynaka (400 egz.) pt. „Wychowanie Muzyczne„ oraz szereg okazjonalnych prospektów z przeznaczeniem dla turystów odwiedzających Częstochowę.
    W 1967 ukazały się dwa połączone tomy ZC, VI i VII o objętości 376 stron, nakładem Wydawnictwa „Śląsk„ Katowice, drukowane w Częstochowskich Zakładach Graficznych. Nakład 2000 egzemplarzy. W treści tomu było słowo wstępne
o 750-leciu Częstochowy i prace z różnych dziedzin. Wydano także „Informator powiatu myszkowskiego”.
    Kolejne dwa lata to przygotowywanie materiałów do kolejnych tomów ZC i borykanie się z kłopotami finansowymi związanymi z pracami wydawniczymi, których koszt sięga 80% wydatków Towarzystwa. Autorzy, widząc trudną sytuację Towarzystwa zaakceptowali mniejsze stawki honorariów autorskich niż jest to ogólnie przyjęte. Kłopoty te będą już towarzyszyły pracom wydawniczym aż do czasów współczesnych. Dziś autorzy wcale nie otrzymują honorariów.
    Kolejne walne zebranie odbyło się dopiero 4 lipca 1969 roku. Prezesem został ponownie Eugeniusz Suchecki, wiceprezesami: Franciszek Sobalski i Janusz Lipiec. Ilość członków wynosiła 116.
    W październiku 1970 roku ukazały się kolejne dwa połączone tomy ZC, VIII i IX. Wolumin liczył 384 strony. Wydany został przez Wydawnictwo „Śląsk„ Katowice, wydrukowany w Częstochowskich Zakładach Graficznych w nakładzie 2000 egzemplarzy.
W treści były prace dotyczących regionu o zróżnicowanej tematyce.
   Zarząd Towarzystwa otoczył opieką ruch amatorski i wraz z grupą „Zachęta„ zorganizował trzy wystawy prac, wydał katalogi oraz przyznał trzy nagrody rzeczowe dla plastyków.
    Kolejne trzy lata poświęcono przygotowywaniu materiałów do X tomu ZC, poświęconej monografii Częstochowy, którą zrealizowano na zamówienie i ze środków Urzędu Powiatowego. Kierownictwo naukowe nad 30 osobowym zespołem
i redakcję tomu powierzono doc. dr Mieczysławowi Stańczykowi.
    Tom ukazał się w lipcu 1974 roku , liczył 588 stron. Wydrukowały go Częstochowskie Zakłady Graficzne w nakładzie 2000 egzemplarzy. W treści po słowie wstępnym było 28 prac monograficznych dotyczących Częstochowy.
    Opracowano nowy Statut Towarzystwa. Członków było 50. W listopadzie 1975 roku na walnym zebraniu wybrano nowy Zarząd pozostawiając bez zmian poprzedniego prezesa i wiceprezesów. Podjęto intensywne prace badawcze i redakcyjne mające na celu przygotowanie kolejnych tomów ZC:
-w 1976 ukazał się liczący 366 stron tom XI, w nakładzie 2000 egzemplarzy, wydrukowany przez Częstochowskie Zakłady Graficzne. W treści po słowie wstępnym znalazło się 16 prac o zróżnicowanej tematyce przedstawiających wyniki badań dotyczące regionu,
- w 1978 ukazał się liczący 552 strony monograficzny tom XII, dotyczący rozwoju społeczno-gospodarczego regionu,
w nakładzie 2000 egzemplarzy wydrukowany przez Częstochowskie Zakłady Graficzne. W tomie znalazło się po słowie wstępnym 35 prac badawczych,
- w 1980 ukazał się liczący 448 stron, monograficzny tom XIII, „PPR w regionie częstochowskim„ , w nakładzie 2000 egzemplarzy. Tom został wydrukowany przez Spółdzielnię Pracy Poligraficzno-Wydawniczą „Udziałowa„.
    W roku 1979 wzrosła ilość członków do 104. Przybyli w szeregi Towarzystwa pracownicy naukowi Politechniki i WSP,
o różnych specjalnościach. Od 10 lipca 1973 roku, Towarzystwo pozostawało pod opieką PAN.
    W dniu 26 kwietnia 1979 roku odbyło się walne zebranie na którym zaproponowano zmianę nazwy na Częstochowskie Towarzystwo Naukowe (CzTN) stwierdzając jednocześnie, że mimo zmiany nazwy, CzTN jest i będzie kontynuatorem TPKR
w skali poszerzonej terytorialnie obejmującym naukową problematykę z różnych dziedzin, ze szczególnym wyróżnieniem regionalnych badań naukowych. Funkcję prezesa powierzono prof. dr inż. Jerzemu Kołakowskiemu, wiceprezesami zostali: prof.dr inż. Leopold Jeziorski i dr Franciszek Sobalski. Uchwalono nowy statut. 12 lipca 1979 w CzTN powołano cztery wydziały:
- nauk społecznych,
- nauk humanistycznych,
- nauk technicznych,
- nauk matematyczno-przyrodniczych.
    W listopadzie 1980 zmarł prof. dr inż. Jerzy Kołakowski, funkcję prezesa od 22 stycznia 1981 zaczął pełnić prof.dr inż. Leopold Jeziorski. W dniu 9 kwietnia 1981 walne zebranie zatwierdziło prezesurę prof. dr inż. Leopolda Jeziorskiego. Wiceprezesem został prof. dr hab.inż Janusz Elsner. W latach 1979-1980 Towarzystwo liczyło 132 członków.
    Sesja popularno-naukowa poświęcona 500-rocznicy śmierci Jana Długosza odbyła się 17 maja 1980 roku w auli WSP, m.in. przy udziale CzTN. Obradom przewodniczył prof. dr hab. Henryk Samsonowicz oraz doc.dr Mieczysław Stańczyk - sekretarz naukowy CzTN. Przedstawiono 7 referatów, będących wynikiem badań nad życiem i działalnością wielkiego kronikarza związanego z naszym regionem. Okoliczności rocznicowe odbyły się również w Kłobucku i Nowej Brzeźnicy.
    Materiały z sesji (12 prac) oraz inne prace badawcze (13) złożyły się na XIV tom ZC wydany dzięki dotacjom WRN, MRN
i Politechniki Częstochowskiej. Tom o nakładzie 1000 egzemplarzy i 382 stronach pod redakcją doc.dr Mieczysława Stańczyka wydrukowano w SPPW „Udzialowa„ w 1983.
    W 1982 minęło 50 lat działalności TPKR i CzTN. Z tej okazji kolejny, XV tom ZC poświęcono temu wydarzeniu. Po słowie wstępnym i listach gratulacyjnych znalazło się tam 7 prac poświęconych działalności naukowej i wydawniczej TPKR i CzTN oraz wybitnym członkom Towarzystwa. Tom ten stanowi źródło głębokiej wiedzy o Towarzystwie do 1983 roku. Ukazał się w 1984,
w nakładzie 1000 egzemplarzy i objętości 127 stron. Został wydrukowany przez SPPW „Udziałowa„.
    W dniu 30 września 1984 roku odbyło się kolejne walne zebranie. W tym czasie Towarzystwo liczyło 140 członków. Tak duża ilość członków nie wynikała niestety z dużego zainteresowania pracami Towarzystwa lecz raczej względami politycznymi.
    Zebranie sprawozdawczo-wyborcze odbyło się 26 października 1984 roku. Zweryfikowano liczbę członków, usunięto nie płacących składek.
W towarzystwie pozostało 54 członków.
    Prezesem pozostał prof.dr inż. Leopold Jeziorski, wiceprezesami: prof.dr hab.inż. Janusz Elsner i doc.dr hab. Edward Polanowski.
     Najprężniej w okresie kolejnej kadencji działał wydział nauk technicznych   (13 spotkań). Wydział nauk matematyczno-przyrodniczych odbył 1 spotkanie.
    W wyniku działań wydziału technicznego powstał kolejny tom ZC. Był to tom XVI poświęcony pracom powstałym na Politechnice Częstochowskiej. Tom o objętości 68 stron, zawierał 6 prac o tematyce technicznej, nie związanej z regionem oraz noty biograficzne o autorach.
     Wydział nauk humanistycznych spotkań nie odbywał ale członkowie tego wydziału działali bardzo owocnie. We współpracy
z Muzeum powstała praca „Herby miast częstochowskich„ autorstwa Marcelego Antoniewicza. Członkowie Towarzystwa brali również udział w powstaniu Rocznika Muzeum.
  Kolejne walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze odbyło się 11 maja 1989 roku. Towarzystwo liczyło 61 członków. Prezesem na kolejną kadencję został wybrany dr Marceli Antoniewicz, wiceprezesami: dr hab. Janusz Lipiec (po jego śmierci dr Andrzej Skalski) i dr inż. Marek Skarbek - Kozietulski (po jego wyjeździe z kraju, dr Franciszek Sobalski). Prace Towarzystwa skupiły się na działalności naukowo-popularyzatorskiej, naukowo-badawczej i wydawniczej.
    23 listopada 1988 roku odbyła się Sesja poświęcona 70-leciu odzyskania niepodległości, której współorganizatorem było CzTN. Na Sesji wygłoszono 8 referatów, które znalazły się później w części drugiej XVII tomu ZC. W części 1 tego tomu znalazły się studia i rozprawy, w ilości 7 prac oraz 1 nota bibliograficzna.
    Tom XVII ZC, w nakładzie 1000 egzemplarzy, o objętości 248 stron został wydany drukiem przez Częstochowskie Zakłady Graficzne w 1992 roku, dzięki dotacji Wydziału Kultury i Spraw Społecznych UW.
    W tym samym roku udało się wydać również tom XVIII ZC, „Materiały do poznania środowiska przyrodniczego województwa częstochowskiego„ ,pod redakcją dr Andrzeja Skalskiego. Stało się to możliwe dzięki dotacji Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Częstochowie. Tom składano w zakładzie DANBOR w Krakowie a drukowano w drukarni GRAFPOL w Bytomiu. Tom liczył 268 stron. Na jego treść złożyło się 16 artykułów dotyczących przyrody naszego województwa. Gromadzono materiały do następnych tomów lecz udało się je wydać dopiero w 1993 roku.
    Pierwsze zebranie sprawozdawczo-wyborcze w nowej sytuacji politycznej odbyło się 8 czerwca 1993 roku. Prezesem wybrano prof.dr hab. Mariana Głowackiego, wiceprezesami zostali ks. prof. dr hab. Jan Związek i dr Andrzej Skalski. Zrezygnowano z podziału na wydziały. Stan członków nie zmienił się. Postanowiono jednak dokonać weryfikacji i w ciągu kadencji skreślić z listy członków nie płacących notorycznie składek i od nowa dokonać naboru.
    Gdy w 1996 zmarł dr Andrzej Skalski, funkcję wiceprezesa objął, zgodnie z decyzją Zarządu CzTN z 30.10.1996, prof.dr hab. Janusz Hereźniak.
    Największym wydarzeniem w czasie kadencji była Sesja Popularnonaukowa „Ksiądz Bonawentura Metler i jego następcy„ , która odbyła się w dniu 19 maja 1995 roku. Część przedpołudniowa sesji odbyła się w Ratuszu dzięki gościnności Muzeum Częstochowskiego, część popołudniowa i wieczorna w Obserwatorium Astronomicznym w Parku im. S.Staszica. Sesja poświęcona była księdzu Metlerowi, podróżnikowi i astronomowi, twórcy Obserwatorium Astronomicznego w Częstochowie.
    W okresie kadencji wydano kolejne tomy ZC, wszystkie w Wydawnictwie Naukowym Wyższej Szkoły Pedagogicznej
w Częstochowie:
- tom XIX - Franciszek Sobalski, „Dzieje Częstochowy i województwa częstochowskiego. Informator o materiałach
w archiwach panstwowych", 1992. (Praca ukazała się z rocznym opóźnieniem). Nakład 500 egzemplarzy, objętość 115 stron,
- tom.XX - Jan Związek (z powodu błędu wydawniczego praca ma powójną numerację, błędną na stronie tytułowej
i prawidłową, na stronie 4) ”Inwentarz ksiąg konsystorskich i dziekańskich w archiwum diecezjalnym w Częstochowie”, 1993. Nakład 500 egzemplarzy, objętość 208 stron,
- tom XXI - Rozprawy monograficzne 1 - Dariusz Złotkowski (znów na skutek niedopatrzenia redakcyjnego, na pracy nie ukazał się numer kolejny ZC), "Udział zakonu Ojców Paulinów w życiu społeczno-politycznym rzeczypospolitej w XVIII w.", 1994. Nakład 1000 egzemplarzy, objętość 134 strony,
- tom XXIII, Materiały z Sesji popularno-naukowej „Ksiądz Bonawentura Metler i jego następcy”, która odbyła się w dniu 19 maja 1995 (4 prace), Studia i rozprawy (4 prace), Pośmiertna biografia i bibliografia prac dr Andrzeja Skalskiego oraz Recenzje (5), 1995 ( praca ukazała się z rocznym opóźnieniem). Nakład 300 egzemplarzy, objętość 164 strony.
Pod auspicjami CzTN ukazała się również praca:
- Jan Związek, ZC t.XXII -Rozprawy monograficzne 2, ( podobnie jak w przypadku tomu XXI praca nie została opatrzona numerem) "Katolickie stowarzyszenia społeczne w diecezji częstochowskiej (1925-1939)", Tom został wydany przez wydawnictwo Regina Poloniae, Częstochowa, 1994. Objętość 202 strony.
        W dniu 24 lutego 1997 roku, odbyło się statutowe, walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze, na którym wybrano na 4-letnią kadencję nowy Zarząd. Prezesem został wybrany ponownie prof. dr hab. Marian Głowacki, wiceprezesem prof. dr hab. Janusz Hereźniak.
Postanowiono, że członkowie Prezydium Zarządu sami będą prowadzić biuro.
      17 października 1997 odbyła się Sesja Popularno-naukowa: 65 lat CzTN, dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej. Miejscem obrad była sala odczytowa Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu.
       Patronat nad Sesją objęły: Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Wojewódzkiego oraz Wydział Kultury Urzędu Miejskiego. Obydwa Wydziały partycypowały w kosztach wydania Materiałów z Sesji. Obradom towarzyszyła wystawa i sprzedaż wydawnictw CzTN i Muzeum Częstochowskiego.
       12 grudnia 1998 odbyła się sesja popularnonaukowa „90 lat PTK i PTTK w Częstochowie, 80 lat odzyskania niepodległości”, w której Prezes CzTN wygłosił referat 90 lat działalności i krzewienia idei patriotycznych i niepodległościowych przez PTK i PTTK w Częstochowie. Po Sesji ukazały się drukiem materiały współredagowane przez prof. Mariana Głowackiego.
      18 grudnia 2000 odbyła się uroczysta Sesja poświęcona 95-leciu Muzeum w Częstochowie na której prof. Marian Głowacki przedstawił wykład „Związki Muzeum Częstochowskiego i Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej, od 1979 CzTN”.
25 lutego 2001, w Parzymiechach odbyła się uroczysta Sesja poświęcona ks.Bonawenturze Metlerowi. Sesję zorganizowała Dyrekcja Szkoły Podstawowej i Parafia w Parzymiechach. Na sesję zaproszono członków CzTN, ks. prof. Jana Związka i prof. Mariana Glowackiego. Ksiądz Związek wygłosił referat o patriotycznej działalności ks. Metlera, a prof. Głowacki o jego działalności naukowej.
    Wydano kolejne tomy ZC:
- w 1997 r - monograficzny tom XXIV, autorstwa Leona Kowalewskiego, "Przyroda kompleksów stawowych na obszarze województwa częstochowskiego", w Wydawnictwie WSP w Częstochowie. Objętość 289 stron, nakład 500 egzemplarzy.
W tymże roku wydano drukiem Materiały z Sesji Popularnonaukowej „65 lat Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej". Materiały wydano dzięki dotacji Urzędu Miasta, a w 1998 r - monograficzny XXV tom ZC, autorstwa Stanisława Szymańskiego, "XXVII pułk piechoty w kampanii wrześniowej 1939"
o objętości 200 stron i nakładzie 400 egzemplarzy.
W 1998 r. CzTN było również współwydawcą książki dr Marcelego Antoniewicza, "Zamki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej".
W 1999 wydano tom XXVI ZC, będący zbiorem artykułów z różnych dziedzin dotyczących regionu częstochowskiego pod redakcją dr Marcelego Antoniewicza. Tom wydano w Wydawnictwie Naukowym WSP w Częstochowie. Objętość 338 stron nakład 400 egzemplarzy.
W 2000 r. wydano XXVII tom ZC, "Szkice i materiały ziem powiatu częstochowskiego", pod redakcją dr Marcelego Antoniewicza. Tom wydano w Wydawnictwie WSP w Częstochowie. Objętość 316 stron, nakład 500 egzemplarzy.

W 2001 r. wydano, wspólnie z Generalnym Konserwatorem Zabytków publikację „Ty także możesz chronić zabytki archeologiczne”. Wydanie publikacji sfinansowano ze środków Generalnego Konserwatora Zabytków.

    W dniu 11 czerwca 2001 roku odbyło się walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze. Prezesem został wybrany ponownie prof. dr hab. Marian Głowacki, wiceprezesem prof.dr hab. Janusz Hereźniak. Na zebraniu zostały uchwalone zmiany
w Statucie CzTN.
    W 2001 r. wydano XXVIII tom ZC jako pracę zbiorową pod redakcją dr Marcelego Antoniewicza. Objętość 171 stron, nakład 400 egzemplarzy.
    Złożono też wniosek do Wydziału Kultury Urzędu Miejskiego o dotację na wydanie kolejnego XXIX tomu ZC. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie, niemniej tom ukazał się z opóźnieniem.
__________________________________________________________________________________________________________
W 2002 w ramach działalności CzTN odbyło się kilka wykładów i innych imprez zbiorowych:
- 28.10.2002 – wykład: "Współczesne nazewnictwo firmowe w Częstochowie" – dr Grzegorz Majkowski.
- 18.11.2002 – wykład: "Towarzystwa Dobroczynności w Częstochowie w latach 1899–1939" – dr Franciszek Sobalski.
W dniu 18.12.2002 odbyło się zwiedzenie wystawy „Europejskie malarstwo XIX wieku” w Muzeum w Parku Staszica połączone
z opłatkiem.
W okresie sprawozdawczym odbywały się również posiedzenia Zarządu CzTN. Były one poświęcone sprawom bieżącym towarzystwa i odbyły się w dniach:
- 28.10.2002,
- 20.01.2003,
- 08.09.2003,
- 06.10.2003.
Zarząd CzTN spotykał się również po każdym odczycie.
     Od 11 czerwca 2001 działał Zarząd Towarzystwa w składzie:
Marian Głowacki - prezes,
Janusz Hereźniak – wiceprezes,
Marceli Antoniewicz – sekretarz naukowy,
Iwona Młodkowska – Przepiórowska – sekretarz organizacyjny,
Jacek Koj – skarbnik,
Franciszek Sobalski,
Dariusz Złotkowski,
Aleksander Jaśkiewicz,
ks. Jan Związek.

W Komisji Rewizyjnej działali:
Juliusz Sętowski – przewodniczący,
Jerzy Biczak,
Ewa Kaczmarzyk.
   Niestety, w 2003 roku odeszło od nas na zawsze dwu członków Zarządu:

prof. dr hab.Stefan Folaron i mgr Stanisław Podobiński oraz były członek Zarządu inż. Jerzy Zimny.
Cześć ich pamięci. Ponieważ wg Statutu, Zarząd CzTN może liczyć od

7 do 11 członków, nie było potrzeby wyboru dodatkowych członków.
    W 2003 roku aktywność Towarzystwa przejawiała się głównie w działalności popularyzatorskiej oraz przygotowaniem XXX tomu ZC. Odbyły się następujące odczyty:
20.01.2003 – dr Aleksander Jaśkiewicz - "Historia Kościoła Zakonu Sióstr Mariawitek w Częstochowie",
24.02.2003 – ks. prof. dr hab. Jan Związek - "Cerkiew prawosławna w Częstochowie pod wezwaniem Świętych: Cyryla
                        i Metodego,
24.03.2003 – prof. dr hab. Bartłomiej Szyndler - "Compendium Medicum - XVIII - wieczny druk częstochowski",
28.04.2003 – prof. dr hab. Dariusz Złotkowski - "Częstochowa w połowie XIX wieku",
22.09.2003 – mgr Jan Bieleninik, mgr Marek Orkisz - Obserwacje nieba częstochowskiego z tarasu Instytutu Fizyki WSP,
20.10.2003 – dr Franciszek Sobalski – "Z dziejów ksiąg Częstochowy w okresie staropolskim",
22.12.2003 – mgr Jan Bieleninik – "Opowieść astronomiczna o Gwieździe Betlejemskiej".
    Większość odczytów miała miejsce w gościnnych pomieszczeniach Instytutu Fizyki WSP, Al. Armii Krajowej 13/15. Ostatni odbył się w Piwnicach Ratuszowych Muzeum Częstochowskiego.
    Po wielu perypetiach związanych z kłopotami finansowymi drukarni, w której ulokowano druk, w końcu 2003 roku ukazał się XXIX tom ZC pod redakcją dr Marcelego Antoniewicza. Tom został wydany przez Wydawnictwo WSP w Częstochowie, dzięki dotacji Wydziału Kultury Urzędu Miejskiego oraz dofinansowaniu przez Rektora WSP. Tom ten, podobnie jak tom XXVIII, jest zbiorem wielotematycznych opracowań przedstawiających wyniki badań dotyczących naszego regionu.
    W latach 2000-2002 Prezes Towarzystwa, prof. dr hab. Marian Głowacki przeprowadził w Katolickim Radiu FIAT 19 rozmów popularyzujących fizykę wraz z jej filozoficznymi aspektami. Interlokutorką i animatorką tych rozmów była Redaktor radia FIAT, Elżbieta Grochal. Na kanwie tych rozmów powstała książka autorstwa Mariana Głowackiego „Rozmowy o fizyce”. Ukazała się prawie równocześnie z XXIX tomem Ziemi Częstochowskiej, w tym samym Wydawnictwie WSP w Częstochowie.
    Promocja periodyku i książki odbyła się razem w dniu 1 grudnia 2003, w Piwnicach Ratuszowych Muzeum Częstochowskiego. Promocję zaszczycili swoją obecnością przedstawiciele instytucji dzięki którym ukazały się oba wydawnictwa. WSP reprezentował prorektor d/s nauczania, dr Jerzy Mizgalski a Urząd Miasta Częstochowy, Naczelnik Wydziału Kultury, mgr Ireneusz Kozera. W promocji uczestniczył też Rektor Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki
w Częstochowie, prof.dr hab. Wiesław Gworys. Na promocję przybyli autorzy, członkowie Towarzystwa, zaproszeni goście oraz liczni mieszkańcy Częstochowy.
Obie publikacje wzbudziły duże zainteresowanie . Wydarzenie to znalazło również oddźwięk w prasie lokalnej.
   W 2003 roku Towarzystwo otrzymało dotację od Wydziału Kultury Urzędu Miasta Częstochowy w wysokości 5000 zł na wydanie XXX tomu ZC. Resztę kosztów poniosło Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie.
    Rok zakończono uroczystym opłatkiem, który odbył się 22 grudnia, w Piwnicach Ratuszowych Muzeum Częstochowskiego, po wykładzie mgr Jana Bieleninika "Opowieść astronomiczna o Gwieździe Betlejemskiej".
__________________________________________________________________________________________________________
    Na początku roku 2004 ukazało się wydanie XXX tomu Ziemi Częstochowskiej wraz z Suplementem zawierającym bibliografię wszystkich trzydziestu tomów. Promocja odbyła się w Ratuszu w dniu 22 marca. Przed promocją odbyło się walne nadzwyczajne zebranie na którym JM Rektor WSP, prof. dr hab. Janusz Berdowski oraz Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej mgr Ewa Derda przyjęli honorowe członkostwo CzTN. Już wcześniej, od początku roku2004, Wyższa Szkoła Pedagogiczna (od 1 października 2004, Akademia im. Jana Długosza) została członkiem wspierającym CzTN.
     W związku ze śmiercią członków Zarządu: Stanisława Podobińskiego i Stefana Folarona oraz rezygnacją z funkcji sekretarza organizacyjnego, Iwony Młodkowskiej-Przepiórowskiej, wybrano dodatkowego członka Zarządu, Dariusza Stefańskiego, któremu powierzono obowiązki sekretarza.
0d tego czasu działał Zarząd Towarzystwa
w składzie:
1. prof. dr hab. Marian Głowacki - prezes,
2. prof. zw. dr hab. Janusz Hereźniak – wiceprezes,
3. dr Marceli Antoniewicz – sekretarz naukowy,
4. mgr inż. Dariusz Stefański – sekretarz organizacyjny,
5. mgr Jacek Koj – skarbnik,
i członkowie:
6. mgr Iwona Młodkowska-Przepiórowska,
7. dr Franciszek Sobalski,
8. prof. dr hab.Dariusz Złotkowski,
9. dr Aleksander Jaśkiewicz,
10. ks. prof. dr hab. Jan Związek.

   Na zebraniu Zarządu w dniu 1 marca 2004 powołano Sekcję Astronomiczną CzTN (SACTN). Opiekunem sekcji został dr Bogdan Wszołek. Sekcja prowadzi ożywioną działalność wykorzystując pomieszczenia i sprzęt Instytutu Fizyki Akademii im. Jana Długosza. W szeregi SACTN weszło około 20 członków, rekrutujących się ze studentów częstochowskich uczelni, młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej oraz z kilku osób dorosłych spoza środowiska akademickiego. Wszystkich członków SACTN łączy szczere zainteresowanie astronomią, a o przynależności do sekcji nie decyduje ani wiek, ani wykształcenie. Bardziej aktywni, dorośli, członkowie SACTN, którzy nie wywodzą się z kręgów CzTN, mogą ubiegać się o status pełnoprawnego członka towarzystwa.

   Członkowie SACTN przygotowali i przeprowadzili pokaz przejścia Wenus przed tarczą Słońca w dniu 8.06.2004. W pokazach wzięło udział ponad 500 osób, którym wydano okolicznościowe certyfikaty. Pokaz zaszczycili swoją obecnością m.in. J.M. Rektor WSP w Częstochowie, Prezydent Miasta Częstochowy, a także kilkoro osób z USA. Opis wydarzenia wraz
z dokumentacją fotograficzną przedstawił dr Bogdan Wszołek w XXXI tomie Ziemi Częstochowskiej.
   Przeprowadzono Konkurs Astronomiczny URANIA dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w Częstochowie. CzTN częściowo partycypowało w finansowaniu nagród książkowych dla laureatów konkursu.
   W ramach działania SACTN podjęto pracę wydawniczą nad mającym ukazywać się periodycznie (w odstępie rocznym) Częstochowskim Kalendarzem Astronomicznym. Pomysłodawcą i pierwszym redaktorem naukowym kalendarza jest dr Bogdan Wszołek.
W roku 2004 odbyły się odczyty:
26.04.2004 – inż. Jerzego Gładysza – "Historia górnictwa rud żelaza w okręgu częstochowskim", w sali wykładowej Instytutu Fizyki Akademii im .Jana Długosza,
24.05.2004 – prof. dr hab. Dariusza Złotkowskiego – "Historia browaru częstochowskiego", w ogródku przy browarze „Kmicic”,
20.12.2004 – dr Bogdana Wszołka – "Boże Narodzenie a narodziny Ziemi", w sali planetaryjnej Instytutu Fizyki AJD. Po odczycie odbył się opłatek dla członków CzTN.
   Wydano również bogato ilustrowaną broszurę autorstwa prof. dr hab. Janusza Hereźniaka „Z Jurajskim Parkiem Narodowym do Unii Europejskiej”, w nakładzie 2500 egzemplarzy. Broszurę wydano przy współfinansowaniu:
-Prezydenta Miasta Częstochowy,
-Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- Gminy Częstochowa,
- Starostwa Powiatowego w Częstochowie,
- Ligi Ochrony Przyrody Zarząd Okręgu w Częstochowie,
- Zakładu Projektowania i Urządzania Zieleni w Łodzi..
    Uroczysta promocja broszury odbyła się w dniu 22 listopada 2004 roku w sali Pałacu Ślubów, obecnej siedzibie Muzeum Częstochowskiego.
    Z Urzędu Miasta uzyskano również dotację na wydanie XXXI tomu Ziemi Częstochowskiej pod redakcją dr Marcelego Antoniewicza, oraz na wydanie pracy dr Juliusza Sętowskiego „Przewodnik biograficzny po cmentarzu Kule
w Częstochowie”. Praca ukazała się w październiku 2005 roku. Uroczysta promocja książki odbyła się w Teatrze im.
A. Mickiewicza w przeddzień Wszystkich Świętych.
Uroczysta promocja XXXI tomu ZC odbyła się na początku roku 2005, dnia 24 stycznia, w częstochowskim Pałacu Ślubów.
W promocji wzięli udział zaproszeni goście, autorzy, członkowie Towarzystwa i zainteresowani. Nakład XXXI tomu wynosi 200 egzemplarzy bo na tyle wystarczyło pieniędzy z dotacji.
W styczniu 2005 złożono wnioski do Urzędu Miasta o dotacje na wydanie XXXII tomu ZC oraz pracy dr Franciszka Sobalskiego „Dawne archiwum miejskie w Częstochowie”. Uzyskano dotacje po 2500 zł na każdą pozycję. Dodatkowo na wydanie tego tomu uzyskano dotację 600 zł ze Starostwa Powiatu Częstochowskiego. W listopadzie 2005 roku złożono również wniosek do Urzędu Miejskiego na dotację na wydanie XXXIII tomu ZC.
   Obok działalności wydawniczej Towarzystwo prowadziło działalność popularyzatorską przedstawiając na co miesięcznych spotkaniach wyniki prac dotyczących szeroko pojętego regionu częstochowskiego.
   W roku 2005 odbyły się odczyty:
- 28.02.05 – prof. dr hab. Marian Głowacki – Zjawiska optyczne na Jurze i nie tylko, z okazji Światowego Roku Fizyki,
- 21. 03.05 – dr Aleksander Jaśkiewicz – Kościoły drewniane w okolicach Częstochowy,  wykład połączony ze zwiedzaniem wystawy w budynku Muzeum, w Zagrodzie Włościańskiej, w Parku im.S.Staszica
- 25.04.05 – prof. dr hab. Stefan Niesiołowski, Meszki jako owady krwiopijne,
- 23.05.05 – dr Marceli Antoniewicz – Symbolika Częstochowy od XIV do XXI wieku,
- 17.11.05 – prof. dr hab. Marian Głowacki – Albert Einstein, znany i nieznany gigant fizyki (odczyt został wygłoszony na otwarciu Wystawy poświęconej książkom o Einsteinie, zorganizowanej przez Bibliotekę Publiczną w Częstochowie, powtórzony jako wykład otwarty w dniu 5.12.2005 w Instytucie Fizyki AJD),
- 24.11.05 – prof. dr hab. Marian Głowacki – Zjawiska fizyczne na Jurze dla słuchaczy Uniwersytetu III wieku przy AJD
                        w Częstochowie,
- 19.12.05 – dr Bogdan Wszołek – Ciekawe zjawiska astronomiczne obserwowane w 2005 roku a działalność Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego.
    Po odczycie odbyło się spotkanie opłatkowe dla członków CzTN.
    Większość odczytów miała miejsce w gościnnych pomieszczeniach Instytutu Fizyki Akademii im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15.
   W ramach obchodów Światowego Roku Fizyki, CzTN wspólnie z Częstochowskim Oddziałem PTF, zorganizował w dniu 28 maja 2005, wycieczkę autokarową dla młodzieży szkolnej „ Fizyka na Jurze”. Wycieczkę prowadził prof. Marian Głowacki.
   Działalność naszego Towarzystwa w zakresie upowszechniania kultury i nauki a zwłaszcza wiedzy o regionie częstochowskim, została uhonorowana poprzez przyznanie przez Zarząd województwa śląskiego, prestiżowej Nagrody im. Karola Miarki dla Prezesa Towarzystwa. Nagroda została wręczona w Pielgrzymowicach koło Pszczyny, miejscu urodzin Karola Miarki, w dniu 21 października 2005. Wręczeniu nagrody towarzyszyła uroczysta oprawa oraz część artystyczna.
   W roku 2005 minęło 100 lat istnienia Muzeum w Częstochowie. W dniu 25 listopada, w historycznym budynku w Parku im. S.Staszica odbyły się uroczystości jubileuszowe. Warto przy tej okazji wspomnieć, że tuż po założeniu Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej w 1932 roku (od 1979 roku TPKR zmieniło nazwę na Częstochowskie Towarzystwo Naukowe), Zarząd Miejski przekazał Towarzystwu pawilon położony w parku, pozostały po Wystawie Rolniczo-Przemysłowej z 1909 roku. Zarząd Towarzystwa postanowił aby znalazło w nim miejsce Muzeum Regionalne. Obowiązki kustosza Muzeum powierzono Ludomirowi Nieprzeckiemu, powołując go równocześnie do Zarządu TPKR. L. Nieprzecki pełnił obowiązki do 1935 roku. Kolejnym kustoszem została Jadwiga Jakubowska. Budynek poddano gruntownemu remontowi. Otwarcie placówki „Muzeum Regionalne” nastąpiło w styczniu 1936. TPKR opiekowało się Muzeum do wybuchu wojny w 1939 roku.
    Po wojnie Towarzystwo wznowiło działalność w odbudowanych murach Muzeum w Parku im. S.Staszica. W 1950, ze względów politycznych zawieszono działalność TPKR. Wznowiono ją w 1957, a w 1979 zmieniono nazwę na Częstochowskie Towarzystwo Naukowe. Przez cały czas działania TPKR po 1957 oraz CzTN po 1979, istniała współpraca z Muzeum. Od 1995 roku, w gościnnych salach Ratusza oraz Pałacu Ślubów odbyło się osiem promocji wydawnictw Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, dwie sesje naukowe organizowane wspólnie z Muzeum (poświęcona księdzu B. Metlerowi w 1995 i z okazji 65-lecia powstania Towarzystwa w 1997), trzy odczyty (jeden dr A. Jaśkiewicza w 2005 roku, w Zagrodzie Włościańskiej
w parku im. S. Staszica) oraz pięć walnych zebrań połączonych z odczytami. Członkami Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego są obecnie dyrektor Muzeum, Janusz Jadczyk oraz większość pracowników.
          W 2001 roku Zarząd Miasta Częstochowy powołał Radę Muzeum, W jej skład wszedł między innymi Prezes Towarzystwa prof. Marian Głowacki. W roku 2005 powołano nowy skład Rady Muzeum, w skład której weszli członkowie naszego Towarzystwa: prof. Marian Głowacki, prof. Janusz Hereźniak, prof. Dariusz Złotkowski i mgr Jacek Koj.
       Częstochowskie Towarzystwo Naukowe ma już swoją stronę internetową: www.cztn.ajd.czest.pl. Na stronie tej można przeczytać o historii Towarzystwa, zapoznać się ze Statutem, poznać skład Zarządu, wydawnictwa. Stronę założyli członkowie Sekcji Astronomicznej Towarzystwa .

W ramach Sekcji Astronomicznej (SACTN) w roku 2005:
- Przeprowadzono obserwacje jasnej komety Machholtza (Machholtz C/2004 Q2) na początku stycznia.
- Wydano, w ilości 80 egzemplarzy, "Częstochowski Kalendarz Astronomiczny 2005" pod redakcją naukową dr Bogdana Wszołka. Kalendarz został wydany przez Wydawnictwo AJD ze środków Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AJD. Promocji nie było. Książki rozeszły się błyskawicznie.
- Przeprowadzono II konkurs astronomiczny URANIA dla młodzieży gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych regionu częstochowskiego.
W oparciu o nadesłane przez uczestników rozwiązania zadań I etapu, do rozgrywek finałowych zakwalifikowało się czterech gimnazjalistów oraz czternaścioro uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych. Finał rozegrano 8 czerwca 2005. Uczestnicy rozwiązywali test jednokrotnego wyboru (30 pytań). Ostatecznie konkurs wygrali: - Wszołek Kamil z gimnazjum nr 9
w Częstochowie oraz Lelit Marcin z IX Liceum Ogólnokształcącego w Częstochowie. Wszyscy uczestnicy finału otrzymali dyplomy sfinansowane i opracowane przez SACTN oraz cenne nagrody książkowe ufundowane przez Starostwo Powiatowe, J.M. Rektora AJD oraz przez Urząd Miasta. Przedstawiciele Starostwa i Urzędu Miasta zaszczycili konkurs swoją obecnością.
      Finaliści oraz ich opiekunowie w chwilach wyczekiwania na werdykt Jury mieli okazję oglądać specjalnie przygotowaną gazetkę astronomiczną oraz film o ewolucji Ziemi i Księżyca. Nadto pokazano im prezentację o ostatnich obserwacjach Jowisza przez SACTN.
- Czynnie włączono się w, organizowaną przez Japonię, międzynarodową akcję obserwacyjną Galileuszowych księżyców Jowisza, "Jupiter Project 2005". Wykonano 15 wartościowych zdjęć, których autorem był Marek Nowak - członek SACTN. Zdjęcia te można było oglądać na stronie http://sophia.csl.sony.co.jp/jahou/jupiter-pj-2005 ze zna-kiem rozpoznawczym sactnpl.
- Członkowie SACTN wzięli udział w seminarium studenckim "Forum Młodych Nauki", zorganizowanym przez Wydział Matematyczno-Przyrodniczy AJD w dniu 25.05.2005. Przedstawili dwa wykłady:
1. Kania Agnieszka (AJD, SACTN) - Rozproszona materia we Wszechświecie,
2. Wszołek Andrzej (AJD , SACTN), Wszołek Kamil (SACTN), Nowak Marek (SACTN) - Częstochowskie obserwacje księżyców Jowisza, oraz jeden plakat:
Winogrodzka Anna (AJD, SACTN), Witkowska Katarzyna (AJD, SACTN), Marek Nowak (SACTN), Wszołek Kamil (SACTN) - Przejście Wenus na tle tarczy Słońca
- W czerwcu przeprowadzono wycieczkę do Planetarium w Chorzowie i do Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie.
- W lipcu odbyto 12-dniową wyprawę naukowo-turystyczną do Krymskiego Obserwatorium Astrofizycznego. W wyprawie uczestniczyło 13 osób. Koszty ponosili uczestnicy.
- Członek SACTN, Piotr Bednarek, współodkrył nową planetoidę.
- dr Bogdan Wszołek wypracował podstawy programu "Przybliżyć niebo Częstochowie", w ramach którego ma zostać uruchomione planetarium w Instytucie Fizyki AJD oraz ma zostać zbudowane zamiejskie obserwatorium astronomiczne. Dr Bogdan Wszołek wyszukał cyfrowy projektor planetaryjny w Irlandii Północnej po bardzo okazyjnej cenie 100 000 euro. Rada Miasta Częstochowy przyznała pieniądze na ten projektor w październiku, z terminem realizacji w roku 2006. Wykonano inspekcję terenów przyległych do Częstochowy pod kątem potencjalnej lokalizacji obserwatorium astronomicznego. Trzykrotnie wykonano rozmowy robocze z przedstawicielami władz terenowych w sprawie lokalizacji obserwatorium. W rozmowach uczestniczyli z ramienia CzTN Dariusz Stefański i Bogdan Wszołek.
- Przeprowadzono publiczne slajdowisko sprawozdające wyprawę SACTN na Krym.
- Przygotowano do publikacji "Częstochowski kalendarz Astronomiczny 2006" pod redakcją dr Bogdana Wszołka.
- Opracowano i wykonano stronę internetową CzTN i SACTN. Czasochłonne prace informatyczno- techniczne wykonał bezpłatnie członek SACTN, Marcel Łapaj, student Zarządzania i Marketingu AJD. Pomagał mu z początku inny członek sekcji, Piotr Bednarek.
- W ciągu roku odbyło się 31 spotkań roboczych (wykłady, obserwacje, omawianie spraw organizacyjnych). Na spotkaniu jubileuszowym, 50-tym od założenia SACTN, w dniu 21 grudnia 2005 stali członkowie otrzymali legitymacje. Wzór legitymacji opracował i wykonał Marek Nowak.
W roku 2005 Częstochowskie Towarzystwo liczyło 64 członków zwyczajnych, dwu honorowych i jednego członka wspierającego.
__________________________________________________________________________________________________________

    W 2006 roku Częstochowskie Towarzystwo Naukowe liczyło 70 członków czynnych, dwu honorowych (JM Rektor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie - prof. dr hab. Janusz Berdowski i Dyrektor Biblioteki Publicznej w Częstochowie - mgr Ewa Derda, którzy zostali przyjęci w poczet członków CzTN na walnym nadzwyczajnym zebraniu 22.03.2004) oraz jednego członka wspierającego (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie - przyjęta jako Wyższa Szkoła Pedagogiczna na zebraniu Zarządu w dniu12.01.2004).
W 2006 odbyło się jedno statutowe, walne zebranie, w dniu 24 kwietnia, na którym Zarząd przedstawił sprawozdanie
z działalności merytorycznej i finansowej za rok 2005. Sprawozdania zostały przyjęte przez obecnych członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego.
Od 6 czerwca 2005 roku, to jest od walnego zebrania sprawozdawczo-wyborczego, działa Zarząd Towarzystwa w składzie:

1. prof. dr hab. Marian Głowacki - prezes,
2. prof. zw. dr hab. Janusz Hereźniak - wiceprezes,
3. dr Marceli Antoniewicz - sekretarz naukowy,
4. mgr inż. Dariusz Stefański - sekretarz organizacyjny,
5. mgr Jacek Koj - skarbnik,
6. dr Bogdan Wszołek - członek,
7. dr Franciszek Sobalski - członek,
8. prof. dr hab.Dariusz Złotkowski - członek,
9. dr Aleksander Jaśkiewicz - członek,
10. ks. prof. zw. dr hab. Jan Związek - członek,

oraz Komisja Rewizyjna w składzie:
1. dr Juliusz Sętowski - przewodniczący,
2. mgr Jerzy Biczak - członek,
3. mgr Ewa Kaczmarzyk - członek.

W przedstawionym okresie odbyły się 4 protokołowane posiedzenia Zarządu w dniach:
27 lutego, 19 czerwca, 6 października i 23 października. Zarząd spotykał się również po każdym odczycie. Dyżury członków Zarządu odbywały się co poniedziałek od 17.00 do 18.30 w pokoju 1018, w Instytucie Fizyki, Akademii im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15.
Aktywność Towarzystwa w omawianym roku przejawiała się głównie w działalności popularyzatorskiej oraz wydawniczej, dotyczącej edycji periodyku Ziemia Częstochowska oraz innych wydawnictw, autorstwa członków naszego Towarzystwa.
W 2006 roku, odbyło się 7 odczytów o następującej tematyce:
- 7 marca - Galileusz, twórca współczesnej fizyki. Wykład wygłosił prof. Marian Głowacki w Muzeum, w Pałacu Ślubów, na otwarcie wystawy "Nauki dawne i niedawne",
- 23 marca - Einstein znany i nieznany. Prelekcję wygłosił prof. Marian Głowacki w Zespole Szkół w Kłobucku.
- 24 kwietnia - Związki Papieża Jana Pawła II z Częstochową. Wykład wygłosił ks. prof. Jan Związek w Muzeum, w Pałacu Ślubów,
- 8 czerwca - Zarys historyczny rozwoju ruchu krajoznawczego i turystycznego w Częstochowie i regionie. Wykład wygłosił prof. Marian Głowacki na Sesji "100-lecie Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego"w sali sesyjnej Urzędu Miejskiego,
- 23 października - Badania archeologiczne w regionie częstochowskim w latach 1999- 2005. Wykład wygłosił mgr Jacek Koj, w sali Instytutu Fizyki, Akademii im . Jana Długosza,
- 27 listopada - Ksiądz Bonawentura Metler, kapłan, podróżnik i astronom. Biografię i działalności duszpasterską księdza Metlera przedstawił ks. prof. Jan Związek, zaś działalność naukową i dydaktyczną, prof. Marian Głowacki,
- 18 grudnia - Przedpremierowe 2 seanse w planetarium: Wszechświat i Tajemnice Gwiazdy Betlejemskiej. Seanse prowadził
i komentował dr Bogdan Wszołek.
Ożywioną działalność prowadziła Sekcja Astronomiczna Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (SACTN), wykorzystując pomieszczenia i sprzęt Instytutu Fizyki Akademii im. Jana Długosza. Obecnie liczy około 20 stałych członków. Spotkania Sekcji odbywają się praktycznie co środę.
W dniach 25-29.04.2006 w Kijowie odbyła się konferencja "13th Open Young Scientists' Conference on Astronomy and Space Physics". Wzięło w niej czynny udział czworo członków Sekcji pod przewodnictwem dr Bogdana Wszołka (tematy wystąpień można znaleźć na stronie internetowej Sekcji: www.sactn.ctn.ajd.czest.pl).
W dniach 4-6.05.2006 członkowie Sekcji dokonali udanych obserwacji Jowisza z jego czterema największymi księżycami. Obserwacje przeprowadzono w ramach współpracy SACTN z organizatorami akcji Jupiter Project w Japonii. Autorem 20 przekazanych zdjęć był Marek Nowak.
W dniu 2 czerwca 2006 odbyło się na Wydziale Matematyczno Przyrodniczym AJD II Interdyscyplinarne Seminarium Studenckie "Forum Młodych Nauki". Członkowie SACTN włączyli się bardzo aktywnie do seminarium, przygotowując w sumie 12 komunikatów (tematy komunikatów można znaleźć na stronie internetowej Sekcji).
W dniu 7 czerwca ukazał się drukiem Częstochowski Kalendarz Astronomiczny na rok 2006 pod redakcją Bogdana Wszołka, wydany przez Wydawnictwo AJD im. S. Podobińskiego z funduszy Dziekana Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego. Członkowie SACTN i inni sympatycy astronomii w Częstochowie przyjęli go z tym większą radością, że jego druk się opóźnił. Niezależnie, zainteresowani mogą korzystać z elektronicznej wersji kalendarza odwiedzając stronę internetową Sekcji.
Na początku 2006 roku został rozpisany III konkurs astronomiczny URANIA dla uczniów gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych Częstochowy i powiatu częstochowskiego. Konkurs zorganizowała Sekcja Astronomiczna Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego oraz Instytut Fizyki AJD w Częstochowie. Konkurs objęty był honorowymi patronatami Prezydenta Miasta Częstochowy i Starosty Powiatu Częstochowskiego. Konkurs wygrali: - w grupie uczniów młodszych - Piotr Bednarek. Drugie i trzecie miejsce zajęli odpowiednio, Sebastian Maczuga i Michał Bigaj.
- w grupie uczniów starszych - Kamil Wszołek. Drugie miejsce zajął Piotr Jeruszka, trzecie Przemysław Bruś. Wszyscy uczestnicy finału otrzymali dyplomy sfinansowane i opracowane przez SACTN oraz cenne nagrody książkowe ufundowane przez Starostwo Powiatowe (300 zł.), Urząd Miasta (300 zł.) oraz J.M. Rektora AJD (zestaw książek). Finaliści oraz ich opiekunowie w chwilach wyczekiwania na werdykt Jury mieli okazję oglądać specjalnie przygotowaną wystawę oraz film o treściach astronomicznych.
Konkurs zaszczycili swoją obecnością i uczestniczyli w ceremonii rozdania dyplomów i nagród: Grażyna Budzińska - Naczelnik Wydziału Kultury Starostwa Powiatu Częstochowskiego oraz Jacek Betnarski - wice Prezydent Częstochowy.
W dniach 24-25 czerwca dziewięciu członków SACTN z osobami towarzyszącymi odbyło wycieczkę na Babią Górę. Wieczorem 7 września wystąpiło częściowe zaćmienie Księżyca. Członkowie SACTN dokonali obserwacji zjawiska i wykonali zdjęcia.
Nocą 14/15 grudnia 2006 przeprowadzono udane obserwacje roju meteorów "Geminidy". Obserwacji dokonano ze wzgórza ruin zamku olsztyńskiego. Odnotowano ponad 50 meteorów. W obserwacjach uczestniczyło 7 członków SACTN. Dzięki dotacji Urzędu Miasta, Starostwa Częstochowskiego i udziałowi Wydawnictwa AJD ukazał się XXXII tom Ziemi Częstochowskiej oraz dzięki dotacji Urzędu Miasta i udziałowi Wydawnictwa AJD z wkładem CzTN, praca dr Franciszka Sobalskiego "Dawne archiwum miejskie w Częstochowie". Uzyskano dotacje z Urzędu Miasta po 2500 zł na każdą pozycję. Dodatkowo na wydanie tomu Ziemi uzyskano dotację 600 zł ze Starostwa Powiatu Częstochowskiego. Obie prace zostały wydane przez Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. W związku z coraz wyższymi kosztami druku i niewielkimi nakładami wydanymi za uzyskane dotacje, Zarząd Towarzystwa wydał własnym kosztem dodruki obu pozycji
w ilości 50 sztuk każda.
Uroczysta promocja XXXII tomu Ziemi Częstochowskiej odbyła się w dniu 27 czerwca, w Muzeum Częstochowskim, w nowo otwartym po remoncie, Ratuszu.
W ubiegłym roku złożono wniosek do Urzędu Miejskiego na dotację na wydanie obecnego XXXIII tomu Ziemi Częstochowskiej
i uzyskano ją na sumę 2500 zł. Uzyskano również 600 zł, na dofinansowanie wydania tej pozycji ze Starostwa Powiatowego w Częstochowie. Tom jest monotematyczny i poświęcony wiedzy astronomicznej oraz o astronomom związanym z Częstochową. Tematykę tę wybrano w związku z zakupem aparatury planetaryjnej przez Urząd Miasta dla Akademii im. Jana Długosza oraz otwarciem Planetarium w bieżącym roku. W grudniu bieżącego roku złożono wniosek o dotację na wydanie kolejnego XXXIV tomu Ziemi Częstochowskiej oraz kolejnego wydania Częstochowskiego Kalendarza Astronomicznego na rok 2008, pod redakcją Bogdana Wszołka. Działalność naszego Towarzystwa w zakresie upowszechniania nauki a zwłaszcza wiedzy
o regionie częstochowskim, została uhonorowana poprzez przyznanie przez Zarząd województwa śląskiego, prestiżowej Nagrody im. Karola Miarki dla Wiceprezesa Towarzystwa, prof. zw. dr hab. Janusza Hereźniaka, geobotanika, dendrologa
i ekologa, artystę fotografika, autora licznych prac poświęconych przyrodzie ziemi częstochowskiej.
Nagrodą tą został uhonorowany już kolejny członek naszego Towarzystwa. Poprzednio tę nagrodę uzyskali: dr Franciszek Sobalski, prof. zw. dr hab. Andrzej Zakrzewski, ks. prof. zw. dr hab. Jan Związek, dr Marceli Antoniewicz i prof.dr hab. Marian Głowacki.
Członek Zarządu naszego towarzystwa ks. prof. Jan Związek, na walnym zebraniu Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego został powołany na honorowego członka tego Towarzystwa. W uroczystości wzięli udział również prof. zw. dr hab. Andrzej Zakrzewski i prof. dr hab. Marian Głowacki.
W ubiegłym, 2005 roku, Częstochowskie Towarzystwo Naukowe wydało opracowanie dr Juliusza Sętowskiego "Przewodnik biograficzny po cmentarzu Kule w Częstochowie".
Opracowanie to zostało uznane przez czytelników Gazety Wyborczej za wydarzenie kulturalne roku 2005. W związku z tym,
w dniu 24 lutego bieżącego roku, w Muzeum Wyobraźni Tomasza Sętowskiego, autorowi książki oraz Prezesowi naszego Towarzystwa zostały wręczone pamiątkowe statuetki.
14 czerwca Prezydent Miasta powołał nowy skład Rady Muzeum Częstochowskiego, w skład której weszli członkowie naszego Towarzystwa: prof. Marian Głowacki, prof. Janusz Hereźniak , mgr Jacek Koj, dr Juliusz Sętowski i prof. Dariusz Złotkowski. Nominacje zostały wręczone na posiedzeniu Rady, w Ratuszu. Kolejne posiedzenie odbyło się w dniu 18 października.
27 sierpnia na Prezentacjach Częstochowskich Organizacji Pozarządowych 2006, nasze Towarzystwo przedstawiło swój dorobek edytorski.
18 grudnia, po seansach w Planetarium, odbył się tradycyjny opłatek dla członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Honorowym gościem był wiceprezydent Częstochowy, Bogumił Sobuś. Członek naszego Towarzystwa, Wojciech John zaprojektował logo Towarzystwa. Zostały również wydrukowane legitymacje. Wręczono je członkom Towarzystwa na spotkaniu
w dniu 27 listopada, po wykładzie "Ksiądz Bonawentura Metler, kapłan, podróżnik i astronom".
__________________________________________________________________________________________________________
    W końcu 2007 roku Towarzystwo liczyło 77 członków czynnych, dwu honorowych: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza
w Częstochowie - prof. dr hab. Janusza Berdowskiego i Dyrektora Biblioteki Publicznej w Częstochowie - mgr Ewę Derda, którzy zostali przyjęci w poczet członków CzTN na walnym nadzwyczajnym zebraniu 22 marca 2004 oraz dwu członków wspierających: Akademię im. Jana Długosza w Częstochowie, przyjętą w poczet członków jako Wyższą Szkołę Pedagogiczną na zebraniu Zarządu w dniu12 stycznia 2004 i Wyższą Szkołę Hotelarstwa i Turystyki, przyjętą w poczet członków na zebraniu Zarządu w dniu 22 października 2007.
W 2007 odbyło się jedno statutowe, walne zebranie, w dniu 25 czerwca 2007, na którym Zarząd przedstawił sprawozdanie
z działalności merytorycznej i finansowej za rok 2006. Sprawozdania zostały przyjęte przez obecnych członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Zebranie odbyło się po uroczystej promocji XXXIII tomu Ziemi Częstochowskiej,
w sali odczytowej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Częstochowie.
W przedstawionym okresie odbyło się 6 protokołowanych posiedzeń Zarządu w dniach:15 stycznia, 9 maja, 25 czerwca, 17 września, 22 października i 17 grudnia. Zarząd spotykał się również po każdym odczycie.
Do końca września dyżury członków Zarządu odbywały się co poniedziałek od 17.00 do 18.30 w pokoju 1018, w Instytucie Fizyki, Akademii im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15. Od 1 października została przeniesiona siedziba Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego do Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki na ul. Ogrodową 47.
Aktywność Towarzystwa w omawianym roku przejawiała się głównie w działalności popularyzatorskiej oraz wydawniczej, dotyczącej edycji periodyku Ziemia Częstochowska oraz innych wydawnictw, autorstwa członków naszego Towarzystwa.
W 2007 roku, odbyły się zebrania i odczyty o następującej tematyce:

- 22 stycznia - promocja Częstochowskiego Kalendarza Astronomicznego pod redakcją dr Bogdana Wszołka,
- 21 lutego - wykład prof. Mariana Głowackiego nt. Rys historyczny wykorzystania budynku obserwatorium astronomicznego,
w Parku Staszica i powstania planetarium Akademii im. Jana Długosza, w sali konferencyjnej Urzędu Miasta,
- 22 lutego 2007 w Auli Instytutu Fizyki AJD (s.1023) - seminarium naukowe zorganizowane przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe i Instytut Fizyki nt. Lasery w medycynie XXI wieku. Program seminarium zawierał następujące wystąpienia:
1. dr n. med. Cezary Peszyński - Drews - Dyrektor Centrum Diagnostyki i Terapii Laserowej przy Politechnice Łódzkiej - Biologiczne działanie światła laserowego,
2. prof. dr hab. n. med. Leszek Jeromin - Akademia Medyczna w Łodzi - Zastosowanie lasera zielonego do fotoselektywnej waporyzacji prostaty (PVP),
3. doc. dr hab. n. med. Marek Lipiński - Akademia Medyczna w Łodzi - Zastosowanie PDD (Photo Dynamic Diagnosis)
i PDT(Photo Dynamic Therapy) w nowotworach pęcherza moczowego,
4. dr n. med. Zenon Rudzki - Częstochowskie Towarzystwo Naukowe - Małoinwazyjne techniki laserowe w leczeniu chorób układu moczowego,
5. prof. dr hab. Piotr Korzekwa - Akademia im. Jana Długosza - Lasero-angioterapia,
6. dr n. med. Witold Korzekwa - Śląska Akademia Medyczna - Lasery w okulistyce.
- 26 marca - wykład prof. Mariana Głowackiego nt. Informacja i energia w działalności człowieka, w sali wykładowej Instytutu Fizyki, Akademii im. Jan Długosza, połączony z promocją książki autora wykładu pt. Energia i informacja,
- 8 czerwca - Finał IV Konkursu Astronomicznego URANIA zorganizowanego przez Sekcję Astronomiczną Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego dl uczniów gimnazjów i liceów,
- noc 16/17 czerwca - noc kulturalna. Sekcja astronomiczna włączyła się do miejskiej akcji oferując siedem darmowych seansów planetaryjnych dla publiczności oraz pokazy nieba z użyciem teleskopów. Pokazy odbywały się na tarasie widokowym Instytutu Fizyki AJD.
- 25 czerwca - uroczysta promocja XXXIII tomu Ziemi Częstochowskiej, pod redakcją dr Bogdana Wszołka, w sali odczytowej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Częstochowie.
- 22 października - wykład dr Juliusza Sętowskiego nt. 145 rocznica gimnazjum i liceum H. Sienkiewicza, w sali odczytowej Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu połączony z promocją książki pod redakcją autora wykładu o takim samym tytule jak temat wykładu.
- 26 listopada - wykład mgr Michała Sejfrieda nt. Trójkąty zaprzyjaźnione i niektóre ich własności geometryczne, w Sali wykładowej Instytutu Fizyki, Akademii im Jana Długosza w Częstochowie.
- 17 grudnia - wykład dr Bogdana Wszołka nt. 50 lat podboju Kosmosu, w Planetarium Instytutu Fizyki AJD. Po wykładzie odbyło się tradycyjne spotkanie opłatkowe dla członków i sympatyków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego.
W dalszym ciągu ożywioną działalność prowadziła Sekcja Astronomiczna Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (SACTN), wykorzystując pomieszczenia i sprzęt Instytutu Fizyki Akademii im. Jana Długosza. Obecnie liczy około 20 stałych członków. Spotkania Sekcji odbywają się praktycznie co środę.
W nocy 22 kwietnia wystąpiło maksimum aktywności Lirydów. Celem dokonania obserwacji członkowie SACTN pod kierunkiem Artura Leśniczka udali się do Biskupic.
W dniach 23-28 kwietnia 2007 kilkoro członków SACTN brało czynny udział w "14th Open Young Scientists' Conference on Astronomy and Space Physics" organizowanej przez Uniwersytet Tarasa Szewczenki w Kijowie. Dr Bogdan Wszołek był członkiem komitetu organizacyjnego konferencji i wygłosił referat "Puzzling Phenomenon of Diffuse Interstellar Bands". Przedstawiono też następujące prace:

Katarzyna Bryndal i Bogdan Wszołek "Spectroscopic Families Among Diffuse Interstellar Bands",
Marcin Dyrka i Bogdan Wszołek "Interstellar C2 Molecule Detected in UV Spectra of Reddened Stars",
Tomasz Kisiel "MHD Space Sailing"
Szymon Starzyński i Agnieszka Ceglarek "The First Steps of the Radio Astronomy in Częstochowa",
Karina Bączek i Bogdan Wszołek. "The Jagiellonians and the stars".

W dniu 9 maja br. o godz.19.00 w sali wykładowej Instytutu Fizyki, Akademii im. Jana Długosza, odbyło się jubileuszowe, setne spotkanie Sekcji Astronomicznej, Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Sekcję powołano w marcu 2004 roku.
Podsumowano trzy lata dotychczasowej działalności sekcji oraz określono plany na przyszłość. Członkowie sekcji przedstawili
w swoich wystąpieniach różnorakie obszary działania SACTN. Wystąpili: Karina Bączek, Marcin Dyrka, Artur Leśniczek, Marek Nowak, Adam Strzelecki, Bogdan Wszołek i Magdalena Żurawska. Na zakończenie spotkania odbył się pokaz planetaryjny.
W dniu 22 maja miało miejsce zakrycie Saturna przez Księżyc. Członkowie sekcji dokonali obserwacji teleskopowych zjawiska
i bogato udokumentowali je fotograficznie.
W maju członkowie SACTN pod kierunkiem Marka Nowaka dokonali udanych obserwacji Jowisza z jego czterema największymi księżycami. Obserwacje przeprowadzono zgodnie z regułami Jupiter Project opracowanymi przez japońskie stowarzyszenie "Japan Association for Hands On Universe". Celem programu było wykonanie ciągłej serii zdjęć w odstępach trzydziestominutowych przez okres jednego pełnego obiegu księżyca Io, t.j. przez około 43 godziny. Tegoroczne obserwacje były kontynuacją akcji z lat 2005 i 2006.
W dniach 2-3 czerwca odbyła się wycieczka członków SACTN na Słowację celem zwiedzenia obserwatoriów astronomicznych w Skalnate Pleso i na Łomnicy. W wycieczce uczestniczyło 11 członków Sekcji. Uczestnicy zwiedzili obserwatorium w Skalnate Pleso.
W dniu 5 czerwca odbyło się III Interdyscyplinarne Seminarium Studenckie "Forum Młodych Nauki". Członkowie SACTN zorganizowali sesję "Fizyka, Astronomia" i wygłosili referaty:

Bogdan Wszołek "Poszukiwania pyłu międzygalaktycznego",
Katarzyna Bryndal, Marcin Dyrka i Bogdan Wszołek "Tajemnicze międzygwiazdowe struktury absorpcyjne",
Krzysztof Dębowiecki i Magdalena Gorzałka "Neutrina słoneczne i atmosferyczne"
Szymon Starzyński, Marcin Jarosik, Agnieszka Ceglarek i Tomasz Kisiel "Pierwsze kroki radioastronomii
w Częstochowie"
Marek Nowak, Artur Leśniczek i Ryszard Rejment "Obserwacje zakrycia Saturna przez Księżyc"
Kamil Wszołek i Magdalena Żurawska "Niebo w podczerwieni"
Treści wystąpień zostały opublikowane przez AJD w Forum Młodych Nauki 3/2007 (red. C. Kozłowski).

8 czerwca odbył się finał IV Konkursu astronomicznego Urania. IV edycję Konkursu Astronomicznego URANIA rozpisano
w styczniu br., w kwietniu odbyła się ocena nadesłanych prac konkursowych i wytypowanie finalistów a 8 czerwca, konkurs zakończył się finałem. W grupie gimnazjalistów pierwsze miejsce zajął Michał Bigaj z Lublińca wyprzedzając Patryka Rataja
z Blachowni i Sebastiana Minkiewicza z Częstochowy. W grupie starszych triumfowali uczniowie częstochowskich liceów: Kamil Wszołek, Piotr Plaszczyk i Bruś Przemysław. Nagrody wręczał Prezydent Częstochowy dr Tadeusz Wrona oraz mgr inż. Jarosław Jeziorowski z Wydziału Edukacji UM.
Na spotkanie sekcji w dniu 20 czerwca zaproszono duchownych: ks. prof. Mariana Dudę i ks. Jacka Molkę. Razem z gośćmi rozważano zagadnienie wzajemnych powiązań pomiędzy astronomią i religią. Dyskusja odbywała się w planetarium. Przybyło wiele osób z zewnątrz, nie należących do Sekcji.
W dniach 22-25 czerwca zorganizowano wyprawę na Pop Iwan.
Wieczorem 27 czerwca, po ostatnim przed wakacjami spotkaniu sekcji, zorganizowano ognisko pod gwiazdami wyjeżdżając
z miasta na Ostrą Górę w gminie Janów. Miejsce to nie przypadkowe, gdyż w jego okolicy jest planowana budowa zamiejskiego obserwatorium astronomicznego.
W dniu 4 października upłynęło dokładnie 50 lat od rozpoczęcia podboju kosmosu. SACTN zorganizowała z tej okazji wyjazd grupowy do Krakowa na spotkanie z amerykańską astronautką Dr Shannon Lucid, które odbyło się 5 października w Instytucie Fizyki UJ. Spotkanie zostało zorganizowane przez Konsulat Generalny USA w Krakowie oraz Wydział Fizyki, Astronomii
i Informatyki Stosowanej UJ. Astronautka wygłosiła referat pt. "Space exploration: a duty or a necessity for humans".
W spotkaniu uczestniczyło 6 członków Sekcji.
9 października, z okazji Światowego Dnia Turystyki 2007, przewodniczący SACTN, dr Bogdan Wszołek został wyróżniony przez Prezydenta Miasta Częstochowy za inicjatywę powstania i organizację pierwszego w Polsce cyfrowego planetarium, którego funkcjonowanie w Częstochowie ma znaczenie nie tylko naukowe i edukacyjne, ale staje się jedną z atrakcji turystycznych miasta.
27-28 października w Krakowie odbył się Mars Festiwal zorganizowany przez Mars Society Polska. Impreza była sponsorowana przez EC Kraków i Discovery Science. Patronowali jej Konsulat USA w Krakowie, rozgłośnia RMF oraz internetowy portal wiedzy WIEM. SACTN została przez organizatorów zaproszona do uczestnictwa. Z zaproszenia skorzystało 4 członków Sekcji.
31 października, na spotkaniu sekcji odbył się gościnny wykład dr Barbary Mochejskiej z Centrum Astronomicznego im M. Kopernika PAN w Warszawie na temat: "Cefeidy jako wskaźniki odległości we Wszechświecie". Oprócz członków sekcji na wykład przybyło sporo osób nie zrzeszonych.
Od 23 do 24 października niespodziewanie (aż milionkrotnie) zwiększyła swoją jasność Kometa 17P/Holmes powracająca ku Słońcu co 7 lat. Stała się obiektem łatwo dostrzegalnym na niebie gołym okiem. W dniu 31 października członkowie Sekcji obserwowali kometę. W obserwacjach uczestniczyło około 20 osób. Mimo słabych warunków pogodowych udało się wykonać zdjęcie obszaru zawierającego kometę. 12 grudnia wystąpił gościnnie Michał Drahus, doktorant Instytutu Maxa Plancka
w Niemczech z referatem o tej komecie.
21 listopada, na spotkaniu Sekcji, wystąpił gościnnie dr Piotr Koperski z Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie
z wykładem "Burze magnetyczne i zorze polarne".
19 grudnia dr Katarzyna Bajan z Instytutu Fizyki Akademii Pedagogicznej w Krakowie wygłosiła otwarty wykład
" O postulowanych przyczynach obserwowanego zjawiska periodyzacji i redshiftów galaktyk i kwazarów.
Dzięki dotacji Urzędu Miasta (2500 zł), Starosta Powiatowego (600 zł) i udziałowi Wydawnictwa AJD ukazał się XXXIII tom Ziemi Częstochowskiej pod redakcją dr Bogdana Wszołka. Tom jest monotematyczny i poświęcony wiedzy astronomicznej oraz o astronomom związanym z Częstochową. Tematykę tę wybrano w związku z zakupem aparatury planetaryjnej przez Urząd Miasta dla Akademii im. Jana Długosza oraz otwarciem Planetarium w bieżącym roku. W związku z coraz wyższymi kosztami druku i niewielkim nakładem (100 egzemplarzy) wydanymi za uzyskane dotacje, Zarząd Towarzystwa wydał własnym kosztem dodruk w ilości 50 egzemplarzy.
W grudniu ubiegłego roku złożono wniosek do Urzędu Miasta o dotację na wydanie kolejnego XXXIV tomu Ziemi Częstochowskiej po redakcją dr Marcelego Antoniewicza oraz kolejnego wydania Częstochowskiego Kalendarza Astronomicznego na rok 2008 pod redakcją Bogdana Wszołka i zorganizowanie IV Konkursu Astronomicznego URANIA. Uzyskano dotację 3000 zł na wydanie XXXIV tomu Ziemi Częstochowskiej i 1000 zł na nagrody w opisywanym wcześniej IV Konkursie URANIA. Nie uzyskano dotacji na wydanie Częstochowskiego Kalendarza Astronomicznego na rok 2008. Również
w grudniu bieżącego roku, w ramach konkursu ofert, złożono wniosek do Urzędu Miasta o dofinansowanie wydania XXXV tomu Ziemi Częstochowskiej.

Jak już wspomniano, Zarząd Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego zmienił siedzibę. Obecnie mieści się ona w Wyższej Szkole Hotelarstwa i Turystyki na ul. Ogrodowej 47. Tam, tradycyjnie, w każdy poniedziałek, w godz. 17:00-18:30 odbywają się dyżury członków Zarządu Towarzystwa. W siedzibie tej znajdują się wszystkie tomy Ziemi Częstochowskiej oraz inne prace wydane przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, z których można skorzystać na miejscu.

Ilość członków w 2007: 77 czynnych, 2 honorowych, 2 wspierających

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe na koniec 2008 roku liczyło 84 członków czynnych, dwu honorowych: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie - prof. dr hab. Janusza Berdowskiego i Dyrektora Biblioteki Publicznej
w Częstochowie - mgr Ewę Derdę.
W 2008 odbyło się jedno statutowe, walne zebranie, w dniu 25 lutego 2008, w sali odczytowej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Częstochowie. Zebranie poprzedził wykład prof. Mariana Głowackiego "W 100-lecie powstania Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Częstochowie". Na zebraniu Zarząd przedstawił sprawozdanie z działalności merytorycznej
i finansowej za rok 2007. Sprawozdania zostały przyjęte przez obecnych członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego.
W przedstawionym okresie odbyło się 6 protokołowanych posiedzeń Zarządu w dniach:14 stycznia, 12 maja, 23 czerwca, 22 września, 22 października i 17 grudnia. Zarząd spotykał się również po każdym odczycie.
Dyżury członków Zarządu odbywały się co poniedziałek od 17.00 do 18.30 w Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki na ul. Ogrodowej 47. Adres do korespondencji pozostał ten sam tzn. Al. NMP 22.
Aktywność Towarzystwa w omawianym roku przejawiała się głównie w działalności popularyzatorskiej oraz wydawniczej, dotyczącej edycji periodyku Ziemia Częstochowska oraz innych wydawnictw, autorstwa członków naszego Towarzystwa.

W 2008 roku odbyły się następujące spotkania zorganizowane przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe:
- 28 stycznia - wykład dr Beaty Urbanowicz nt. Struktura i funkcje chrześcijańskich organizacji cechowych w Częstochowie 1919 - 1939. Wykład odbył się w sali wykładowej (sala 1023) Instytutu Fizyki, Akademii im. Jana Długosza.
- 25 lutego - odczyt prof. dr hab. Mariana Głowackiego nt. W 100 - lecie powstania Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Częstochowie. Odczyt odbył się w sali wykładowej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. W. Biegańskiego. - 29 września - uroczysta promocję XXXIV tomu Ziemi Częstochowskiej, w sali reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego
w Ratuszu.
- 27 października - wykład mgr Iwony Młodkowskiej-Przepiórowskiej nt. Badania Rynku Staromiejskiego w Częstochowie. Wykład odbył się w sali wykładowej (sala 1023) Instytutu Fizyki, Akademii im. Jana Długosza.
- 24 listopada - wykład prof. dr hab. Elżbiety Hurnik nt. Życie i twórczość Ludmiły Mariańskiej. Wykład odbył się również
w sali wykładowej (sala 1023) Instytutu Fizyki, Akademii im. Jana Długosza.
- 22 grudnia - wykład dr Bogdana Wszołka w Planetarium Akademii im. J. Długosza nt. Pozaziemskie światy. Po wykładzie odbyło się tradycyjne spotkanie opłatkowe dla członków i sympatyków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego.
Dzięki dotacji Urzędu Miasta (3000 zł), Starosta Powiatowego (500 zł) i udziałowi Wydawnictwa AJD ukazał się XXXIV tom Ziemi Częstochowskiej pod redakcją dr Marcelego Antoniewicza. W związku z coraz wyższymi kosztami druku i niewielkim nakładem (75 egzemplarzy) wydanymi za uzyskane dotacje, Zarząd Towarzystwa wydał własnym kosztem dodruk w ilości 55 egzemplarzy. Uroczysta promocja tomu odbyła się 29 września, w Sali Reprezentacyjnej Muzeum w Ratuszu.
Pod koniec 2007, wystąpiono z wnioskiem do Urzędu Miasta o dofinansowanie obecnego XXXV tomu Ziemi Częstochowskiej. Uzyskano dotację 4000 zł. Publikacja została opracowana pod względem edytorskim przez Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, im. Stanisława Podobińskiego w Częstochowie. Również w tym roku wystąpiono z wnioskiem o dotację na wydanie kolejnego XXXVI tomu Ziemi Częstochowskiej oraz na organizację kolejnego Konkursu Astronomicznego dla młodzieży URANIA i zorganizowania rewizyty dla miłośników astronomii z Lourdes.
W związku z jubileuszem 100-lecia powstania Oddziału Częstochowskiego, Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego obchodzonym w bieżącym roku, Częstochowskie Towarzystwo Naukowe w porozumieniu z Muzeum Częstochowskim podjęło się przygotowania pracy zbiorowej "100 lat turystyki i krajoznawstwa w Częstochowie 1908-2008", pod redakcją prof. Mariana Głowackiego. Wydawcą jest Muzeum Częstochowskie. Uroczysta promocja książki odbyła się po Sesji poświęconej 100-leciu powstania Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Częstochowie w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu w dniu 12 grudnia. Sesja została zorganizowana przez Muzeum i Częstochowskie Towarzystwo Naukowe.
W dalszym ciągu bardzo prężnie działała Sekcja Astronomiczna naszego Towarzystwa pod kierownictwem dr Bogdana Wszołka. Spotkania sekcji odbywały się praktycznie co środę. Na spotkaniach zostały wygłoszone następujące referaty:
- 23 stycznia - mgr Patryk Mach z Instytutu Fizyki UJ przedstawił referat"O wybuchach supernowych, akrecji na czarne dziury
i hydrodynamicznych zjawiskach w astrofizyce".
- 13 lutego - dr Marek Jamrozy z Obserwatorium Astronomicznego UJ wygłosił wykład "Radiogalaktyki - największe obiekty Wszechświata",
- 5 marca - dr Marian Soida z Obserwatorium Astronomicznego UJ przedstawił wykład "Pola magnetyczne gromady galaktyk
w Pannie". Po wykładzie gość zrelacjonował swoją wyprawę himalajską.
- 12 marca - Prof. Konrad Rudnicki mówił o "Niebie, o którym mówią religie i niebo postrzegane przez astronomów",
- 19 marca odbyły się dwa referaty proszonych gości: mgr Agaty Kołodziejczyk z Uniwersytetu w Sztokholmie - "Zegar biologiczny", i mgr Marka Weżgowca z Obserwatorium Astronomicznego UJ - "Gromada Virgo - doskonałe laboratorium". Po swoim referacie Marek Weżgowiec przybliżył słuchaczom, na czym współcześnie polega praca astronoma.
- 28 maja na zaproszenie sekcji astronomicznej przyjechał do Częstochowy kosmonauta, gen. Mirosław Hermaszewski, w 30-tą rocznicę swego lotu w kosmos. Wygłosił referat w Instytucie Fizyki AJD, oglądnął seans w planetarium i spotkał się
z członkami Sekcji.
- 4 czerwca - prof. Piotra Flina, astronoma z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. - "Gromady galaktyk".
- 26 listopada przybył na środowe spotkanie SACTN dr Włodzimierz Godłowski, astronom z Uniwersytetu Opolskiego. Wygłosił referat "Fizyka i astronomia, a archeologia - skala czasu"
- 3 grudnia goszczono na spotkaniu środowym wielkiego miłośnika astronomii, Stanisława Świerczyńskiego z Gdowa, specjalistę od amatorskich obserwacji gwiazd zmiennych. Gość wygłosił wspaniały referat "Gwiazdy zmienne dla każdego".
- 10 grudnia - przybyli: prof. dr hab. Bolesław Grabowski - astrofizyk z Opola oraz mgr Andrzej Kotarba - geograf z UJ
w Krakowie. Pierwszy z gości wygłosił referat "Świat trój-, cztero-, ... dziesięcio- wymiarowy", a drugi - "Zjawiska wulkaniczne
w Układzie Słonecznym".
18 marca ukazał się drukiem Częstochowski Kalendarz Astronomiczny 2008 a 16 grudnia ukazał się Częstochowski Kalendarz Astronomiczny 2009. Niezależnie, wersję elektroniczną kalendarza zamieszczono na stronie SACTN.
W dniach 12-21 kwietnia czworo członków sekcji odbyło podróż na Ukrainę. Karina Bączek, Katarzyna Bryndal i Bogdan Wszołek uczestniczyli czynnie w międzynarodowej konferencji astronomicznej "15-th Young Scientists Conference", zorganizowanej przez Uniwersytet Tarasa Szewczenki w Kijowie. Przedstawili oni referaty: "Clusters of Galaxies in Infrared Domain", "Search for New Spectroscopic Families among Diffuse Interstellar Bands" i "Doppler Broadening of Diffuse Interstellar Bands".
Bezpośrednio po konferencji Karina Bączek, Katarzyna Bryndal i Bogdan Wszołek odwiedzili Karpaty Wschodnie szturmując w bardzo ciężkich warunkach szczyt Smotrec (1896 m.n.p.m.) w pobliżu Pop Iwana.
W dniu 6 maja wieczorem dokonano udanej obserwacji Merkurego. Rzecz udokumentowano fotograficznie. Trudno uchwytny dla obserwacji Merkury wystąpił tym razem w bliskim sąsiedztwie bardzo młodego Księżyca. Uzyskano unikalne zdjęcia: niezmiernie wąski sierp Księżyca w towarzystwie jasnego Merkurego.
W dniach 10-11 maja 2008, pod przewodnictwem Kariny Bączek, odbyła się 6-osobowa wycieczka SACTN "Śladami Keplera" do Pragi.
W dniu 9 czerwca 2008 odbył się finał organizowanego przez SACTN i Instytut Fizyki AJD piątego konkursu astronomicznego URANIA. Nagrody zostały ufundowane przez UM w Częstochowie.
W dniach 7-17 czerwca 2008, pod przewodnictwem dr. Bogdana Wszołka, odbyła się 6-cio osobowa wycieczka naukowa do Krymskiego Obserwatorium Astrofizycznego. Zwiedzano część główną obserwatorium w Nauchnym koło Bakczysaraja oraz część radioastronomiczną w Katzeville u brzegu Morza Czarnego. W Nauchnym uczestniczono w konferencji naukowej poświęconej Słońcu (dr Bogdan Wszołek wygłosił referat o swoim pomyśle na dydaktyczny teleskop słoneczny). Oprócz zwiedzania obiektów astronomicznych i astronautycznych Krymu zrealizowano bogaty program turystyczny. Na Krymie zwiedzano m.in. Bakczysaraj, Czufut-Kale, Simeiz, Ałupkę, Jałtę. Dużo chodzono po górach i zażywano kąpieli morskich.
W dniu 18 czerwca 2008 na Połoninie Caryńskiej w Bieszczadach odbyło się ostatnie przed wakacjami spotkanie SACTN. Zrealizowano wycieczkę na Krzemieniec i do Komańczy, do miejsca internowania Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
W dniu 1 sierpnia 2008 miało miejsce zaćmienie Słońca. W Polsce zaćmienie to było tylko częściowe. Faza zaćmienia całkowitego przechodziła m.in. przez Syberię. Członkowie SACTN zaangażowali się w przygotowanie wyjazdu. Ostatecznie do Nowosybirska pojechała tylko dwójka osób: Ela Rumińska i Marek Nowak. Uzyskali wspaniałe zdjęcia z fazy zaćmienia całkowitego. W trwającej dwa tygodnie wyprawie zwiedzili m.in. Moskwę i Sankt Petersburg. Inni członkowie sekcji obserwowali zaćmienie częściowe. W szczególności uzyskano unikalne zdjęcia obrazów częściowo przysłoniętej tarczy słonecznej powstałych metodą "camera obscura".
W dniach 27.09.-7.10.2008, pod przewodnictwem dr. Bogdana Wszołka, odbyła się siedmio-osobowa wycieczka astronomiczno-turystyczno-pielgrzymkowa do Lourdes. Pojechano na zaproszenie Prezydenta Miasta Lourdes w celu zawiązania współpracy astronomicznej pomiędzy siostrzanymi miastami, Częstochową i Lourdes. Wyjazd był zaaranżowany przez Prezydenta Częstochowy - dr. Tadeusza Wronę oraz przez organizację Etoile Bleue z Lourdes. Członkowie SACTN spotkali się w Ratuszu Miejskim z Prezydentem i innymi przedstawicielami władz, a także z zaproszonymi przedstawicielami Etoile Bleue i świata astronomicznego. Zorganizowano całodzienną wycieczkę do Obserwatorium Astronomicznego na szczycie Pic du Midi (2870 m.n.p.m.). Oprócz zwiedzania był przewidziany czas na referat dr Bogdana Wszołka i dyskusję na temat możliwych obszarów współpracy astronomicznej pomiędzy Lourdes i Częstochową. W samym Lourdes odbyło się spotkanie
z miłośnikami astronomii zrzeszonymi w Astro Club Lourdais. Zorganizowano też całodzienną wycieczkę do miasteczka kosmicznego (Citee de l'Espace) w Tuluzie. W planetarium cyfrowym (z takim samym systemem jak w Częstochowie) obejrzano seans "Gwiazdy Faraonów". W kinie IMAX obejrzano film "Międzynarodowa Stacja Kosmiczna". Zwiedzano wiele eksponatów kosmicznych i skorzystano z możliwości wejścia do prawdziwej kapsuły załogowej statku kosmicznego SOJUZ, dokładnie takiego, jakim leciał w kosmos Mirosław Hermaszewski.
W 10 dni przejechano w sumie 5800 km, przekroczono południk 0 i równoleżnik 45 stopni, odbyto kąpiele w Morzu Śródziemnym i w Atlantyku. Zwiedzono sanktuarium maryjne w roku jego jubileuszu. Oprócz licznych atrakcji w Pirenejach zwiedzono po drodze katedrę w Lionie, 100-metrowy radioteleskop w Effelsbergu koło Bonn oraz Instytut Maxa Plancka
w Katlenburg-Lindau koło Getyngi, specjalizujący się w badaniach ciał Układu Słonecznego. Dnia 25 października 2008 r. odbył się drugi Mars Festiwal zorganizowany przez Mars Society Polska. Impreza miała miejsce w Centrum Badań Kosmicznych
w Warszawie. Sekcję Astronomiczną Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego reprezentowała Karina Bączek, specjalistka od problematyki turystyki kosmicznej.
W dniu 12 listopada, na 149 spotkaniu sekcji astronomicznej, wręczono Panu dr. Tadeuszowi Wronie - Prezydentowi Miasta Częstochowy - legitymację honorowego członka SACTN w dowód wdzięczności za dotychczasowe wspieranie inicjatyw astronomicznych. Uroczystość była poprzedzona sprawozdaniem dr. Bogdana Wszołka z wyjazdu grupowego do Lourdes. Po uhonorowaniu Pana Prezydenta i po Jego krótkim wystąpieniu przeprowadzono dyskusję o możliwych kierunkach rozwoju astronomii częstochowskiej w kontekście Międzynarodowego Roku Astronomii 2009.
W dniu 19 listopada 2008 odbyło się jubileuszowe 150-te spotkanie SACTN. Przybyli na nie gościnnie astronomowie z Kijowa. Zostały wygłoszone trzy referaty:
1. Dr Olga Melnyk (Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Tarasa Szewczenki w Kijowie) - "Świat galaktyk".
2. Dr Andriej Elyiw (Główne Obserwatorium Astronomiczne Akdemii Nauk Ukrainy w Kijowie) - "Promieniowanie kosmiczne ultra wysokich energii".
3. Waldemar Zwierzchlejski (SACTN) - "Woda na Marsie".
W dniach 20 i 21 listopada członkowie SACTN uczestniczyli w spotkaniach z astronautą amerykańskim (George David Zamka), zorganizowanych przez Konsulat Amerykański w chorzowskim planetarium i w niepołomickim zamku.
W dniu 21 listopada członkowie SACTN wystąpili czynnie na konferencji naukowej "Wybrane zagadnienia w popularyzacji astronomii", zorganizowanej przez Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. Dr Bogdan Wszołek (członek komitetu naukowego konferencji) wygłosił wykład "Idea publicznego teleskopu słonecznego". Mgr Tomasz Kisiel wystąpił z referatem "System DIGISTAR 3 i możliwości jego wykorzystania w popularyzacji astronomii". Karna Bączek i Mateusz Malenta wygłosili krótkie wykłady, odpowiednio: "Popularyzacja astronomii poprzez przedstawianie rozwoju astronautyki" i "Popularyzacja astronomii poprzez konkursy".
Na początku grudnia odbyło się kolejne Interdyscyplinarne Seminarium Studenckie "Forum Młodych Nauki". Członkowie SACTN wystąpili czynnie z referatami:
1. Dr Bogdan Wszołek (wykład proszony) - "Pozasłoneczne układy planetarne".
2. Magdalena Biernacka - "Symulacje kwantowo-chemiczne własności optycznych cyklamu chelatowanego miedzią (II)".
3. Karina Bączek - "Popularność turystyki kosmicznej"
W roku 2008 odbyło się w sumie 35 spotkań środowych SACTN, przeprowadzono 5 wielkich wypraw zagranicznych i kilka wycieczek krajowych, wygłoszono 12 referatów na konferencjach krajowych i zagranicznych oraz 14 wykładów własnych na spotkaniach sekcji. Zaproszono z referatami w sumie 23 specjalistów z różnych ośrodków krajowych i zagranicznych, wręczono 3 legitymacje honorowego członka SACTN, przeprowadzono regionalny konkurs astronomiczny, opublikowano CKA08 i CKA09. Średnia frekwencja na spotkaniach środowych wynosiła w tym roku 28 osób.
Na początku stycznia udostępniono na stronie sekcji (www.sactn.ajd.czest.pl) elektroniczną wersję CKA2008 oraz najnowsze (czwarte) wydanie książki "Wprowadzenie do astronomii" dr. Bogdana Wszołka.

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe liczyło na koniec 2009 roku 75 członków czynnych i czterech członków honorowych: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie - prof. dr hab. Janusza Berdowskiego i Dyrektora Biblioteki Publicznej w Częstochowie - mgr Ewę Derda, dr Aleksandra Jaśkiewicza i dr Franciszka Sobalskiego. Towarzystwo posiada również dwu członków wspierających: Akademię im. Jana Długosza w Częstochowie i Wyższą Szkołę Hotelarstwa
i Turystyki. W 2009 odbyło się jedno walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze, w dniu 23 lutego 2009, w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu. Przed zebraniem odbyła się uroczysta promocja XXXV tomu "Ziemi Częstochowskiej". Zebranie sprawozdawczo - wyborcze poprzedziła uroczystość nadania tytułu "Honorowego Członka Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego": dr Franciszkowi Sobalskiemu i dr Aleksandrowi Jaśkiewiczowi. Laudacje wygłosili: ks. prof. Jan Związek i prof. Dariusz Złotkowski
Na zebraniu prezes CzTN, prof. Marian Głowacki przedstawił sprawozdanie za okres 4 - letniej kadencji tj. od 06.06.2005 - 23.02.2009 a skarbnik, mgr Jacek Koj sprawozdanie finansowe. Sprawozdania zostały przyjęte przez obecnych członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego a ustępujący Zarząd uzyskał absolutorium. Prezesem Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego na następną kadencję 2009-2013, został wybrany ponownie prof. Marian Głowacki. Członkami Zarządu, zostali wybrani:
1. prof. zw. dr hab. Janusz Hereźniak - wiceprezes,
2. dr Marceli Antoniewicz - sekretarz naukowy,
3. mgr Barbara Andrzejewska - sekretarz organizacyjny,
4. mgr Jacek Koj - skarbnik,
5. prof. dr hab. Dariusz Złotkowski,
6. ks prof. zw. dr hab. Jan Związek,
7. dr Bogdan Wszołek,
8. inż. mgr Dariusz Stefański,
9. mgr inż. Marek Nowak,
10. mgr Zbigniew Stańczyk.

W skład Komisji Rewizyjnej zostali wybrani:

1. dr Janusz Sętowski - przewodniczący,
2. mgr Ewa Kaczmarzyk,
3. mgr Jerzy Biczak.

W przedstawionym okresie odbyło się 6 protokołowanych posiedzeń Zarządu w dniach: 2 marca, 30 marca, 25 maja, 22 czerwca, 12 października i 7 grudnia. Zarząd spotykał się również po każdym odczycie. Dyżury członków Zarządu odbywały się co poniedziałek od 17.00 do 18.30 w Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki na ul. Ogrodowej 47. Adres do korespondencji pozostał ten sam co w poprzednim okresie tzn. Al. NMP 22. Aktywność Towarzystwa w omawianym roku przejawiała się głównie w działalności popularyzatorskiej oraz wydawniczej, dotyczącej edycji periodyku Ziemia Częstochowska oraz innych wydawnictw, autorstwa członków naszego Towarzystwa.
W 2009 roku odbyły się następujące spotkania zorganizowane przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe na których wygłoszono wykłady:
26.01 - prof. M. Głowacki - Paradoksalne zjawiska w przyrodzie,
30.03 - prof. J. Hereźniak - Z historii ponad 10-letnich starań o utworzenie Jurajskiego Parku Narodowego,
27.03 - ks. prof. J. Związek - Sylwetka bp. Stanisława Czajki, duszpasterza, patrioty i społecznika,
25.05 - prof. D. Złotkowski - Wystawa przemysłu i rolnictwa w Częstochowie, w 1909 r., 22.06 - dr Marceli Antoniewicz - 1000-lecie chrztu Litwy,
26.10 - ks. prof. Jan Związek - Działania niemieckiego Wehrmachtu na ziemi częstochowskiej i wieluńskiej w pierwszych dniach II wojny światowej",
21.12 - ks. dr Marian Szymonik - Chrześcijańska koncepcja powstania świata.
Wszystkie spotkania odbywały się w Sali wykładowej Instytutu Fizyki, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
Aby uczcić 70-tą rocznicę męczeńskiej śmierci częstochowskiego księdza i astronoma Bonawentury Metlera, z rąk żołnierzy niemieckich w 1939 roku, Instytut Fizyki, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie wraz z naszym Towarzystwem oraz Polskim Towarzystwem Astronomicznym i nowopowstałym Częstochowskim Oddziałem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii zorganizował w dniach od 26 do 28 listopada konferencję naukową "Astronomia - nauka i wiara". Konferencja rozpoczęła się mszą w kościele akademickim, za duszę ks. Bonawentury Metlera, celebrowaną przez JE biskupa Antoniego Długosza, który wygłosił również piękne kazanie. Koncelebransami byli: proboszcz parafii akademickiej ks. Marek Bator, proboszcz parafii w Parzymiechach (miejscu śmierci ks. Bonawentury Metlera) ks.Tadeusz Klimowicz oraz członkowie naszego Towarzystwa: ks. prof. Jan Związek i ks. dr Marian Szymonik.
W programie konferencji wygłosili referaty i komunikaty:

1. ks. prof. dr hab. Jan Związek - Życie codzienne ks. Bonawentury Metlera,
2. prof. dr hab. Marian Głowacki - Ksiądz B. Metler - przyrodnik, podróżnik i astronom,
3. mgr Jan Wieczorek - Kamil Flammariom i ksiądz Metler na tle epoki,
4. prof. dr hab. Konrad Rudnicki - Chrześcijaństwo a cywilizacje pozaziemskie,
5. ks. prof. dr hab. Stanisław Wszołek - Czy "gwieździste niebo" jest dowodem na istnienie Boga?
6. ks. dr Jacek Marciniec - Galileusz - po stronie kopernikanizmu i po stronie Kościoła,
7. dr hab. Maciej Mikołajewski - Encyklika "Fides et Ratio" oczami astronoma,
8. dr Henryk Brancewicz - Zaćmienia Słońca,
9. dr Waldemar Ogłoza - Tajemnice kalendarza i data Wielkanocy,
10. dr hab. Grażyna Siemieniec-Oziębło - Nietermiczna emisja gromad galaktyk,
11. prof. dr hab. Piotr Flin - Powstawanie struktur wielkoskalowych,
12. dr Katarzyna Bajan - Wybrane astrofizyczne testy "nowej fizyki",
13. dr Dorota Kozieł -Wierzbowska - Gigantyczne radiogalaktyki,
14. dr Włodzimierz Godłowski - Wielkoskalowy rozkład radioźródeł,
15. dr Bogdan Wszołek - Międzygwiazdowe pasma rozmyte,
16. dr Karolina Zawada - Krótka historia kosmologii XX wieku,
17. dr Marek Weżgowiec - Gwałtowne oddziaływania w centrum Gromady Irgo,
18. prof. dr hab. Longin Gładyszewski - Astronomia w szkole,
19. mgr Tomasz Kisiel - Współczesne postrzeganie astronomii - problem komunikacji społecznej nauk ścisłych.
Dla uczestników konferencji zorganizowano dwa pokazy planetaryjne.
Ponadto, odczyty z dziedziny astronomii odbywały się na spotkaniach Sekcji Astronomicznej CzTN. Ich tematyka jest przedstawione w dalszej części sprawozdania.
Członkowie Towarzystwa: prof. Dariusz Złotkowski, prof. Janusz Hereźniak, prof. Marian Głowacki, ks. prof. Jan Związek, prof. Elzbieta Hurnikowa, dr Marceli Antoniewicz, brali udział w pracach rady naukowej Encyklopedii Częstochowy zaś dr Juliusz Sętowski kierował pracami nad redakcją Encyklopedii. Prof. Janusz Hereźniak, prof. Dariusz Złotkowski, prof. Marian Głowacki i mgr Jacek Koj byli również członkami Rady Muzeum w Częstochowie. Podczas XVII Dni Częstochowy, w dniu 29 sierpnia, nasze Towarzystwo zaprezentowało dorobek wydawniczy. Prezes Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, prof. Marian Głowacki został uhonorowany Nagrodą Prezydenta "Za działalność w organizacjach pozarządowych". Nagrodę wręczył Prezydent dr inż. Tadeusz Wrona na VII Forum Organizacji Pozarządowych w dniu 16 września.
Dzięki dotacji Urzędu Miasta (4000 zł) i udziałowi Wydawnictwa AJD ukazał się XXXV tom Ziemi Częstochowskiej pod redakcją prof. Mariana Głowackiego. Uroczysta promocja tomu odbyła się 23 lutego, przed zebraniem sprawozdawczo - wyborczym
w Ratuszu. Zorganizowano uroczystą promocję książki Mirosława Zwolińskiego "Poczet rodów herbowych ziemi częstochowskiej", która odbyła się się w dniu 28 września w foyer Pałacu Ślubów, w Częstochowie. Książka jest firmowana przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, którego autor jest członkiem.
Również, wspólnie z Muzeum Częstochowskim, zorganizowano uroczystą promocję książki prof. dr hab. Dariusza Złotkowskiego "Wystawa przemysłu i rolnictwa w Częstochowie w 1909 r., w świetle prasy polskiej". Promocja odbyła się w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu, w dniu 13 listopada. Książka jest również firmowana przez nasze Towarzystwo. Autor książki został tegorocznym laureatem prestiżowej nagrody im. Karola Miarki. Nagroda ta jest przyznawana ludziom, których dorobek wzbogaca wartości kultury regionu i kraju, zaangażowanym w działalność naukową, kulturalną
i społeczną.
Prof. dr hab. Dariusz Złotkowski jest już dziesiątym członkiem naszego Towarzystwa, laureatem tej nagrody. Wcześniej nagrodą im Karola Miarki zostali uhonorowani: dr Franciszek Sobalski (1984), dr Mieczysław Stańczyk (1986), dr Aleksander Jaśkiewicz (1990), dr Marceli Antoniewicz (1999), prof. Andrzej Zakrzewski (2001), ks. prof. Jan Związek (2002), prof. Marian Głowacki (2005), prof. zw. dr hab. Janusz Hereźniak (2006), dr Juliusz Sętowski (2007).
Pod koniec 2008, wystąpiono z wnioskiem do Urzędu Miasta o dofinansowanie kolejnego, XXXVI tomu Ziemi Częstochowskiej. Uzyskano dotację 3000 zł. Publikacja została opracowana pod względem edytorskim przez Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, im. Stanisława Podobińskiego w Częstochowie. Również w obecnym roku, wystąpiono z wnioskiem o dotację na wydanie kolejnego XXXVII tomu Ziemi Częstochowskiej. W dalszym ciągu bardzo prężnie działała Sekcja Astronomiczna naszego Towarzystwa, korzystająca z pomieszczeń i aparatury obserwacyjnej Instytutu Fizyki, Akademii im. Jana Długosza. Do 7 października, tj. do dnia rezygnacji, kierował sekcją dr Bogdan Wszołek. Na zebraniu w tym dniu, kierownictwo objął mgr inż. Marek Nowak. Spotkania sekcji odbywały się praktycznie co środę. Zorganizowano kolejny konkurs astronomiczny URANIA VI, na który uzyskano dotację od Urzędu Miasta oraz integracyjne spotkania młodych astronomów i miłośników astronomii
z Częstochowy, również współfinansowane przez Urząd Miasta. W spotkaniu wzięli udział młodzi astronomowie z Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego i astronom z Obserwatorium Astronomicznego na Pic du Mindi
w Pirenejach., prof. Michel Auriere, opiekun młodych astronomów z Lourdes. W spotkaniu z prof. Michelem Auriere, udział wzięli również: prezydent Miasta Częstochowy, dr inż. Tadeusz Wrona oraz Prorektor AJD, prof. Jarosław Kweclich. Na spotkaniach sekcji wygłoszono 24 referaty (tematyka referatów na stronie sekcji).
Ponadto, w dniu 6 stycznia członkowie sekcji finalizowali w planetarium akcję "Gazety Wyborczej" - "My wam pokażemy", a na przełomie lipca i sierpnia 2009 odbyła się wyprawa naukowa na Krym z udziałem członków sekcji. Pod przewodnictwem Bogdana Wszołka pojechało w sumie 17 osób. Wyprawa trwała 14 dni. 14 października reaktywowano Częstochowski Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, w którym znaleźli się członkowie sekcji. W związku z powyższym wygasła motywacja dla dalszego funkcjonowania Sekcji Astronomicznej w strukturze Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego i na posiedzeniu Zarządu CzTN w dni 7 grudnia, na wniosek założyciela sekcji, dr Bogdana Wszołka, z końcem 2009 roku sekcja zakończyła działalność. Działalność Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego w 2009 roku, zakończono tradycyjnym spotkaniem przed wigilią Bożego Narodzenia, na którym członkowie Towarzystwa oraz goście połamali się opłatkiem i złożyli sobie nawzajem życzenia świąteczne i noworoczne. Spotkanie to odbyło się po wykładzie ks. dr Mariana Szymonika w dniu 21 grudnia.

Na koniec 2010 roku Częstochowskie Towarzystwo Naukowe liczyło 84 członków czynnych, czterech honorowych tj.: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie - prof. dr hab. Janusza Berdowskiego, Dyrektora Biblioteki Publicznej
w Częstochowie - mgr Ewę Derdę, dr Aleksandra Jaśkiewicza i dr Franciszka Sobalskiego oraz dwu członków wspierających tj. Akademię im. Jana Długosza i Wyższą Szkołę Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie.
W 2010 r. odbyło się jedno statutowe, walne zebranie sprawozdawcze, w dniu 1 marca 2010, w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego, w Ratuszu. Zebranie poprzedziła promocja XXXVI tomu "Ziemi Częstochowskiej".
W 2010 r. odbyło się 5 zebrań Zarządu w dniach: 15 lutego, 7 czerwca, 27 września, 25 października i 20 grudnia. Członkowie Zarządu spotykali się również po każdym odczycie.
W roku 2010 odbyły się następujące spotkania naukowe zorganizowane przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, na których wykłady wygłosili:
- 29. 03. 2010. - mgr Wiesław Paszkowski (pracownik Muzeum Częstochowskiego) - "Cmentarz żydowski w Częstochowie",
- 26. 04. 2010 - dr Aleksander Jaśkiewicz (członek honorowy CzTN) - "Adrian Mikołaj Głębocki na Jasnej Górze",
- 27.09. 2010 - prof. dr hab. Marian Głowacki (prezes CzTN) - "Geologiczna ścieżka dydaktyczna Kamieniołom Kielniki"
w Olsztynie,
- 25.10. 2010. - Zbigniew Biernacki (członek CzTN - antykwariusz) - "Ziemia częstochowska na starej pocztówce",
- 20.12. 2010 - mgr inż. Marek Nowak (członek zarządu CzTN i Częstochowskiego Oddziału PTMA) - "Wirtualna podróż po mikro i makrokosmosie w czasie i przestrzeni cz.I" oraz seans w Planetarium Akademii im. Jana Długosza "Gwiazda betlejemska",
Wszystkie spotkania i wykłady odbyły się w sali wykładowej 1015, Akademii im Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15,
z wyjątkiem dwu ostatnich, które odbyły się w Planetarium Akademii.
31 maja 2010, wspólnie z Muzeum Częstochowskim, zorganizowano Sesję Naukową nt. Rynki miejskie Częstochowy, Żarek
i Koziegłów w aktualnych badaniach archeologicznych. Sesja odbyła się w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego
w Ratuszu. W czasie Sesji wystąpili archeolodzy:
- mgr Zbigniew Małek - Sprawozdanie z badań archeologicznych na Starym Rynku w Żarkach i Koziegłowach,
- mgr Iwona Młodkowska-Przepiórowska - Wstępne wyniki badań archeologicznych na Starym Rynku w Częstochowie.
Dzięki dofinansowaniu Częstochowskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego realizującego program "Czysta Częstochowa", Starostwa Częstochowskiego i opracowaniu wydawniczemu przez Wydawnictwo Akademii im Jana Długosza, ukazał się liczący 193 strony Suplement do tomu XXXVI Ziemi Częstochowskiej "Bibliografia regionu częstochowskiego za lata 2008 - 2009".
Po złożeniu wniosku, uzyskano również dofinansowanie (4500 zł) od Urzędu Miasta na wydanie XXXVII tomu Ziemi Częstochowskiej, który ukaże się w 2011 roku.
Działalność Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego w roku 2010, zakończono tradycyjnym spotkaniem opłatkowym w dniu 20 grudnia 2010 roku.

_____________________________________________________________________________________________________________

Na koniec 2011 roku Częstochowskie Towarzystwo Naukowe liczyło 76 członków czynnych, czterech honorowych tj.: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie – prof. dr hab. Janusza Berdowskiego, Dyrektora Biblioteki Publicznej w Częstochowie – mgr Ewę Derdę, dr Aleksandra Jaśkiewicza i dr Franciszka Sobalskiego oraz dwu członków wspierających tj. Akademię im . Jana Długosza i Wyższą Szkołę Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie. W dalszym ciągu działa Zarząd wybrany na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym w dniu 23 lutego 2009 roku.
           W 2011 r. odbyło się jedno statutowe, walne zebranie ,w dniu 28 lutego, w Sali Reprezentacyjnej
Muzeum Częstochowskiego, w Ratuszu. Zebranie poprzedził wykład prof. dr hab. Grzegorza Majkowskiego na temat „ Jasnogórski egzemplarz Bogurodzicy”.
W tymże roku odbyło się 5 protokołowanych zebrań Zarządu w dniach: 24 stycznia, 21 lutego, 13 czerwca, 12 września, 12 grudnia. Członkowie Zarządu spotykali się również po każdym odczycie.
W roku 2011 zorganizowano następujące spotkania naukowe, na których wykłady wygłosili:
- mgr inż. Marek Nowak – 31 stycznia - Wirtualna podróż po mikro i makrokosmosie w czasie i przestrzeni cz.II. –
    w Planetarium AJD,
- prof. dr hab. Grzegorz Majkowski – 28 luty - Jasnogórski egzemplarz Bogurodzicy, w sali wykładowej Biblioteki Publicznej,
- prof. dr hab. Tadeusz Srogosz- 28 marca – Żołnierz swawolny. Z dziejów i obyczajów armii Koronnej, w sali wykładowej Biblioteki Publicznej,
- prof. zw. dr hab. Artur Kijas - 30 maja – Częstochowianie – absolwenci uczelni rosyjskich   XIX i na początkach XX wieku, w sali wykładowej Biblioteki Publicznej,
- mgr Zbigniew Stańczyk – 28 listopada – Zabytki piśmiennictwa w zbiorach Biblioteki Publicznej im. Wł. Biegańskiego
w Częstochowie, w sali wykładowej Biblioteki Publicznej,
- mgr inż. Marek Nowak – 19 grudnia – Przesilenie zimowe – astronomicznie i kulturowo, w Planetarium AJD. Wykładowi towarzyszył pokaz planetaryjny, specjalnie przygotowany przez autora oraz Kierownika Planetarium, mgr Tomasza Kisiela.
Dwa spotkania poświęcono promocji wydawnictw:
- 26 września – książki prof. dr hab. Dariusza Złotkowskiego, „Testamenty z połowy XIX w. w świetle akt notariuszy częstochowskich, cz. III”,
- 24 października – XXXVII tomu Ziemi Częstochowskiej, wielo tematycznego, periodycznego wydawnictwa Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Publikacja ukazała się dzięki dofinansowaniu z Urzędu Miasta (4500 zł) i Starostwa Częstochowskiego (1000 zł)
Obydwie promocje odbyły się w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu.
Dyżury Prezesa CzTN odbywały się regularnie w poniedziałki od 1700 do 18.30 ( z wyjątkiem ostatnich w miesiącu) poza okresem wakacyjnym tj. od września do czerwca, w lokalu w Wyższej Szkole Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie.
W dalszym ciągu Częstochowskie Towarzystwo Naukowe posiada swoja stronę internetową, na której można się zapoznać
z historią Towarzystwa, działalnością aktualną, statutem oraz wydawnictwami, w tym szczegółowym wykazem tytułów artykułów we wszystkich tomach Ziemi Częstochowskiej oraz indeksem autorów. Od stycznia 2012 roku zmienił się adres strony. Obecnie jest to: www.cztn.ajd.czest.pl. Na stronie będzie można znaleźć również wiadomości o aktualnej działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, Oddziału Częstochowskiego im. Ks. Bonawentury Metlera. Oddział jest organizacją zrzeszającą miłośników astronomii z Częstochowy i okolic. Jest on spadkobiercą dorobku i kontynuatorem działań Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (Sekcja działała w ramach Towarzystwa od 2004 do 2009 roku, potem większość członków Sekcji przeniosło się do reaktywowanego Oddziału Częstochowskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii). Częstochowski Oddział PTMA wydaje w dalszym ciągu Częstochowski Kalendarz Astronomiczny.
W 2011 roku, członkowie naszego Towarzystwa byli autorami następujących prac naukowych związanych z naszym regionem:
Antoniewicz, Marceli
Prof. zw. dr hab. Jan Przewłocki (1939-2011), Res Academicae. - R. 15, nr 1 (2011) s. 11
Protoplaści książąt Radziwiłłów. Dzieje mitu i meandry historiografii / Marceli Antoniewicz. - Warszawa: Wydawn. DiG, 2011. - 423 s. : il. ; 25 cm.
Głowacki, Marian
Turystyka dworska w XIX wieku na ziemiach polskich, znajdujących się pod zaborem rosyjskim, na podstawie pamiętników, Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego. T. 5 (2011) s. 287-300
Jadczyk, Janusz
D. Cichor, J. Jadczyk, Z dziejów Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej na Jasna Górę w Częstochowie (1711-2011), Rocznik Muzeum Częstochowskiego - T.11 ( 2011) s.
Janikowski, Zbisław
Częstochowa między wojnami: opowieść o życiu miasta 1918-1939 - Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011. - 124 s.: il., mapy; 30 cm
Częstochowskie Pożegnania – Plac Biegańskiego (w) Aleja 3 Dwumiesięcznik Kulturalny Częstochowy, Nr 83/84 styczeń- kwiecień 2011 , wydawca Biblioteka Publiczna im. Wł. Biegańskiego, Częstochowa, s. 58-59
Nr 85/86 maj- sierpień 2011str. 56-59 Częstochowskie Pożegnania – Wokół kościoła św. Jakuba – Dąbrowskiego”, (w) Aleja 3 Dwumiesięcznik Kulturalny Częstochowy, Nr 85/86 maj-sierpień 2011 , wydawca Biblioteka Publiczna im. Wł. Biegańskiego, Częstochowa, s. 56-59
Częstochowskie Pożegnania – Wokół kościoła św. Jakuba – Racławicka” Nr 87/88 wrzesień – grudzień 2011 (w) Aleja 3 Dwumiesięcznik Kulturalny Częstochowy, str. 45-46

Czasopismo Literackie – 75 lat minęło, Almanach Częstochowy, Wydawca Towarzystwo Przyjaciół Częstochowy, Częstochowa (2011) s. 46-58.

Jaśkiewicz, Aleksander
Co Adrian Głębocki rysował w Częstochowie i okolicy, Rocznik Muzeum Częstochowskiego - T.11 ( 2011) s.
Kaczmarzyk, Ewa
Pierwsze XIX-wieczne rozprawy botaniczne z systemem Linneusza Wyżyny krakowsko-Częstochowskiej, Rocznik Muzeum Częstochowskiego - T.11 ( 2011) s.
Ks. Kapuściński Jacek
Patriotyczne postawy duchowieństwa diecezji częstochowskiej (do 1939 r.), w: Wartość patriotyzmu w edukacji szkolnej, red.
R. Ceglarek, Kraków 2011, s. 79 – 94.
Wspomnienia ks. Antoniego Zagrzejewskiego (1859 – 1930) o pracy duszpasterskiej w diecezji włocławskiej i diecezji częstochowskiej, „Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej” 85 (2011) nr 1 – 3, s. 95 – 121.
Duchowieństwo diecezji częstochowskiej w okresie II Rzeczypospolitej, „Roczniki Historii Kościoła” 3/58 (2011), s. 235 – 239. W poszukiwaniu przemilczanej prawdy, „Niedziela” 54 (2011) nr 48, s. 34 – 35.
Majkowski, Aneta i Grzegorz
Anata Majkowska, Grzegorz Majkowski, Źródła do dziejów języka polskiego w rękopiśmiennych zbiorach Jasnej Góry, Warszawa 2011, ss.129. (monografia)
Aneta Majkowska, Moralność słowem pisana w późnośredniowiecznych rękopisach jasnogórskich (na przykładzie tekstów maryjnych), [w:] Etyka życia publicznego. Humanistyka – Prawo – Gospodarka, red. T. Grabińska i inni, Częstochowa 2011, s. 81-98.
Aneta Majkowska, Leksyka częstochowian. O słownictwie starszego pokolenia częstochowian, „Almanach Częstochowy”, Częstochowa 2011, s. 87-102.
Aneta Majkowska,O nazwisku w jasnogórskim zabytku polskim z początku osiemnastego wieku [w:] „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego”, t. III, Lublin 2011, s. 49-58.
Sętowski Juliusz, Nalichowska Agata
Nekrologi "Gońca Częstochowskiego" - Częstochowa: Muzeum Częstochowskie, 2011. - 247 s.; 25
Sętowski Juliusz,
Miejsca pochówku osób wyznania prawosławnego w Częstochowie w okresie od 1. poł. XIX wieku do 1914 roku, Rocznik Muzeum Częstochowskiego - T.11 ( 2011) s.
Sętowski Juliusz, Nalichowska Agata, Nekrologi "Gońca Częstochowskiego" - Częstochowa: Muzeum Częstochowskie, 2011. - 247 s.; 25
Sikorski, Robert
Radomsko w latach 1910-1911 w świetle częstochowskiej prasy, Zeszyty Radomszczańskie. - T. 5 (2011) s. 91-110
Lud okoliczny w dziele "CZĘSTOCHOWA" Włodzimierza Trąmpczyńskiego z 1909 r., Almanach Częstochowy (2011) s. 244 - 247.
Stańczyk, Zbigniew
Bibliografia regionu częstochowskiego za 2010 rok , Ziemia Częstochowska. - T. 37 (2011) s. 283-377
Wewiór, Sebastian
O języku częstochowskiej kampanii samorządowej 2010 roku (na materiale druków ulotnych), Ziemia Częstochowska. - T. 37 (2011) s. 213-225
Wlaźlak, Władysław Piotr
Inwentarz akt personalnych Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie, Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej. - T. 2 (2011) s. 11-42
Inwentarz ksiąg biskupich i kurialnych Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza
w Częstochowie, Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej. - T. 2 (2011) s. 43-70
Inwentarz ksiąg dziekańskich Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie, Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej. - T. 2 (2011) s. 71-110
Inwentarz ksiąg konsystorskich Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie, Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej. - T. 2 (2011) s. 111-138
Inwentarz ksiąg metrykalnych Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. Walentego Patykiewicza, Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej. - T. 1 (2011) s. 11-580
Inwentarz ksiąg parafialnych Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie
Wszołek B.
Częstochowski Kalendarz astronomiczny 2011 pod redakcją naukową Bogdana Wszołka. Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa, 2011 a w nim artykuły autorstwa Bogdana Wszołka:
Tabele astronomiczne s.22-50
Częstochowska aktywność astronomiczna 2010 s. 51-68
Gwiezdnym szlakiem z Częstochowy do Lourdes i na Pic du Midi s. 77-88
Wizja utworzenia Jurajskiego Parku Nauki s.83-86.
Ks. Związek Jan
Częstochowskie Seminarium Duchowne w wypowiedziach bł. Jana Pawła II. Zeszyty Paroralne Instytutu Akcji Katolickiej w , t. 11 : 2011, s. 7 – 23.
Prof. zw. dr hab. Bartłomiej Szyndler ( 1939 – 2011. Res Academicae. T. 1: 2011 s. 12 – 16.
Z przeszłości kościelnej Działoszyna i okolicy, Czestochowa 2011 ss. 533.
Ks. Bonawentura Metler w drodze do propagowania wiedzy astronomicznej. W: Astronomia – nauka i wiara, pod red. B. Wszołka, Częstochowa 2011 s. 25 – 44.
Rec. W. Malko, Życie muzyczne w Częstochowie 1918 - 1939, Częstochowa 2009 ss. 428. Prace Naukowe Akademii im. J. Długosza w Częstochowie. Zeszyty Historyczne t. 10: 2010 s. 155 – 161.
Droga Jana Długosza z Krakowa przez Częstochowę i Kłobuck do Niedzielska. W. Klio viae ety India. OPuscula Marco Cetwiński dedikata, pod red. A. Odyrzywolskiej – Kidawa, Warszawa 2-10 s. 179 – 196.
Jubileusz 800 – lecia synodu prowincjalnego w Bożykowej w dn. 29 – 30 2010 r. Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej, R. 84:.2010 nr 4 – 6 s. 67 – 86.

Walka władz hitlerowskich z kultem MB Częstochowskiej przed wybuchem II wojny światowej. W: Dwa dwudziestolecia Rzeczypospolitej. Oświata, religia kultua, społeczeństwo. Próba bilansu, pod red. M. Fica i M. Skrzypka, Katowice 2010 s. 225 – 257.

Klasztory w dekanacie lelowskim za czasów Jana Długosza. W: Studia do dziejów klasztorów małopolskich w średniowieczu, pod red. J. Mareckiego i L. Rotter,, Katowice 2007 s. 28 – 47.

Honorowy członek Towarzystwa, dr Franciszek Sobalski otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Częstochowy za rok 2011
w dziedzinie kultury, w kategorii literatura i historia, za całokształt działalności badawczej, publicystycznej i popularyzatorskiej
w dziedzinie historii. Nagrody i wyróżnienie, wręczyli: prezydent Częstochowy
Krzysztof Matyjaszczyk i przewodniczący Rady Miasta Marek Balt, podczas Dni Częstochowy.

Działalność Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego w roku 2011, zakończono tradycyjnym spotkaniem opłatkowym w dniu 19 grudnia 2011 roku.

_____________________________________________________________________________________________________________

W końcu 2012 roku Częstochowskie Towarzystwo Naukowe liczyło 62 członków czynnych, sześciu honorowych tj.: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie – prof. dr hab. Janusza Berdowskiego, Dyrektora Biblioteki Publicznej w Częstochowie – mgr Ewę Derdę, dr Aleksandra Jaśkiewicza, dr Franciszka Sobalskiego, prof. zw. dr hab. Janusza Hereźniaka i ks. prof. zw. dr hab. Jana Związka oraz dwu członków wspierających tj. Akademię im . Jana Długosza i Wyższą Szkołę Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie. W dalszym ciągu działał Zarząd wybrany na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym w dniu 23 lutego 2009 roku.
       W przedstawianym okresie odbyło się jedno statutowe, walne zebranie w dniu 28 27 lutego 2012 roku oraz jedno nadzwyczajne walne zebranie w dniu 27 grudnia 2012 roku, obydwa w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego,
w Ratuszu. Pierwsze zebranie poprzedził wykład    mgr Roberta Kępy na temat „Reszkowie – Szlak muzycznej sławy”. Nadzwyczajne walne zebranie było poświęcone nadaniu godności członków honorowych CzTN, ks. prof. zw. dr hab. Janowi Związkowi i prof. zw. dr hab. Januszowi Hereźniakowi. Zebranie poprzedziło Uroczystą Sesję poświęconą 80-leciu działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej).
     W 2012 roku odbyło się 7 protokołowanych zebrań Zarządu w dniach: 23 stycznia, 20 lutego, 26 marca, 18 czerwca, 17 września, 22 października i 17 grudnia. Członkowie Zarządu spotykali się również po każdym odczycie.
W 2012 r. zorganizowano następujące spotkania naukowe, na których wykłady wygłosili:
- prof. dr hab. Marian Głowacki – 30 stycznia - Turystyka dworska w XIX w. na ziemiach Królestwa Kongresowego na podstawie listów Elizy Krasińskiej, w sali odczytowej
Willi Generała, Al. Wolności 30,
- mgr Robert Kępa – 27 lutego – Reszkowie – szlak muzycznej sławy, w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego,
w Ratuszu,
- ks. dr Jacek Kapuściński – 26 marca - Problematyka historyczna na łamach „Częstochowskich Studiów Teologicznych”,
w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- prof. zw. dr hab. Stefan Zamecki – 23 kwietnia – Wokół naukoznawczych aforyzmów Williama Whewella (1794 – 1866),
w Instytucie Historii, Akademii im. Jana Długosza,
- prof. dr hab. Marceli Antoniewicz – 30 kwietnia – Geneza i dzieje symboli narodowych, w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- dr Cezary Gębicki i prof. dr hab. Marian Głowacki – 25 czerwca – Przyroda ożywiona i nieożywiona Gór Sokolich, na wędrówce Ścieżką Przyrodniczo-dydaktyczną w Górach Sokolich, w Olsztynie pod Częstochową,
- prof. zw. dr hab. Janusz Hereźnia, 24 września - „Mocarze czasu - drzewa pomniki   przyrody a człowiek” w w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- film autorstwa Marka Czarnołęskiego - 29 października - o powstaniu dwu projektów artystycznych: Dróg Krzyżowych na Przeprośnej Górce i w Kościele Akademickim „Łaska niespełniona” w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- mgr inż. Marek Nowak – 26 listopada – Wyprawa po Wenus cz.I, w Planetarium AJD .
W nocy 5/6 czerwca 2012 roku miał miejsce po raz ostatni w tym stuleciu, tranzyt Wenus na tle tarczy Słońca. Było to zjawisko unikalne, które można podziwiać maksymalnie 4 razy w ciągu 243 lat. To niezwykle ciekawe zjawisko obserwowali dwaj członkowie Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego: dr Bogdan Wszołek w Częstochowie i mgr inż. Marek Nowak na Wyspie Olchon, na Jeziorze Bajkał. Obaj zamieścili opisy tych zjawisk w XXXVIII tomie Ziemi Częstochowskiej a Marek Nowak przedstawił szczegółowy opis zjawiska na wykładzie w dniu 26 listopada 2012 r.
W dalszym ciągu Częstochowskie Towarzystwo Naukowe posiada swoja stronę internetową, na której można się zapoznać z historią Towarzystwa, działalnością aktualną,
statutem oraz wydawnictwami, w tym szczegółowym wykazem tytułów artykułów we wszystkich tomach Ziemi Częstochowskiej oraz indeksem autorów. Od stycznia 2012 roku zmienił się adres strony. Obecnie jest to: www.cztn.ajd.czest.pl. Na stronie będzie można znaleźć również wiadomości o aktualnej działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, Oddziału Częstochowskiego im. Ks. Bonawentury Metlera. Oddział jest organizacją zrzeszającą miłośników astronomii z Częstochowy i okolic. Jest on spadkobiercą dorobku i kontynuatorem działań Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (Sekcja działała w ramach Towarzystwa od 2004 do 2009 roku, potem większość członków Sekcji przeniosło się do reaktywowanego Oddziału Częstochowskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii). Częstochowski Oddział PTMA wydaje w dalszym ciągu Częstochowski Kalendarz Astronomiczny.
Dyżury Prezesa CzTN odbywały się regularnie w poniedziałki od 17:00 do 18:30 ( z wyjątkiem ostatnich w miesiącu) poza okresem wakacyjnym tj. od września do czerwca, w lokalu CzTN, w Wyższej Szkole Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie.
W związku z 80-leciem działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej), 16 grudnia, w Kościele Akademickim pw. Św. Ireneusza, o godz.20.00, została odprawiona Msza św. za dusze zmarłych członków Towarzystwa oraz za pomyślność członków żyjących. Mszę koncelebrowali dwaj księża, członkowie naszego Towarzystwa tj. ks. Jan Związek i ks. Jacek Kapuściński oraz proboszcz Parafii Akademickiej św. Ireneusza, ks. Marek Bator.
            17 grudnia w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego, w Ratuszu, odbyła
się uroczysta Sesja poświęcona 80-leciu działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej) połączona z promocją XXXVIII tomu „Ziemi Częstochowskiej”. Na Sesji nastąpiło uhonorowanie tytułami członków honorowych wieloletnich członków zarządu Towarzystwa: ks. prof. zw. dr hab. Jana Związka, w uznaniu wybitnych zasług w badaniach naukowych nad dziejami Częstochowy i prof. zw. dr hab. Janusza Hereźniaka, w uznaniu wybitnych zasług w dziedzinie ochrony przyrody ziemi częstochowskiej. Laudacje wygłosili: prof. dr hab. Marceli Antoniewicz i prof. dr hab. Marian Głowacki. Nowi honorowi członkowie złożyli słowa podziękowania.
              Prezes CzTN prof. dr hab. Marian Głowacki wygłosił wykład nt. Działalność wydawnicza Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej) w 80-leciu działalności. Po wykładzie, przybyli goście na ręce złożyli na ręce prezesa CzTN, gratulacje dla członków z okazji Jubileuszu 80-lecia Towarzystwa.
              Sesję swoją obecnością zaszczycili m.in.: Prezydent Miasta Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk; Przewodniczący Rady Miasta, Zdzisław Wolski; Rafał Osumek z Wydziału Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta; Dyrektor Filharmonii, Ireneusz Kozera; emerytowana Dyrektor Biblioteki Publicznej w Częstochowie, mgr Ewa Derda; w-ce prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, prof. zw. dr hab. Alicja Pihan-Kijasowa, prezes Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego, prof. dr hab. Stanisław Tadeusz Olejnik, prezes Oddziału w Radomsku Polskiego Towarzystwa Historycznego, mgr Tomasz Nowak; prof. zw. dr hab. Zdzisław Kijas z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, były Rektor WSP w Częstochowie, prof. zw. dr hab. Janusz Berdowski; Rektor Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie, prof. dr hab. Wiesław Gworys, Dziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AJD w Częstochowie, prof. dr hab. Janusz Kapuśniak; prof. zw. dr hab. Tadeusz Srogosz z AJD w Częstochowie i inni znamienici goście,.
              Promocję XXXVIII tomu „Ziemi Częstochowskiej” poprowadził jej redaktor, prof. dr hab. Marceli Antoniewicz. Tom ten ukazał się dzięki dofinansowaniu przez Urząd Miasta Częstochowa (4000 zł) i Starostwo Częstochowskie (1000 zł).
             Spotkanie, ostatnie w roku 2012, zakończyło się tradycyjnym opłatkiem. Członkowie i zaproszeni goście złożyli sobie życzenia z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia i wszelkiej pomyślności w Nowym 2013 roku.

__________________________________________________________________________________________________
W końcu 2012 roku Częstochowskie Towarzystwo Naukowe liczyło 62 członków czynnych, sześciu honorowych tj.: JM Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie – prof. dr hab. Janusza Berdowskiego, Dyrektora Biblioteki Publicznej w Częstochowie – mgr Ewę Derdę, dr Aleksandra Jaśkiewicza, dr Franciszka Sobalskiego, prof. zw. dr hab. Janusza Hereźniaka i ks. prof. zw. dr hab. Jana Związka oraz dwu członków wspierających tj. Akademię im . Jana Długosza i Wyższą Szkołę Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie. W dalszym ciągu działał Zarząd wybrany na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym w dniu 23 lutego 2009 roku.
       W przedstawianym okresie odbyło się jedno statutowe, walne zebranie w dniu 28 27 lutego 2012 roku oraz jedno nadzwyczajne walne zebranie w dniu 27 grudnia 2012 roku, obydwa w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego, w Ratuszu. Pierwsze zebranie poprzedził wykład    mgr Roberta Kępy na temat „Reszkowie – Szlak muzycznej sławy”. Nadzwyczajne walne zebranie było poświęcone nadaniu godności członków honorowych CzTN, ks. prof. zw. dr hab. Janowi Związkowi i prof. zw. dr hab. Januszowi Hereźniakowi. Zebranie poprzedziło Uroczystą Sesję poświęconą 80-leciu działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej).
     W 2012 roku odbyło się 7 protokołowanych zebrań Zarządu w dniach: 23 stycznia, 20 lutego, 26 marca, 18 czerwca, 17 września, 22 października i 17 grudnia. Członkowie Zarządu spotykali się również po każdym odczycie.
W 2012 r. zorganizowano następujące spotkania naukowe, na których wykłady wygłosili:
- prof. dr hab. Marian Głowacki – 30 stycznia - Turystyka dworska w XIX w. na ziemiach Królestwa Kongresowego na podstawie listów Elizy Krasińskiej, w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- mgr Robert Kępa – 27 lutego – Reszkowie – szlak muzycznej sławy, w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego, w Ratuszu,
- ks. dr Jacek Kapuściński – 26 marca - Problematyka historyczna na łamach „Częstochowskich Studiów Teologicznych”, w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- prof. zw. dr hab. Stefan Zamecki – 23 kwietnia – Wokół naukoznawczych aforyzmów Williama Whewella (1794 – 1866), w Instytucie Historii, Akademii im. Jana Długosza,
- prof. dr hab. Marceli Antoniewicz – 30 kwietnia – Geneza i dzieje symboli narodowych, w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- dr Cezary Gębicki i prof. dr hab. Marian Głowacki – 25 czerwca – Przyroda ożywiona i nieożywiona Gór Sokolich, na wędrówce Ścieżką Przyrodniczo-dydaktyczną w Górach Sokolich, w Olsztynie pod Częstochową,
- prof. zw. dr hab. Janusz Hereźniak, 24 września - „Mocarze czasu - drzewa pomniki przyrody a człowiek” w w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- film autorstwa Marka Czarnołęskiego - 29 października - o powstaniu dwu projektów artystycznych: Dróg Krzyżowych na Przeprośnej Górce i w Kościele Akademickim „Łaska niespełniona” w sali odczytowej Willi Generała, Al. Wolności 30,
- mgr inż. Marek Nowak – 26 listopada – Wyprawa po Wenus cz.I, w Planetarium AJD .
W nocy 5/6 czerwca 2012 roku miał miejsce po raz ostatni w tym stuleciu, tranzyt Wenus na tle tarczy Słońca. Było to zjawisko unikalne, które można podziwiać maksymalnie 4 razy w ciągu 243 lat. To niezwykle ciekawe zjawisko obserwowali dwaj członkowie Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego: dr Bogdan Wszołek w Częstochowie i mgr inż. Marek Nowak na Wyspie Olchon, na Jeziorze Bajkał. Obaj zamieścili opisy tych zjawisk w XXXVIII tomie Ziemi Częstochowskiej a Marek Nowak przedstawił szczegółowy opis zjawiska na wykładzie w dniu 26 listopada 2012 r.
W dalszym ciągu Częstochowskie Towarzystwo Naukowe posiada swoja stronę internetową, na której można się zapoznać z historią Towarzystwa, działalnością aktualną, statutem oraz wydawnictwami, w tym szczegółowym wykazem tytułów artykułów we wszystkich tomach Ziemi Częstochowskiej oraz indeksem autorów. Od stycznia 2012 roku zmienił się adres strony. Obecnie jest to: www.cztn.ajd.czest.pl. Na stronie będzie można znaleźć również wiadomości o aktualnej działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, Oddziału Częstochowskiego im. Ks. Bonawentury Metlera. Oddział jest organizacją zrzeszającą miłośników astronomii z Częstochowy i okolic. Jest on spadkobiercą dorobku i kontynuatorem działań Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (Sekcja działała w ramach Towarzystwa od 2004 do 2009 roku, potem większość członków Sekcji przeniosło się do reaktywowanego Oddziału Częstochowskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii). Częstochowski Oddział PTMA wydaje w dalszym ciągu Częstochowski Kalendarz Astronomiczny.
Dyżury Prezesa CzTN odbywały się regularnie w poniedziałki od 17:00 do 18:30 ( z wyjątkiem ostatnich w miesiącu) poza okresem wakacyjnym tj. od września do czerwca, w lokalu CzTN, w Wyższej Szkole Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie.
W związku z 80-leciem działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej), 16 grudnia, w Kościele Akademickim pw. Św. Ireneusza, o godz.20:00, została odprawiona Msza św. za dusze zmarłych członków Towarzystwa oraz za pomyślność członków żyjących. Mszę koncelebrowali dwaj księża, członkowie naszego Towarzystwa tj. ks. Jan Związek i ks. Jacek Kapuściński oraz proboszcz Parafii Akademickiej św. Ireneusza, ks. Marek Bator.
            17 grudnia w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego, w Ratuszu, odbyła się uroczysta Sesja poświęcona 80-leciu działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej) połączona z promocją XXXVIII tomu „Ziemi Częstochowskiej”. Na Sesji nastąpiło uhonorowanie tytułami członków honorowych wieloletnich członków zarządu Towarzystwa: ks. prof. zw. dr hab. Jana Związka, w uznaniu wybitnych zasług w badaniach naukowych nad dziejami Częstochowy i prof. zw. dr hab. Janusza Hereźniaka, w uznaniu wybitnych zasług w dziedzinie ochrony przyrody ziemi częstochowskiej. Laudacje wygłosili: prof. dr hab. Marceli Antoniewicz i prof. dr hab. Marian Głowacki. Nowi honorowi członkowie złożyli słowa podziękowania.
              Prezes CzTN prof. dr hab. Marian Głowacki wygłosił wykład nt. Działalność wydawnicza Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (dawniej Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej) w 80-leciu działalności. Po wykładzie, przybyli goście na ręce złożyli na ręce prezesa CzTN, gratulacje dla członków z okazji Jubileuszu 80-lecia Towarzystwa.
              Sesję swoją obecnością zaszczycili m.in.: Prezydent Miasta Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk; Przewodniczący Rady Miasta, Zdzisław Wolski; Rafał Osumek z Wydziału Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta; Dyrektor Filharmonii, Ireneusz Kozera; emerytowana Dyrektor Biblioteki Publicznej w Częstochowie, mgr Ewa Derda; w-ce prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, prof. zw. dr hab.Alicja Pihan-Kijasowa, prezes Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego, prof. dr hab. Stanisław Tadeusz Olejnik, prezes Oddziału w Radomsku Polskiego Towarzystwa Historycznego, mgr Tomasz Nowak; prof. zw. dr hab. Zdzisław Kijas z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, były Rektor WSP w Częstochowie, prof. zw. dr hab. Janusz Berdowski; Rektor Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie, prof. dr hab. Wiesław Gworys, Dziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AJD w Częstochowie, prof. dr hab. Janusz Kapuśniak; prof. zw. dr hab. Tadeusz Srogosz z AJD w Częstochowie i inni znamienici goście,.
              Promocję XXXVIII tomu „Ziemi Częstochowskiej” poprowadził jej redaktor, prof. dr hab. Marceli Antoniewicz. Tom ten ukazał się dzięki dofinansowaniu przez Urząd Miasta Częstochowa (4000 zł) i Starostwo Częstochowskie (1000 zł).
             Spotkanie, ostatnie w roku 2012, zakończyło się tradycyjnym opłatkiem. Członkowie i zaproszeni goście złożyli sobie życzenia z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia i wszelkiej pomyślności w Nowym 2013 roku.
_______________________________________________________________________________________________________________

W dniu 25 lutego 2013 roku odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Na miejsce spotkania wybrano Salę Reprezentacyjną Muzeum Częstochowskiego mieszczącą się w Ratuszu przy Placu Władysława Biegańskiego. W trakcie spotkania dokonano wyboru nowych władz CzTN: Prezesa, Zarządu CzTN i Komisji Rewizyjnej. Na podstawie głosowania nowym Prezesem CzTN został Profesor Grzegorz Majkowski. Na zebraniu podsumowano czteroletnią działalność dotychczasowego Zarządu i przyjęto sprawozdanie z jego prac. Ustępującemu Prezesowi CzTN Profesorowi Marianowi Głowackiemu, wielkiemu społecznikowi, lokalnemu patriocie, wybitnemu znawcy przeszłości Częstochowy i regionu oraz krajoznawcy obecni złożyli wyrazy podziękowania za wieloletnią pracę na rzecz Towarzystwa i rozwoju kulturalnego oraz naukowego Częstochowy, popularyzowania wiedzy o mieście i regionie. Podziękowania złożono także ustępującemu Zarządowi. W czasie spotkania wybrano Zarząd i Komisję Rewizyjną na kadencję 2013 - 2017 roku. Poniżej przedstawiamy skład obecnego Zarządu CzTN i Komisji Rewizyjnej.

Skład Zarządu Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego
kadencja 2013 - 2017 r.

prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski – prezes CzTN
dr Cezary Gębicki - wiceprezes CZTN
prof. nadzw. dr hab. Marceli Antoniewicz – sekretarz naukowy
mgr Iwona Słabosz – sekretarz organizacyjny
mgr Jacek Koj - skarbnik
ks. dr Jacek Kapuściński – członek
mgr inż. Marek Nowak – członek
mgr Robert Sikorski – członek
mgr Zbigniew Stańczyk – członek
mgr inż. Dariusz Stefański – członek

Skład Komisji Rewizyjnej

dr Juliusz Sętowski – przewodniczący KR
mgr Ewa Kaczmarzyk – sekretarz organizacyjny
mgr Jerzy Sitek - członek

    Po ukonstytuowaniu się zarządu na zebraniu w dniu 4 marca 2013 roku rozpoczęto prace mające na celu kontynuowanie działalności popularyzującej wiedzę o Częstochowie i regionie oraz naukę w ogóle.
    W tym miejscu przedstawiamy działania obejmujące pierwszą połowę 2013 roku (do10 czerwca). W tym czasie odbyły się cztery zebrania Zarządu CzTN: 4 marca 2013 roku, 8 kwietnia 2013 roku, 9 maja 2013 roku, 10 czerwca 2013 roku (zebranie połączone
z wycieczką integracyjną, na ten temat piszemy w dalszej części sprawozdania). Członkowie zarządu spotykali się również po każdym odczycie.
    W pierwszej połowie 2013 roku zorganizowano trzy spotkania naukowe. Odbyły się w sali odczytowej Muzeum Częstochowskiego w Willi Generała przy Al. Wolności 30 (przyjęto, że zebrania będą rozpoczynać się o godzinie 17.00). Na spotkaniach tych wygłoszono następujące referaty:

- prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski, Jasnogórskie zbiory rękopiśmienne od XIV do XVI wieku - 18 marca 2013 roku,
- dr Cezary Gębicki, mgr Krzysztof Pierzgalski, Środowisko przyrodnicze Częstochowy i jego ochrona - 22 kwietnia 2013 roku,
- mgr Robert Sikorski, Częstochowa w przewodnikach od XIX do XXI wieku - 20 maja 2013 roku.

    Na zebraniu zarządu w dniu 8 kwietnia 2013 roku rozpoczęto prace nad przygotowaniem konferencji Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej. Powołano Komitet naukowy konferencji: prof. nadzw. dr hab., Grzegorz Majkowski (przewodniczący), ks. prof. zw. dr hab., Jan Związek, prof. zw. dr hab., Andrzej Zakrzewski, AJD, prof. nadzw. dr hab. Marian Głowacki, prof. nadzw. dr hab. Marceli Antoniewicz, prof. nadzw. dr hab. Janusz Spyra, prof. nadzw. dr hab. Dariusz Złotkowski, prof. nadzw. dr hab. Majzner AJD oraz Komitet organizacyjny konferencji: mgr Robert Sikorski, mgr Iwona Słabosz, mgr Zbigniew Stańczyk.
    Towarzystwo stara się w dalszym ciągu popularyzować wiedzę o potencjale przyrodniczym okolic Częstochowy. W związku
z tym, w dniu 10 czerwca spotkanie zarządu połączono z wycieczką członków i sympatyków towarzystwa Przyroda ożywiona
i nieożywiona rezerwatu Sokole Góry w Olsztynie k. Częstochowy. Po szlaku turystycznym, w tym po jaskiniach okolic Olsztyna oprowadzali miłośnicy przyrody i pieszej turystyki Profesor Marian Głowacki, dr Joanna Karlikowska, dr Cezary Gębicki.
Towarzystwo nadal jest obecne w cyberprzestrzeni. Aktualny adres strony internetowej to: www.cztn.ajd.czest.pl.. Od dłuższego czasu CzTN dysponuje również kontem bankowym: I/O PKO BP Częstochowa nr: 321020 1664 0000 3102 0133 9886. Dzięki temu członkowie towarzystwa i osoby zainteresowane wstąpieniem w jego poczet mogą w łatwy sposób przekazywać składki.
Członkowie towarzystwa prowadzą ożywioną działalność naukową. Świadczy o tym na przykład publikacja Roberta Sikorskiego Częstochowa w przewodnikach od XIX do XXI wieku, Częstochowa 2012. Na szczególną uwagę zasługuje publikacja Wspomnienia wojenne 1939-1945 księży Diecezji Częstochowskiej (Częstochowa 2012, seria: Biblioteka „Niedzieli”, tom 292). Losy księży
w obozach koncentracyjnych bardzo starannie opracowali: ks. prof. Jan Związek i ks. dr Jacek Kapuściński. Praca ukazuje dramatyczną sytuację księży w hitlerowskich obozach zagłady: Dachau, Gusen, Auschwitz, Konstantynów, Sosnowiec i działalność duszpasterską prowadzoną przez duchownych w czasie okupacji niemieckiej, głównie w powiecie wieluńskim.
W dalszym ciągu członkowie Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego zamierzają kontynuować działalność popularyzatorską
i naukową dotyczącą Częstochowy oraz regionu.

    W drugiej połowie 2013 roku CzTN w dalszym ciągu prowadziło działalność popularyzującą wiedzę o Częstochowie i regionie.
W tym czasie odbyły się dwa spotkania wykładowe w stałym miejscu – Willi Generała (Al. Wolności 30). Przedstawiono na nich następujące referaty:

- mgr Jacek Koj, Badania archeologiczne w regionie częstochowskim w latach 2010-2013 - 28 października 2013 roku,
- ks. prof. zw. dr hab. Jan Związek, Dotychczasowe bibliografie regionu częstochowskiego - 25 listopada 2013 roku.

CzTN było reprezentowane na kilku konferencjach o zasięgu międzynarodowym, krajowym i regionalnym.
W dniach 17-18.09.2013 r. CzTN uczestniczyło w Warszawie na ogólnopolskim spotkaniu towarzystw naukowych pod nazwą
I Kongres Towarzystw Naukowych Towarzystwa naukowe w Polsce. Dziedzictwo, kultura, nauka, trwanie. Kongres przygotowały następujące instytucje: Polska Akademia Nauk – Rada Towarzystw Naukowych, Polska Akademia Umiejętności, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Towarzystwo Naukowe Płockie. Patronat Honorowy objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. Celem Kongresu było zaprezentowanie społecznego ruchu naukowego oraz dyskusja nad obecnym miejscem i rolą społecznego ruchu naukowego w systemie kultury, dziedzictwa narodowego, nauki a zwłaszcza jej upowszechniania w Polsce.
W Kongresie wzięło udział ponad 50 towarzystw naukowych z całej Polski (na około 350, które obecnie działają). Były wśród nich organizacje o zasięgu ogólnopolskim, na przykład Polskie Towarzystwo Geofizyczne oraz towarzystwa regionalne, na przykład Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauki. Na Kongresie było obecne również Częstochowskie Towarzystwo Naukowe. Reprezentował je Prezes CzTN Profesor Grzegorz Majkowski, który wystąpił z referatem na temat roli towarzystw naukowych
w popularyzowaniu wiedzy o polszczyźnie Znaczenie towarzystw naukowych w upowszechnianiu wiedzy o języku polskim. Szczegółowo konferencję opisano w Sprawozdaniu z I Kongresu Towarzystw Naukowych Towarzystwa naukowe w Polsce. Dziedzictwo, kultura, nauka, trwanie, Warszawa, 17-18 września 2013 r. (G. Majkowski) („Ziemia Częstochowska”, t. 40). Tam też zamieszczono pełny tekst Uchwały I Kongresu Towarzystw Naukowych z dnia 18 września 2013 roku.
    CzTN otrzymało też zaproszenie na trzy konferencje organizowane w Częstochowie. Pierwszą z nich była ogólnopolska konferencja Wkład Polaków w światowy rozwój techniki fotografii i kinematografii, która odbyła się w dniach 19 – 20 września 2013 roku w murach Częstochowskiej Fabryki Zapałek i Muzeum Produkcji Zapałek przy ul. Ogrodowej 68. Organizatorami byli w tym wypadku: Muzeum Produkcji Zapałek, Instytut Sztuk Pięknych AJD. Sympozjum zorganizowano z okazji 100-lecia realizacji filmu Pożar zapałczarni. Wśród wygłoszonych referatów znalazły się m.in.: Leon Warnerke (Władysław Małachowski) i jego patenty (Aleksander Żakowicz, Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego), Wkład Konrada Brandla w rozwój polskiej fotografii naukowej (Marta Ziętkiewicz-Szlendak, Stowarzyszenie Historyków Fotografii, Instytut Sztuki PAN Warszawa), Polskie prototypowe aparaty fotograficzne w zbiorach Muzeum Historii Fotografii (Marek Maszczak, Muzeum Historii Fotografii, Kraków).
    Drugim ważnym dla Częstochowy wydarzeniem była międzynarodowa konferencja Obywatelstwo europejskie. Korzyści ze współpracy międzynarodowej dla samorządów i organizacji pozarządowych przygotowana przez Urząd Miasta Częstochowy
w dniu 20 września 2013 roku. Konferencję zorganizowano z okazji 15-lecia przyznania Częstochowie Nagrody Europy przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Swoim klimatem spotkanie to wpisało się też w obchody Europejskiego Roku Obywateli. Na obu spotkaniach towarzystwo reprezentował Prezes CzTN.
    Częstochowskie Towarzystwo Naukowe współpracowało przy organizacji i uczestniczyło w jeszcze jednym spotkaniu -
X Jubileuszowym Regionalnym Forum Bibliotekarzy Biblioteka wprowadza w życie, które odbyło się w Częstochowie 15 października 2013 roku (organizatorzy główni: Sekcja Bibliotekarska przy Oddziale Związku Nauczycielstwa Polskiego
w Częstochowie, Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN „WOM” w Częstochowie, Samorządowy Ośrodek Doskonalenia
w Częstochowie, ponadto: Biblioteka Publiczna im. dr. W. Biegańskiego w Częstochowie, Biblioteka Główna Politechniki Częstochowskiej, Oddział Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Częstochowie, Oddział Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich w Częstochowie, Częstochowskie Stowarzyszenie Pomocy Szkole). W obradach czynny udział wzięły dwie członkinie towarzystwa. Profesor Aneta Majkowska wygłosiła referat na temat Język polski a kultura popularna. Przyczynek do działalności kulturalno-językowej instytucji oświatowych. Doktor Judyta Kabus przedstawiła temat: Użyteczność częstochowskich zbiorów bibliotecznych w nauczaniu języka niemieckiego.
    W 2013 roku CzTN pozyskało kilku nowych członków: Krzysztof Pierzgalski, Judyta Kabus, Aneta Podsiadlik-Frączek, Bartosz Woźniak.
    W drugiej połowie 2013 roku odbyły się trzy spotkania Zarządu CzTN. Dzięki uprzejmości profesora Kazimierza Rędzińskiego, Dyrektora Instytutu Pedagogiki na Wydziale Pedagogicznym Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie i członka CzTN na potrzeby CzTN i zebrania Zarządu udostępniono pokój nr 612 w Budynku Głównym AJD przy ulicy Waszyngtona 4/8. Spotkania odbyły się w dniach: 27 września, 25 listopada i 18 grudnia. Ostatnie zebranie powiązano ze spotkaniem członków towarzystwa na wigilijnym opłatku. Na zebraniach omawiano sprawy bieżące, przygotowanie 39. tomu „Ziemi Częstochowskiej” oraz jubileuszowego 40. tomu tego periodyku (wydanie przewidziano na rok 2014). W czasie spotkań dyskutowano również na temat organizacji konferencji naukowej Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej. Konferencję zaplanowano na październik 2014 roku.

_______________________________________________________________________________________________________________

Sprawozdanie merytoryczne z działalności
Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego
w 2014 roku

W 2014 roku Częstochowskie Towarzystwo Naukowe kontynuowało działalność popularyzującą wiedzę o Częstochowie i regionie oraz działalność badawczą.
W tym okresie organizowało spotkania naukowe, które odbyły się w sali odczytowej Muzeum Częstochowskiego w Willi Generała, przy Al. Wolności 30 (godz. 17.00). Na spotkaniach tych wygłoszono następujące referaty:

- pan Grzegorz Czepiczek, O Wystawie Przemysłu i Rolnictwa z 1909 roku w Internecie - 19 marca 2014 roku,
- dr Tomasz Nowak, Mieszkańcy parafii św. Zygmunta w Częstochowie w świetle najstarszych wpisów metrykalnych z przełomu XVI i XVII wieku, 23 kwietnia 2014 roku,
- dr Judyta Kabus, Częstochowianki w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück – 21 maja 2014 roku

W drugiej połowie 2014 roku członkowie Towarzystwa przygotowali referaty na konferencję naukową Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej (na temat konferencji i wykładów – patrz niżej). Jednocześnie nadal pozostawali aktywni w przestrzeni publicznej. W dniu 10 grudnia 2014 r. pan mgr Zbigniew Stańczyk wziął czynny udział w konferencji "Biblioteka - Centrum Promocji Czytelnictwa" w Bibliotece Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli WOM w Częstochowie. Na konferencji przedstawił referat Bibliografia regionalna Częstochowy i regionu częstochowskiego. Zagadnienia opracowania i metodyki. Prof. Grzegorz Majkowski w dniu 14 listopada 2014 r. wystąpił z wykładem okolicznościowym Językowe zabytki Jasnej Góry na 57. Zjeździe Naukowym Polskiego Towarzystwa Chemicznego i Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego (PTChem i SITPChem, 14-18.09.2014., Honorowym Gościem Zjazdu był prof. Ei-ichi Negishi, jeden z trójki laureatów Nagrody Nobla z chemii w 2010 r.). Ponadto wygłosił w dniu 13 listopada 2014 r. dwa wykłady popularyzujące wiedzę o zabytkach w języku polskim na Jasnej Górze: dla uczniów Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Pajęcznie i dla słuchaczy Uniwersytetu III Wieku w Pajęcznie.
Aktywność członków CzTN wyrażała się też w inny sposób. Mgr. inż. Marek Nowak przygotował autorską wystawę zdjęć „Bajkał – Oko Syberii”. Wystawa miała miejsce w dniach 3 lipca – 8 sierpnia 2014 r. w Bibliotece Publicznej im. dr. W. Biegańskiego, Al. N.M.P. 22. CzTN objęło patronatem tę wystawę.

W 2014 roku odbyło się 9 zebrań Zarządu CzTN:
27.01.2014 ; 19.03.2014; 23.04.2014 r.; 21.05. 2014 r.; 10.06.2014 r.; 15.09.2014 r.; 16.10. 2014 r.; 12.11.2014r.; 10.12. 2014 r.
Na zebraniach omawiano sprawy bieżące. W czasie spotkań dyskutowano na temat uczczenia dwóch jubileuszy związanych z Towarzystwem: 80 – lecia istnienia CzTN (powstało w 1934 r.) i wydania 40. tomu rocznika „Ziemia Częstochowska”. Przedmiotem zainteresowania Zarządu było przygotowanie promocji jubileuszowego 40. tomu tego periodyku, wydanie 41. tomu „Ziemi Częstochowskiej” (publikację przewidziano na połowę 2015 roku). Dyskutowano także na temat organizacji konferencji naukowej Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej. Po zakończeniu konferencji omawiano jej efekty, znaczenie poznawcze dla lokalnego środowiska, oddziaływanie społeczne. Spotkania Zarządu w drugiej połowie 2014 roku poświecono głównie przygotowaniu do druku artykułów dotyczących Częstochowy w czasie pierwszej wojny światowej.
W 2014 roku Towarzystwo obchodziło dwa ważne jubileusze: 80 – lecie powstania Towarzystwa (działa od r. 1934, początkowo pod nazwą Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej) i wydanie 40. tomu rocznika „Ziemia Częstochowska”. Jubileuszom zostało poświęcone spotkanie członków i sympatyków CzTN w dniu 10 grudnia (środa) 2014 roku, o godz. 16.30, w Sali Reprezentacyjnej Muzeum Częstochowskiego w Ratuszu. Spotkanie połączono z promocją dwóch publikacji:
- książki ks. profesora Jana Związka 40. tomów „Ziemi Częstochowskiej”, Częstochowa 2014,
- jubileuszowego 40. tomu „Ziemi Częstochowskiej”.
Wymienione wyżej prace ukazują kulturotwórczą rolę Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Przedstawiają badawczy wysiłek i naukowy potencjał kilku pokoleń miłośników Częstochowy i regionu częstochowskiego. Książka ks. profesora Jana Związka prezentuje dorobek naukowy badaczy skupionych wokół rocznika „Ziemia Częstochowska”. Wydanie 40. tomu „Ziemi Częstochowskiej” ukazuje ciągłość pracy badawczej na temat Częstochowy i regionu oraz zaangażowanie środowiska naukowego w tę problematykę.
Uczestnicy spotkania podzielili się wspomnieniami na temat swojej działalności w Towarzystwie i historii periodyku, m.in. Honorowy Prezes i Honorowy Członek Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego profesor Marian Głowacki, dr Franciszek Sobalski. Spotkanie połączono z tradycyjnym, bożonarodzeniowym opłatkiem.

Okładka 1. tomu „Ziemi Częstochowskiej”, 1934 r.

Okładka 40. tomu „Ziemi Częstochowskiej”, 2014 r.

Bardzo ważnym przedsięwzięciem CzTN w 2014 roku było zorganizowanie konferencji Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej W przygotowanie konferencji zaangażowali się członkowie Zarządu, w tym głównie pan mgr Robert Sikorski. Prace nad konferencją rozpoczęto już w 2013 roku, dokładniej na zebraniu Zarządu w dniu 8 kwietnia 2013 roku. Określono wówczas cel konferencji, ustalono tytuł, powołano Komitet Naukowy: prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski (przewodniczący), ks. prof. zw. dr hab., Jan Związek, prof. zw. dr hab., Andrzej J. Zakrzewski, AJD, prof. nadzw. dr hab. Marian Głowacki, prof. nadzw. dr hab. Marceli Antoniewicz, prof. nadzw. dr hab. Janusz Spyra, prof. nadzw. dr hab. Dariusz Złotkowski, prof. nadzw. dr hab. Robert Majzner AJD oraz Komitet Organizacyjny: mgr Robert Sikorski, mgr Iwona Słabosz, mgr Zbigniew Stańczyk.
Konferencja odbyła się w dniach 17-18 października 2014 r. Obrady miały miejsce w sali wykładowej na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Akademii im. Jana Długosza (Al. Armii Krajowej 13/15). Salę udostępnił Dziekan Wydziału prof. Janusz Kapuśniak. W obradach wzięli udział historycy, archiwiści, badacze – regionaliści. Konferencję zaszczycili obecnością m.in. Honorowy Prezes i Honorowy Członek CzTN prof. Marian Głowacki, Jego Ekscelencja Arcybiskup Metropolita dr Wacław Depo, poseł na Sejm RP Szymon Giżyński, Zastępca Prezydenta Miasta Częstochowy dr Ryszard Stefaniak (jeden z prelegentów). W pierwszym dniu obrad podjęto zagadnienia dotyczące ochrony zdrowia, życia religijnego Częstochowy w latach 1914-1918, skutków wojny dla rozwoju przemysłu, aprowizacji, ikonografii częstochowskiej w okresie I wojny światowej. W drugim dniu obrad zajęto się m.in. rolą Polskiej Organizacji Narodowej w akcji werbunkowej Legionów Polskich w Częstochowie, organizacją szkolnictwa, materiałami archiwalnymi z lat 1914-1918 w zasobie Archiwum Państwowego w Częstochowie, wiadomościami o Częstochowie na łamach „Gazety Łódzkiej” i „Nowego Kuriera Łódzkiego” oraz „Gońca Częstochowskiego”. Konferencji towarzyszyła wystawa przygotowana przez dr Aleksandra Gąsiorskiego „Pieniądze zastępcze dużych emitentów częstochowskich 1914-1918”. Po zakończeniu konferencji ukazały się na jej temat dwa artykuły w prasie: w „Gazecie Częstochowskiej” i „Niedzieli”.
Oto program konferencji:

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe
Societas Scientiarum Czenstochoviensis

Program konferencji
Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej
Częstochowa, 17-18 października 2014 r.
Miejsce obrad: Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Matematyczno – Przyrodniczy, Al. Armii Krajowej 13/15, s. 1023 (I piętro)

17 października 2014 r. (piątek)

9.30 – Otwarcie konferencji przez Prezesa Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego Prof. nadzw. dr hab. Grzegorza Majkowskiego
Obrady plenarne, godz. 9.40, s. 1023
Przewodniczący obrad: Prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski
9.40 - Ks. Prof. nadzw. dr hab. Zachariasz Szczepan Jabłoński OSPPE (Zakon Paulinów na Jasnej Górze), Jasna Góra w latach 1914-1918

10.00 – Ks. Prof. zw. dr hab. Jan Związek (Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Filologiczno-Historyczny), Życie religijne Częstochowy w latach 1914-1918

10.20 - Dr Franciszek Sobalski (Archiwum Państwowe w Częstochowie, prac. emerytow.), Od rzemiosła i manufaktury do wielkiego przemysłu w Częstochowie

10.40 Dyskusja
Przerwa kawowa 11.10 -11.30

Obrady w sekcji, godz.11.30, s. 1023
Przewodniczący sekcji: Prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski

11.30 – Ks. Dr Jacek Kapuściński (Wyższy Instytut Teologiczny w Częstochowie, Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. W. Patykiewicza w Częstochowie), Duchowieństwo częstochowskie w latach 1914-1918

11.50 - Lek. med. Mieczysław Wyględowski (senator II i III Kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej), Ochrona zdrowia w Częstochowie w latach 1914-1918

12.10 - Prof. nadzw. dr hab. Dariusz Złotkowski (Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Filologiczno-Historyczny), Kwestia aprowizacji Częstochowy w latach 1914-1918 jako postulat dalszych badań
12.30 - Ks. Prof. nadzw. dr hab. Paweł Wolnicki (Archiwum Kurii Metropolitarnej w Częstochowie, Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Nauk Społecznych), Organizacja i dokumentacja Deputacji Żywnościowej przy Magistracie Miasta Częstochowy w latach 1914-1918

12.50 Dyskusja
Przerwa kawowa 13.10 -13.30

13.30 – Prof. nadzw. dr hab. Janusz Spyra (Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Filologiczno-Historyczny), Austriacy w Częstochowie w świetle materiałów K.u.K. Militar-Verwaltung in Polen. Kloster Jasna Góra

13.50 – Prof. nadzw. dr hab. Robert Majzner, (Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Filologiczno-Historyczny), Zarys działań wojennych w regionie częstochowskim

14.10 - Mgr Piotr Orman (Towarzystwo Jurajskie w Pilicy), Cmentarze wojenne z czasów I wojny światowej w regionie częstochowskim

14.30 - Mgr Ryszard Baranowski (artysta, plastyk), Ikonografia częstochowska w okresie I wojny światowej

14.50 Dyskusja
18 października 2014 r. (sobota)

Obrady w sekcji, godz. 9.30, s. 1023
Przewodniczący sekcji: dr Cezary Gębicki

9.30 – Dr Juliusz Sętowski (Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy w Częstochowie), Rola Polskiej Organizacji Narodowej w akcji werbunkowej Legionów Polskich w Częstochowie (wrzesień – październik 1914 r.)

9.50 – Mgr Wiesław Paszkowski (Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy w Częstochowie), Społeczność żydowska Częstochowy w latach 1914-1918

10.10 – Dr Andrzej Kuśnierczyk (Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy w Częstochowie), Pierwsze dni okupacji w świetle pamiętników częstochowskich

10.30 - Dr Tomasz Andrzej Nowak (Muzeum Regionalne im. S. Sankowskiego w Radomsku, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Radomsku), Częstochowa na łamach „Gazety Łódzkiej” i „Nowego Kuriera Łódzkiego”

10.50 Dyskusja
Przerwa kawowa 11.10 -11.30
11.30 - Dr inż. Aleksander Gąsiorski (Politechnika Częstochowska w Częstochowie, Katedry Elektrotechniki), Pieniądz zastępczy Częstochowy w latach 1914 – 1918
11.50 – Dr Ryszard Stefaniak (Urząd Miasta Częstochowy, Zastępca Prezydenta Miasta Częstochowy), Szkolnictwo w Częstochowie w latach I wojny światowej

12.10. – Mgr Katarzyna Zalas (Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Pedagogiczny), Organizacja szkolnictwa powszechnego w Częstochowie w latach międzywojnia

12.30 – Mgr Izabela Wrona (Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Pedagogiczny), Szkoła Przemysłowo-Handlowa Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w Częstochowie w latach 1918-1939

12.50 Dyskusja
Przerwa kawowa 13.10 -13.30

13.30 – Dr Barbara Berska (Archiwum Narodowe w Krakowie), Materiały dotyczące I wojny światowej w zasobach archiwów państwowych

13.50 – Mgr Alicja Nowak (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie), Częstochowa i Radomsko w okresie I wojny światowej w zasobach Archiwum Głównego Akt Dawnych

14.10 – Mgr Robert Sikorski (Archiwum Państwowe w Częstochowie), Materiały archiwalne z lat 1914-1918 w zasobie Archiwum Państwowego w Częstochowie
14.30 – Mgr Aneta Podsiadlik-Frączek (Akademii Jana Długosza w Częstochowie, studia doktoranckie), Obraz I Wojny Światowej w literaturze

14.50 - Mgr Zbigniew Stańczyk (Biblioteka Publiczna im. W. Biegańskiego w Częstochowie), Obraz miasta i regionu w naświetleniu „Gońca Częstochowskiego”

15.20 Dyskusja

Zakończenie konferencji

Konferencja „Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej”. Dr Ryszard Stefaniak omawia zagadnienie: Szkolnictwo w Częstochowie w latach I wojny światowej.

Przerwa w obradach konferencji „Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej”. Czas na kawę i wywołane referatami ożywione dyskusje.

Przedstawiciele Komitetu Naukowego i Komitetu Organizacyjnego Konferencji „Częstochowa na początku XX wieku. W 100 rocznicę wybuchu I wojny światowej”, od lewej: Zbigniew Stańczyk (członek Zarządu CzTN), Grzegorz Majkowski (prezes CzTN), Iwona Słabosz (sekretarz CzTN), Marek Nowak (członek Zarządu CzTN), Robert Sikorski (członek Zarządu CzTN)

Za osiągnięcie Towarzystwa należy uznać nie tylko zorganizowanie konferencji, ale także wydanie publikacji książkowej poświęconej sytuacji Częstochowy i regionu w okresie pierwszej wojny światowej. Praca zbiorowa Częstochowa w czasie pierwszej wojny światowej. Historia. Język. Kultura (red. nauk. Grzegorz Majkowski) ukazała się w ostatnich dniach 2014 roku. Jest zbiorem artykułów poświęconych życiu społecznemu w Częstochowie w okresie pierwszej wojny światowej (większość artykułów pochodziła z omówionej wyżej konferencji). Należy podkreślić, że ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy, sprawnej pracy nad redakcją i korektą tomu, zaangażowaniu pracowników Częstochowskiego Wydawnictwa Archidiecezjalnego Regina Poloniae, odpowiedzialności autorów za terminowe złożenie artykułów.

Okładka książki Częstochowa w czasie pierwszej wojny światowej. Historia. Język. Kultura, red. nauk. Grzegorz Majkowski, Wyd. Regina Poloniae, Częstochowa 2014.

Działania podjęte w 2014 r.: przygotowanie konferencji Częstochowa w czasie pierwszej wojny światowej, wydanie jubileuszowego 40. tomu „Ziemi Częstochowskiej”, pracy zbiorowej Częstochowa w czasie pierwszej wojny światowej. Historia. Język. Kultura i wydanie przez ks. prof. Jana Związka książki poświęconej temu rocznikowi 40. tomów „Ziemi Częstochowskiej” pokazują, że członkowie CzTN z pełnym zaangażowaniem realizują misję popularyzowania wiedzy o znaczeniu Częstochowy i regionu w życiu społecznym i kulturze Polski.
W 2014 roku CzTN zmieniło siedzibę. Dotychczasowe miejsce zebrań Zarządu – pokój nr 612 w budynku Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie przy ulicy Waszyngtona 4/8 – zostało opuszczone w związku z remontem przeprowadzanym na Wydziale Pedagogicznym AJD. Dzięki uprzejmości właścicieli Przedsiębiorstwa Handlowego „Halim” s.j, w tym członka i sekretarza CzTN, pani Iwony Słabosz, nowe miejsce zostało wygospodarowane w budynku tej firmy, przy ulicy Wilsona 20/22. Firma „Halim” przeznaczyła pokój na spotkania Zarządu, pokój na składowanie zbiorów książkowych i innych, przygotowała stanowisko komputerowe, udostępniła łącze internetowe, drukarkę, materiały biurowe, w tym papier, toner do drukarki i inne, samochód do przewozu książek z drukarni do siedziby Towarzystwa. CzTN wyraża wdzięczność firmie „Halim” za istotną pomoc, która umożliwia prowadzenie działalności przez Towarzystwo. Problemy lokalowe, które od lat dotykają CzTN nie są udziałem tylko tego towarzystwa. Jest to problem wielu towarzystw naukowych w Polsce. Na ten temat dyskutowali uczestnicy I Kongresu Towarzystw Naukowych. Towarzystwa naukowe w Polsce. Dziedzictwo, kultura, nauka, trwanie, Warszawa, 17-18 września 2013 r. (na temat kongresu, zob. sprawozdanie, G. Majkowski, „Ziemia Częstochowska”, t. 40).
Towarzystwo jest aktywne w Internecie. Stroną internetową nadal i z powodzeniem opiekuje się pan Marek Nowak. Aktualny adres strony internetowej to:
www.cztn.ajd.czest.pl . Od dłuższego czasu CzTN dysponuje również kontem bankowym:
I/O PKO BP Częstochowa nr: 321020 1664 0000 3102 0133 9886.

Działalność roczna Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego jest przedstawiana w periodyku „Ziemia Częstochowska”. Prace Towarzystwa za 2014 rok zostaną omówiona w tomie 41. rocznika.

Sprawozdanie sporządził
Prezes CzTN
prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski

_______________________________________________________________________________________________________________

Sprawozdanie merytoryczne z działalności
Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego
w 2015 roku

W omawianym okresie Zarząd i członkowie Towarzystwa kontynuowali statutową działalność, głównie w zakresie prac badawczych prowadzonych przez poszczególnych członków Towarzystwa, jak również działalności edukacyjnej oraz popularyzacji wiedzy o mieście i regionie. Indywidualne zaangażowanie naukowe zaowocowało wieloma publikacjami złożonymi m.in. do druku w 42 tomie Ziemi Częstochowskiej.

Ważnym wydarzeniem w życiu naukowym CzTN w 2015 r. była nieoczekiwana zmiana na stanowisku Prezesa Towarzystwa. Na posiedzeniu Zarządu Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego w dniu 17czerwca 2015 r. dotychczasowy Prezes Prof. dr hab. Grzegorz Majkowski poinformował o przyznaniu 2-letniego stażu naukowego w jednej z uczelni niemieckich, co niestety uniemożliwiło mu bieżące kierowanie pracami CzTN -u. Członkowie Zarządu ze zrozumieniem odnieśli się do informacji Prezesa i z żalem przyjęli jego rezygnację z pełnionych funkcji. W tej sytuacji zdecydowano (na wniosek ustępującego Prezesa), że w czasie najbliższych 3 miesięcy (do Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Wyborczego) obowiązki kierowania bieżącymi pracami Towarzystwa, podejmie wiceprezes dr Cezary Gębicki.
Nadzwyczajne Walne Zebranie Wyborcze w dniu 27 października 2015 r. wybrało prezesem CzTN dotychczasowego wiceprezesa dr Cezarego Gębickiego na okres do końca bieżącej kadencji władz Towarzystwa (tj. do lutego 2017 r.).
Na zebraniu Zarządu CzTN w dniu 4. 11. 2015 r. powierzono funkcje wiceprezesa Towarzystwa oraz redaktora naukowego Ziemi Częstochowskiej prof. AJD dr hab. Beacie Urbanowicz, pracownikowi naukowemu Instytutu Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Na kolejnym posiedzeniu Zarządu prof. przedstawiła najbliższy plan działań zmierzający do uzyskania przez nasz rocznik już w 2017 r. statusu wydawnictwa punktowanego z listy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Bezpośrednie zaangażowanie i aktywność edukacyjna członków CzTN widoczne były podczas organizowanych (w ostatnie poniedziałki każdego miesiąca) cyklicznych zebrań naukowych, odbywanych w sali odczytowej Muzeum Częstochowskiego w tzw. Willi Generała , przy Al. Wolności 30 (o godz. 17.00). Wygłoszone referaty reprezentowały różnorodną tematykę badawczą (głównie z dziedziny nauk przyrodniczych i humanistycznych) i skupiały zmienną liczbę słuchaczy. Większość referatów wygłosili zaproszeni goście: z Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie (2 osoby), Wydziału Biologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1 osoba) oraz Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu (1 osoba) – nie będący członkami naszego Towarzystwa. Łącznie wygłoszono następujące referaty:
- 30 marca 2015. Walory turystyczne muraw kserotermicznych Wyżyny Częstochowskiej. Prelegent: dr Barbara Majchrzak, st. wykładowca w Zakładzie Biologii i Ochrony Środowiska AJD w Częstochowie
- 27 kwietnia 2015. Porosty i ich wykorzystanie w bioindykacji. Prelegent: dr Agnieszka Bąbelewska, adiunkt w Zakładzie Biologii i Ochrony Środowiska AJD w Częstochowie.
- 08 czerwca 2015 r. Przyroda okolic kamieniołomu Kielniki koło Częstochowy. Prelegent dr Cezary Gębicki, st. wykładowca w Zakładzie Biologii i Ochrony Środowiska AJD w Częstochowie.
- 30 listopada 2015 . Piewiki – zagadkowi krewni cykad. Prezentacja pierwszej w historii Częstochowy naukowej monografii miejskiej entomofauny. Prelegent: dr Marcin Walczak – adiunkt w Katedrze Zoologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
- 14 grudnia 2015. W nieznane ostępy Afryki . Wrażenia z naukowych wypraw do Namibii. Prelegent: mgr Roland Dobosz – st. kustosz Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Prelekcja połączona z poczęstunkiem wigilijnym.
- 25 stycznia 2016. Dzieje klasztoru na Świętym Krzyżu. Prelegent: – mgr Czesław Hadamik

Do niewątpliwych osiągnięć naukowych członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego w 2015 r. zaliczyć należy ukończenie przez mgra Zbigniewa Stańczyka pełnej Bibliografii historii Częstochowy i regionu częstochowskiego, a także Bibliografii środowiska przyrodniczego Częstochowy i regionu częstochowskiego . Zarząd Towarzystwa podejmuje działania zmierzające do pozyskania funduszy na wydanie tego dzieła. Część bibliografii dotycząca tematyki przyrodniczej opublikowana zostanie w przygotowywanej obecnie monografii przyrodniczej Częstochowy.

Osiągnięciem artystycznym była natomiast autorska wystawa fotograficzna kol. Marka Nowaka pt. Świat w lustrze wody. Świat w kropli wody , otwarta od 8 października do końca listopada 2015 r. w Bibliotece Publicznej im. dr Władysława Biegańskiego w Częstochowie (Al. N.M.P. 22) na której zaprezentowano 101 zdjęć autora i 21 prac zaproszonych przez niego gości. Wystawa ta objęta została honorowym patronatem CzTN.

Zarząd Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego przygotowuje obecnie wystawę prac fotograficznych pt. „Częstochowa – miasto i region w fotografii przyrodniczej”. Fotografie wyłonione zostaną w drodze otwartego konkursu spośród indywidualnie nadsyłanych prac. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi prawdopodobnie w połowie 2016 r., a jego wyniki zostaną opublikowane na stronie internetowej CzTN, a także szerzej zaprezentowane w roczniku „Ziemia Częstochowska”. Nagrodą w konkursie jest udział zakwalifikowanych prac w wystawie fotograficznej organizowanej przez Towarzystwo. Następnie (w miarę pozyskanych funduszy) prace te wydane zostaną w postaci albumu. Będzie to jedna z nielicznych w bibliografii miasta praca ukazująca najcenniejsze i w skali regionalnej unikatowe walory środowiska przyrodniczego oraz jego elementów. Propozycja konkursowa w pierwszej kolejności skierowana jest do wszystkich mieszkańców Częstochowy i powiatu (regionu) częstochowskiego - pasjonatów fotografii przyrodniczej. Prace dokumentujące obiekty, zjawiska oraz walory przyrody ożywionej i nieożywionej, powinny dowodzić wrażliwości oraz indywidualnego i oryginalnego postrzegania świata natury. Niezależnie i poza konkursem skierowano ofertę prezentacji dorobku artystycznego w zakresie fotografii przyrodniczej Częstochowy do członków CzTN, zainteresowanych fotografią przyrodniczą. Zaproponowano 4 kategorie konkursowe, którymi są: Pejzaż, Portret, Uchwycone w kadrze oraz Przyroda w naszych rękach.

Najważniejszą inicjatywą naukową podejmowaną obecnie przez Zarząd, a także niektórych członków Towarzystwa oraz środowisko naukowe Akademii im. Jana Długosza, jest organizacja wspólnej konferencji naukowej pt. „Częstochowa – przyroda miasta i regionu” , która odbędzie się w dniach 2-3 czerwca 2016r w pomieszczeniach dydaktycznych AJD w Częstochowie. Na konferencji zaprezentowany zostanie w sposób kompleksowy stan dotychczasowej wiedzy o środowisku przyrodniczym miasta i regionu częstochowskiego, a zwłaszcza o walorach przyrody nieożywionej, przeszłości geologicznej, hydrologii i hydrobiologii cieków oraz zbiorników wodnych, szaty roślinnej i fauny, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków i siedlisk rzadkich oraz chronionych. Przy okazji zaprezentowane zostaną osiągnięcia członków naszego Towarzystwa w pracach badawczych na obszarze miasta i regionu. Trwają starania aby patronat honorowy nad tą ważną dla całego środowiska naukowego miasta objął Minister Ochrony Środowiska.
Podjęto starania o uzyskanie dofinansowania uzupełniających prac badawczych, (prowadzonych m.in. przez członków naszego Towarzystwa), które będą przeprowadzone latem br. w najcenniejszych przyrodniczo siedliskach i ekosystemach miasta. W tym zakresie planowane jest spotkanie władz CzTN z Prezydentem Częstochowy i kierownikami Wydziałów Urzędu Miasta . Pozyskane fundusze umożliwią druk monografii przyrodniczej Częstochowy, obejmującej całą dotychczas zgromadzoną i potwierdzoną wiedzę przyrodniczą (opartą o dorobek badawczy różnych środowisk naukowych). Planowany termin opublikowania i promocji pracy przypadnie na przełom lat 2016/2017.

Z inicjatywy wiceprezes CzTN Prof. AJD dr hab. Beaty Urbanowicz nawiązano kontakt z pracownikami naukowymi Muzeum Narodowego Kijowsko-Pieczerskiej Ławry, którzy deklarowali współpracę z naszym Towarzystwem (jako jego czynni członkowie). Za pośrednictwem wyżej wymienionych osób CzTN nawiązało również kontakt z Ukrainian Association of Researchers of Christian Antiquities of Central and Eastern Europe – UARCA – towarzystwem reprezentującym środowisko naukowe Kijowa. Planujemy w przyszłości podjęcie wspólnych inicjatyw badawczych, zwłaszcza w zakresie dziejów i znaczenia wiodących ośrodków religijnych naszych krajów, także w aspekcie rocznicy 1050- lecia chrztu Polski.

Priorytetowym zadaniem stojącym obecnie przed Zarządem i całym środowiskiem naukowym Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego jest podniesienie poziomu edytorskiego Ziemi Częstochowskiej, w stopniu i zakresie, umożliwiającym zaliczenie naszego rocznika do liczącej się w skali kraju kategorii z listy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wymaga to wielu prac organizacyjnych, w ramach których trwa obecnie kompletowanie składu osobowego Redakcji Naukowej, recenzentów i redaktorów językowych. Pozyskano już redaktora międzynarodowego w osobie Pana Prof. Karela Müllera dyrektora Ziemskiego Archiwum w Opawie (Republika Czeska).
Zaawansowane są prace nad uruchomieniem (od wiosny br.) wydawnictwa „on line” Ziemi Częstochowskiej (z osobnym redaktorem serii). Niebawem pojawią się też nowe wytyczne dla autorów zgłaszanych publikacji.
W połowie 2015 r. opublikowano 41 tom Ziemi Częstochowskiej, którego prezentacja miała miejsce w październiku ub. r. na Walnym nadzwyczajnym zebraniu naszego Towarzystwa.
Podjęto starania o pozyskanie funduszy koniecznych do wydania kolejnego 42 tomu Ziemi Częstochowskiej. Wnioski o dofinansowanie prac edytorskich złożono w Wydziale Kultury Urzędu Miejskiego w Częstochowie ( na kwotę 3000 zł) oraz w Starostwie Powiatowym (800 zł). Podobnie jak w poprzednich latach wydania naszego rocznika podejmie się Wydawnictwo im. St. Podobińskiego w Akademii im. Jana Długosza, będącej naszym członkiem wspierającym .

W omawianym okresie odbyło się 8 posiedzeń Zarządu Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, podejmujących następującą tematykę:
- 19 marca 2015 r. zebranie poświęcono propozycji zorganizowania konferencji naukowej pt. Przyroda miasta i regionu. Stan, zagrożenia, ochrona. Przedstawiono wstępny program konferencji, propozycję imprez towarzyszących, listę instytucji, które mogą być zaangażowane w finansowe wsparcie konferencji. Zaproponowano również orientacyjny termin jej przeprowadzenia. Obrady prowadził prezes prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski
- 17 czerwca 2015 r. zebranie skupiało się na rezygnacji z funkcji prezesa prof. G. Majkowskiego oraz podjęciu doraźnych działań zapewniających ciągłość pracy Towarzystwa do czasu zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Wyborczego. Zaprezentowano świeżo wydany tom XLI Ziemi Częstochowskiej oraz ustalono jego cenę nominalną (35 zł) i promocyjną (23 zł). Obrady prowadził prezes prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Majkowski.
- 28 września 2015 r. zebranie poświęcono przygotowaniu Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Wyborczego CzTN w celu wyboru nowego prezesa oraz uzupełnienie składu Zarządu. Zatwierdzono aktualny wykaz członków czynnych CzTN, jako podstawy do opracowania list wyborczych. Obrady prowadził wiceprezes dr Cezary Gębicki
- 4 listopada 2015 r. zebranie poświęcono m.in. zatwierdzeniu prof. AJD dr hab. Beaty Urbanowicz na funkcję wiceprezesa CzTN oraz przydzieleniu zadań członkom Zarządu. Przyjęto również harmonogram kolejnych posiedzeń Zarządu oraz tematykę zebrań naukowych Towarzystwa (do lutego 2016 r.). Obrady prowadził prezes dr Cezary Gębicki.
- 25 listopada 2015 r. zebranie poświęcono zaawansowaniu prac organizacyjnych nad przygotowaniem Konferencji Naukowej: Częstochowa – przyroda miasta i regionu. Obrady prowadził prezes dr Cezary Gębicki.
- 16 grudnia posiedzenie poświęcono opracowaniu nowej struktury wydawnictwa Ziemia Częstochowska jako rocznika punktowanego. Przyjęto informację o przygotowaniach do druku XLII tomu Ziemi Częstochowskiej. Obrady prowadził prezes dr Cezary Gębicki.
- 13 stycznia 2016 r. zebranie poświęcono głównie analizie aktywności naukowej członków CzTN oraz możliwości wzrostu dofinansowania prac badawczych i bieżącej działalności. Obrady prowadził prezes dr Cezary Gębicki.
- 17 lutego 2016 r. obrady poświęcono przyjęciu sprawozdania rocznego z prac Zarządu CzTN oraz przygotowaniom do walnego zebrania sprawozdawczego, planowanego na 29 lutego 2016 r.(poniedziałek). Obrady prowadził prezes dr Cezary Gębicki.
Podobnie jak poprzednio, Zarząd korzystał z uprzejmej gościnności właścicieli Przedsiębiorstwa Handlowego „Halim” s.j. Na szczególne podkreślenie zasługuje duże zaangażowanie w bieżącą pracę organizacyjną współwłaściciela firmy a jednocześnie sekretarza CzTN kol. Iwony Słabosz . Jest też miłym obowiązkiem Zarządu podziękować mgr Beacie Grzance Dyrektorowi Biblioteki Publicznej im. Wł. Biegańskiego za udostępnienie Sali odczytowej oraz gotowość do dalszej współpracy z naszym Towarzystwem, a zwłaszcza dyrektorowi Muzeum w Częstochowie panu mgr Januszowi Jadczykowi za udostępnianie Sali odczytowej na spotkania naukowe.
Jednym z ważniejszych tematów pracy Zarządu było zaangażowanie członków naszego Towarzystwa w bieżącą jego działalność określaną m.in. poprzez udział w comiesięcznych zebraniach naukowych oraz regularność płacenia składek rocznych. Dokonano wstępnej weryfikacji listy członków oraz podjęto uchwałę o ich ankietyzacji. Będzie to jednocześnie próba nawiązania bezpośredniego kontaktu z wszystkimi aktualnymi i czynnymi członkami oraz sposób ich uaktywnienia. Niebawem przystąpimy również do wymiany legitymacji członkowskich, których ważność wygasła już kilka lat temu.
Począwszy od 01.01.2016r. Została zmieniona strona startowa naszej strony internetowej www. Wykorzystane zostało nasze piękne logo i tłumaczenie nazwy Towarzystwa, łacińska i angielska. Zmiana spotkała się z życzliwym przyjęciem naszych członków, której pomysłodawcą, współtwórcą a także administratorem jest kol. Marek Nowak. Aktualny adres strony internetowej CzTN to: www.cztn.ajd.czest.pl

Powstaje również nowa strona internetowa Ziemi Częstochowskiej, a w przygotowaniu jest założenie strony internetowej jej serii on line. W celu ujednolicenia wyglądu obu stron internetowych mgr Marek Nowak przygotował nową stronę startową Ziemi Częstochowskiej.

Przed Zarządem i członkami Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego stają nowe zadania i problemy do rozwiązania. Do najważniejszych należą:

Aktywizacja szeregowych członków CzTN w zakresie podejmowania prac badawczych, zwłaszcza o znaczeniu regionalnym, a także zwiększenie bezpośredniego ich udziału w cyklicznych zebraniach naukowych.
Przestrzeganie terminowości opłat składek członkowskich, przeciwdziałanie formalnej jedynie i deklaratywnej przynależności do naszego Towarzystwa
Opieka merytoryczna i pomoc w debiucie naukowym dla młodych członków CzTN (w tym młodych pracowników nauki)
Pozyskiwanie własnych funduszy na realizację badań naukowych (granty i sponsoring naukowy), również w postaci zleceń badawczych i prac waloryzacyjnych przez Urząd Miejski i Starostwo Powiatowe w Częstochowie
Starania zmierzające do podniesienia statusu Ziemi Częstochowskiej, jako punktowanego rocznika o zasięgu ogólnopolskim.
Rozwijanie współpracy z innymi podmiotami naukowymi i towarzystwami w kraju i za granicą. Wymiana doświadczeń i organizowanie wspólnych konferencji naukowych, wystaw i spotkań.
Nawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi o znaczeniu ogólnopolskim i regionalnym oraz środowiskiem nauczycieli (zwłaszcza szkół ponadpodstawowych).
Podejmowanie działań edukacyjnych i dydaktycznych (samodzielnie i we współpracy) w zakresie poszerzania wiedzy o mieście i regionie częstochowskim wśród młodzieży szkolnej.

Sprawozdanie sporządził:
Prezes CzTN
dr Cezary Gębicki
_______________________________________________________________________________________________________________
Częstochowa 20 lipiec 2020 r.

Sprawozdanie merytoryczne z działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego - w okresie od marca 2019 r. do lutego 2020 r.

W okresie sprawozdawczym prace Zarządu i członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego koncentrowały się wokół głównych przewidzianych Statutem obszarów działań, zwłaszcza w zakresie własnych badań naukowych, uczestnictwa w zewnętrznych zespołach badawczych, działalności edukacyjnej oraz popularyzacji wiedzy o mieście i regionie częstochowskim, a także podejmowania działań zmierzających do zachowania i ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych Częstochowy.
Częstochowskie Towarzystwo Naukowe rozwijało ożywioną współpracę z wieloma podmiotami naukowymi oraz organizacjami społecznymi i pozarządowymi w zakresie wyżej wymienionych form aktywności. Na podkreślenie zasługuje owocna współpraca członków naszego Towarzystwa z administracją Urzędu Miejskiego w Częstochowie w zakresie terenowych badań naukowych oraz z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie, w zakresie wspierania działań wydawniczych. Współpracowano także z Muzeum Częstochowskim – organizując wspólne zebrania naukowe, a także z oddziałem częstochowskim Ligii Ochrony Przyrody, oraz Biblioteką Publiczną im. Wł. Biegańskiego w Częstochowie. Nawiązano również współpracę naukową z Dr Karolem Müllerem, Dyrektorem Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opawie.

Prezydium Zarządu CzTN pracowało w składzie:
● Dr Cezary Gębicki – prezes CzTN, redaktor naczelny Ziemi Częstochowskiej (w zakresie badań przyrodniczych)
● Prof. dr hab. Beata Urbanowicz – wiceprezes CzTN, redaktor naczelny Ziemi Częstochowskiej
● Prof. dr hab. Julia Dziwoki – sekretarz naukowy, członek Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk w Warszawie .
● mgr Jacek Koj – skarbnik
● mgr Iwona Słabosz – sekretarz organizacyjny, opiekun archiwum CzTN
Funkcję członka Zarządu pełnili:
■ dr Barbara Majchrzak – aktywność w zakresie nauk przyrodniczych
■ mgr inż. Marek Nowak – aktywność w zakresie nauk ścisłych i artystycznych
■ dr Tomasz Andrzej Nowak – aktywność w zakresie nauk historycznych
■ mgr Andrzej Paszta – aktywność w zakresie nauk historycznych
■ mgr Zbigniew Stańczyk – aktywność w zakresie bibliografistyki i nauk historycznych
Obecnie do Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego należy 89 członków czynnych, w tym 13 samodzielnych pracowników naukowych (3 profesorów emerytowanych). Nadal największy udział mają członkowie reprezentujący dyscypliny humanistyczne (w tym historyczne). Do CzTN należy troje członków honorowych, którymi są Prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska – rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Prof. dr hab. Janusz Berdowski - były rektor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie i Ewa Derda – była Dyrektor Biblioteki Publicznej im. Władysława Biegańskiego w Częstochowie oraz honorowy prezes CzTN Prof. dr hab. Marian Głowacki. W tym roku zmarł kol. Aleksander Jaśkiewicz członek honorowy naszego Towarzystwa. Zarząd CzTN dwukrotnie analizował aktywność członków, zwłaszcza w aspekcie terminowego opłacania składek, uczestnictwa w zebraniach naukowych oraz w bieżącej pracy naukowej i organizacyjnej Towarzystwa. Dotychczas podjęto decyzję o skreśleniu 22 osób z listy członków CzTN (głównie z powodu niepłacenia składek), natomiast przyjęto 6 nowych członków.
Podobnie jak w latach poprzednich organizowano comiesięczne zebrania naukowe, odbywane w sali odczytowej Biblioteki Publicznej im. Wł. Biegańskiego w Częstochowie. Łącznie wygłoszono 9 wykładów naukowych, którymi były:

25 marzec 2019 r. Krajobraz archeologiczny doliny Warty w rejonie Mirowa w Częstochowie. Prelegenci: mgr Iwona Młodkowska-Przepiórowska i mgr Jacek Koj (członkowie CzTN).
29 kwiecień 2019 r. Częstochowa na łamach piotrkowskiego „Tygodnia” (1876 – 1906). Prelegent: dr Tomasz Andrzej Nowak, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego oddział w Radomsku , członek Zarządu CzTN
27 maj 2019 r. Wkroczenie Armii Czerwonej do Częstochowy 16 stycznia 1945 roku. Prelegenci: mgr Zbigniew Biernacki i mgr Maciej Hyszko (członkowie CzTN)
28 październik 2019 r. Studium interdyscyplinarne wokół kościoła szpitalnego św. Barbary w Starej Częstochowie. Prezentacja projektu książki. Prelegent: mgr Amadeusz Szklarz – Habrowski (Instytut Historii PAN). Była to informacja o dotychczasowych efektach realizacji grantu naukowego (o tym samym tytule), którego kierownikami są: autor wystąpienia oraz Iwona Młodkowska-Przepiórowska. Do licznego grona współpracowników należą m.in. prof. dr hab. Dariusz Złotkowski (członek CzTN)
25 listopad 2019 r. Częstochowa w dramacie i teatrze. Prelegent: Prof. dr hab. Anna Wypych – Gawrońska, Rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Wykład odbył się w Sali Reprezentacyjnej Ratusza Miejskiego przy Placu Wł. Biegańskiego w Częstochowie
25 listopad 2019 r. Częstochowskie Towarzystwo Naukowe jako instytucja. Prelegent: dr hab. prof. UJD Julia Dziwoki, sekretarz naukowy Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego
17 grudzień 2019 r. Promocja 45 tomu Ziemi Częstochowskiej. Coroczne zebranie opłatkowe.
27. 01. 2020 r. Wielokulturowe dziedzictwo Lwowa. Prelegent: dr Mirosław Łapot (członek CzTN)
24. 02. 2020 r. Polonika w zbiorach Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opavie . Prelegent: Dr Karol Müller, Dyrektor Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opawie, członek komitetu redakcyjnego Ziemi Częstochowskie

Planowane na 30 wrzesień 2019 r. terenowe warsztaty ekologiczne, na temat: Wychodnie wapieni zawodziańskich (górnojurajskich) w obszarze planowanego geologicznego stanowiska dokumentacyjnego na Złotej Górze, z powodu choroby prelegenta prof. dr hab. Andrzeja Wierzbowskiego, nie odbyły się .
25 listopada 2019 roku zorganizowano uroczyste nadzwyczajne walne zebranie Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, poświęcone nadaniu Pani prof. dr hab. Annie Wypych-Gawrońskiej - JM Rektorowi Uniwersytetu Humanistycznego im. Jana Długosza w Częstochowie honorowego członkostwa, za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie nauk humanistycznych oraz zasługi dla rozwoju Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Posiedzenie miało miejsce w Sali Reprezentacyjnej Ratusza Miejskiego w Częstochowie. Stanowiło ono ukoronowanie owocnej i długoletniej współpracy pomiędzy AJD, następnie UJD a naszym Towarzystwem.
Zebrania Zarządu: odbywały się regularnie raz w miesiącu i dotyczyły bieżących problemów Towarzystwa. Najczęściej poruszana i najważniejsza tematyka zebrań dotyczyła:
- prac związanych z wydaniem 45 tomu Ziemi Częstochowskiej
- udziału CzTN w aktualnej pracy Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN w Warszawie
- przygotowania do wydaniem (przez CzTN) monografii poświęconej postaci inż. Kazimierza Kühna – pierwszego prezesa CzTN oraz starosty częstochowskiego. W 2020 r. przypada setna rocznica objęcia przez wymienionego działacza samorządowego i naukowca funkcji starosty powiatu częstochowskiego.
- udziału Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego w obchodach 800-lecia Częstochowy.
- nadaniu Prof. dr hab. Annie Wypych-Gawrońskiej honorowego członkostwa CzTN
- udziału członków CzTN w Rodzinnym Pikniku Podmiotów Ekonomii Społecznej w maju 2019 r.
- omówieniu stanu przygotowań do wystawy okolicznościowej poświęconej działalności i osiągnięciom CzTN
- analizie terminowości opłacania składek członkowskich i aktywności członków CzTN oraz przyjęciu nowych członków
- form współpracy pomiędzy CzTN a pracownikami Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opawie (Republika Czeska) w zakresie badań regionalnych.
Ukończone zostały badania terenowe zespołu naukowego pod kierunkiem: kol. Cezarego Gębickiego (kierownik merytoryczny projektu), kol. Jerzego Zygmunta (kierownik organizacyjny) z udziałem członków CzTN. Dotyczyły one kompleksowej waloryzacji najcenniejszych przyrodniczo ekosystemów i siedlisk miasta Częstochowy i prowadzone były w okresie od 2018 do 2019 roku. Badania te sfinansował Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Urzędu Miasta w Częstochowie. Zespół badawczy opracował obszerną dokumentację naukową, na bazie której przygotowano bogato ilustrowany dokument pt. „Przyroda Częstochowy” dostępny na stronie internetowej UM Częstochowy.
W porozumieniu z Naczelnikiem Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa podjęto starania o zorganizowanie w najbliższej przyszłości konferencji naukowej, wspólnie z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie na temat: Przyroda Częstochowy. Stan obecny i ochrona
Zorganizowano wystawę okolicznościową pt. Z dziejów Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, w postaci czasowej ekspozycji w salce muzealnej Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, autorstwa prof. Julii Dziwoki oraz prof. Beaty Urbanowicz. Wykonano postery do wystawy oraz wydano drukiem 300 sztuk egzemplarzy katalogu wystawy. Katalog ten stał się skuteczną formę promocji CzTN, nie tylko w regionalnym środowisku naukowym, lecz także wśród innych krajowych towarzystw naukowych.
Ważnym zadaniem naukowym i edytorskim było opracowanie merytoryczne i przygotowanie do druku drugiego tomu monografii przyrodniczej Przyroda Częstochowy. Środowisko przyrodnicze. Wstępne rozmowy z Urzędem Miasta Częstochowy w sprawie sfinansowania wydania monografii zostały już podjęte. Monografia ta stanowić będzie kompendium wiedzy o przyrodzie ożywionej i nieożywionej miasta, a także cennym wkładem środowiska naukowego CzTN w obchody 800-lecia Częstochowy.
Wydano kolejny - 45 tom rocznika Ziemia Częstochowska, w którym znalazło się 12 publikacji z zakresu historii, archeologii i bibliografistyki, 3 prace wspomnieniowe i 4 recenzje. Obecnie kompletujemy publikacje do następnego - 46 tomu Ziemi Częstochowskiej. Nie przyniosły natomiast spodziewanych rezultatów starania o przyznanie naszemu rocznikowi punków ministerialnych, co wiąże się z typowo regionalną tematyką prezentowanych publikacji. Z żalem przyjęliśmy nieoczekiwaną informację o śmierci Ryszarda Baranowskiego, naszego długoletniego współpracownika, autora większości okładek rocznika, który nie będąc członkiem CzTN wiele lat czynnie sympatyzował z naszym Towarzystwem.
Jak co roku członkowie CzTN brali aktywny udział w Rodzinnym Pikniku Podmiotów Ekonomii Społecznej, który odbył się 26 maja 2019 r., prezentując dorobek edytorski Towarzystwa.
Częstochowskie Towarzystwo naukowe objęło patronatem popularnonaukową wystawę pt. „Ku gwiazdom”, której pomysłodawcą i głównym autorem był nasz kolega Marek Nowak. Wystawa ta zlokalizowana w pomieszczeniach Muzeum Częstochowskiego – Ratusza była prezentowana w dniach 11.05 do 07.09 2019r. Wystawa ta wraz z imprezami towarzyszącymi stała się ważnym wydarzeniem kulturalnym i edukacyjnym w mieście. Jako gość na wystawie wystąpił z prelekcją gen. Mirosław Hermaszewski – polski kosmonauta.
Członkowie CzTN (w tym Zarządu) uczestniczyli w 2019 i 2020 r. w pracach merytorycznych i organizacyjnych, zmierzających do utworzenia na obszarze gminy Częstochowa i Mstów rezerwatu przyrodniczego „Gąszczyk”, uczestnicząc m.in. w kilku spotkaniach konsultacyjnych w siedzibie obu gmin. Kol. Krzysztof Pierzgalski opracował projekt granic proponowanego rezerwatu oraz opisał jego lokalizację i walory przyrodnicze.
Wiele opisanych w sprawozdaniu zamierzeń i prac, w tym zwłaszcza przedsięwzięcia związane z obchodami 800-lecia Częstochowy, z powodu ograniczeń wynikających z pandemii COVID 19, nie mogło być kontynuowanych lub ukończonych. Również z przyczyn obiektywnych został przesunięty termin walnego zebrania sprawozdawczego CzTN.
Sprawozdanie sporządził:
Prezes CzTN
dr Cezary Gębicki

Częstochowa 28 czerwiec 2021 r.

Sprawozdanie merytoryczne z działalności Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego - w kadencji 2017 - 2021

W okresie objętym sprawozdaniem prace Zarządu oraz członków Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego skupiały się głównie na prowadzeniu własnych badań naukowych i uczestnictwie w pracach zewnętrznych zespołów badawczych, działalności edukacyjnej oraz popularyzacji wiedzy o mieście i regionie częstochowskim. Podejmowano także działania, zmierzające do zachowania i ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych obszarów miasta Częstochowy, w tym zwłaszcza proponowanego rezerwatu przyrodniczego Uroczysko Gąszczyk w Częstochowie. Wyniki badań były regularnie publikowane w kolejnych tomach Ziemi Częstochowskiej - roczniku Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego oraz w wydawnictwach o charakterze monograficznym. Ważną formą współpracy naukowej i wymiany poglądów były konferencje naukowe organizowane we współpracy z innymi podmiotami naukowymi miasta, a zwłaszcza z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie. W sprawozdaniu zasygnalizowano jedynie najważniejsze osiągnięcia oraz wydarzenia minionej kadencji, które bardziej szczegółowo opisane zostały w sprawozdaniach rocznych 2018 – 2020 i publikowanych w kolejnych tomach Ziemi Częstochowskiej.

Intensywną działalność naszego Towarzystwa przerwała pandemia COVID 19, która zdecydowanie przekreśliła przygotowane do realizacji plany i projekty naukowe oraz edukacyjne. Z uwagi na obowiązujące przepisy epidemiczne w okresie od kwietnia 2020 r. aż do chwili obecnej aktywność CzTNu ograniczyła się do zebrań zarządu (z częstotliwością 1 raz na kwartał) oraz walnego zebrania sprawozdawczego zorganizowanego w lipcu 2020 roku. Na bieżąco trwały również prace redakcyjne nad wydaniem kolejnego 47 tomu Ziemi Częstochowskiej. Mamy nadzieję, że nadchodzący czas kolejnej kadencji pozwoli na dokończenie rozpoczętych już prac nad zamierzonymi projektami badawczymi oraz stworzy optymalne warunki do swobodnego rozwoju naszego Towarzystwa.

WŁADZE CZĘSTOCHOWSKIEGO TOWARZYSTWA NAUKOWEGO

Prezydium Zarządu CzTN pracowało w składzie:

● Dr Cezary Gębicki – prezes CzTN, redaktor naczelny Ziemi Częstochowskiej (w zakresie badań przyrodniczych), aktywność naukowa w zakresie biologii (zoologii)

● Prof. dr hab. Beata Urbanowicz – wiceprezes CzTN, redaktor naczelny Ziemi Częstochowskiej, aktywność naukowa w zakresie historii

● Prof. dr hab. Julia Dziwoki – sekretarz naukowy, z ramienia Zarządu CzTN członek Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, aktywność naukowa w zakresie historii .

● mgr Jacek Koj – skarbnik, aktywność naukowa w zakresie archeologii

● mgr Iwona Słabosz – sekretarz organizacyjny, opiekun archiwum CzTN

Funkcję członków Zarządu pełnili:

■ dr Barbara Majchrzak – aktywność w zakresie biologii (botaniki)

■ mgr inż. Marek Nowak – aktywność w zakresie nauk ścisłych (astronomii) i artystycznych

■ dr Tomasz Andrzej Nowak – aktywność w zakresie nauk historycznych

■ mgr Andrzej Paszta – aktywność w zakresie nauk historycznych

■ mgr Zbigniew Stańczyk – aktywność w zakresie bibliografistyki i historii

W bieżącej kadencji funkcjonowała Komisja Rewizyjna CzTN w składzie:

♦ dr Ewa Kaczmarzyk – przewodnicząca Komisji, aktywność naukowa w zakresie biologii (zoologii) i historii nauk przyrodniczych

♦ mgr Aneta Podsiadlik-Frączek – członek Komisji

♦ mgr Jerzy Sitek – członek Komisji

W trakcie obrad II Kongresu Towarzystw Naukowych w Polsce Pani Profesor dr hab. Julia Dziwoki została wybrana członkiem Rady Towarzystw Naukowych przy Polskiej Akademii Nauk. W skład Rady weszli przedstawiciele ośmiu wyróżnionych krajowych towarzystw regionalnych.

SPRAWY ORGANIZACYJNE

Zebrania Zarządu do chwili ogłoszenia stanu pandemii COVID 19 odbywały się regularnie raz w miesiącu i dotyczyły bieżących problemów Towarzystwa. Podobnie jak w poprzednich latach spotkania członków Zarządu odbywały się w firmie Halim, korzystając z uprzejmej gościnności właścicieli tego Przedsiębiorstwa Handlowego, udostępniającego ponadto pomieszczenie do przechowywania archiwum i biblioteki CzTN-u. W czasie pandemii spotykano się raz na kwartał (zgodnie ze statutem CzTN).

Członkowie. Obecnie do Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego należy 77 członków czynnych i honorowych, w tym 13 samodzielnych pracowników naukowych (3 profesorów emerytowanych). Największy udział mają członkowie reprezentujący dyscypliny humanistyczne (w tym historyczne), a stosunkowo niewielki nauki przyrodnicze i ścisłe, a najmniej jest prowadzących działalność artystyczną. Do CzTN należy troje członków honorowych, którymi są Prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska – rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Prof. dr hab. Janusz Berdowski - były rektor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie i Ewa Derda – była Dyrektor Biblioteki Publicznej im. Władysława Biegańskiego w Częstochowie oraz honorowy prezes CzTN Prof. dr hab. Marian Głowacki. W bieżącej kadencji zmarli: Aleksander Jaśkiewicz - członek honorowy naszego Towarzystwa, John Wojciech, Janusz Knap, Prof. Wanda Malko, Regina Rok, Andrzej Szczepański oraz ks. prof. Jan Związek. W efekcie przeprowadzonej analizy aktywności naukowej członków naszego Towarzystwa, a zwłaszcza terminowego opłacania składek członkowskich Zarząd CzTN podjął decyzję o skreśleniu 30 osób z listy członków CzTN. W bieżącej kadencji przyjęto natomiast 7 nowych członków.

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe rozwijało ożywioną współpracę z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie, oddziałem częstochowskim Ligii Ochrony Przyrody, Muzeum Częstochowskim, Biblioteką Publiczną im. Wł. Biegańskiego w Częstochowie, a także z niektórymi organizacjami pozarządowymi oraz środowiskiem częstochowskich nauczycieli. Nawiązano również współpracę naukową z Dr Karolem Müllerem, Dyrektorem Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opawie. Na podkreślenie zasługuje owocna współpraca pomiędzy zespołem badawczym naszego Towarzystwa a pracownikami Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Urzędu Miejskiego w Częstochowie w zakresie wspierania naszych terenowych badań naukowych o charakterze waloryzacyjnym oraz finansowania publikacji ich wyników.

ZEBRANIA NAUKOWE

Podobnie jak w latach poprzednich organizowano comiesięczne zebrania naukowe, odbywane w ostatnie poniedziałki każdego miesiąca w sali odczytowej Biblioteki Publicznej im. Wł. Biegańskiego w Częstochowie. Treści wygłoszonych referatów reprezentowały różnorodną tematykę badawczą, zarówno z dziedziny nauk przyrodniczych jak i humanistycznych. Większość referatów wygłosili członkowie CzTN, a także zaproszeni goście spoza naszego Towarzystwa. Łącznie wygłoszono 24 referaty naukowe, w większości publikowane następnie w bieżących numerach Ziemi Częstochowskiej. Wprowadzono zwyczaj odbywania corocznych wiosennych wyjazdów terenowych, poświęconych odrębnym zagadnieniom przyrodniczym. Tematykę naukową wygłoszonych referatów zawiera poniższe zestawienie:

27 marzec 2017 r. Katolicyzm w Korei. Prelegent: dr hab. Julia Dziwoki – profesor AJD w Częstochowie.

24 kwiecień 2017 r. Zabytkowa zabudowa przemysłowa Zakładów ELANEX (d. Motte) na tle dziejów dzielnicy fabrycznej w Częstochowie Prelegent: Prof. dr hab. Marian Głowacki.

29 maj 2017 r. Akta Wydziału Budowlanego Rządu Gubernialnego Piotrkowskiego materiałem do badań nad historią Częstochowy XIX/XX wieku. Prelegent: dr Kamila Pawełczyk-Dura

19 czerwiec 2017 r. Osobliwości archeologiczne i przyrodnicze Wzgórza Zamkowego w Olsztynie pod Częstochową – spotkanie w terenie. Prelegenci: Dr Czesław Hadamik (z udziałem dr Barbary Majchrzak i dr Cezarego Gębickiego)

30 październik 2017 r. Zamek Olsztyn - problemy periodyzacji rozwoju przestrzennego. Prelegent: dr Czesław Hadamik.

27 listopad 2017 r. Nietoperze Góry Zamkowej w Olsztynie k. Częstochowy. Prelegent: mgr Krzysztof Pierzgalski.

18 grudzień 2017 r. Prezentacja 43-ego Tomu Ziemi Częstochowskiej – wystąpienia autorów publikacji.

29 styczeń 2018 r. Życie i twórczość Zbigniewa Beksińskiego. Prelegent: mgr Elżbieta Hak.

26 marzec 2018 r. – Portret Częstochowy i okolic w literaturze dla dzieci. Prelegent: dr Edyta Skoczylas-Krotla, kierownik Zakładu Podstaw Edukacji Elementarnej i Metodyki Uniwersytetu im. Jana Długosza w Częstochowie.

23 kwiecień 2018 r. – „Radość z odzyskanego śmietnika”. Problemy społeczne miasta Częstochowy na progu niepodległości.. Prelegent: Jarosław Kapsa, Urząd Miasta Częstochowa.

28 maj 2018 r. – Działalność niektórych organizacji politycznych w powiecie częstochowskim w latach 1920 – 1939, na podstawie raportów Referatu Bezpieczeństwa Starostwa Powiatowego w Częstochowie. Prelegent: mgr Zbigniew Sperka, pracownik IPN (Częstochowa)

18 czerwiec 2018 r. - Częstochowa jakiej nie znamy. Prelekcja przyrodnicza w terenie. Prelegenci: dr Barbara Majchrzak, mgr Krzysztof Pierzgalski, mgr Jacek Koj. W prelekcji uczestniczyli zaproszeni goście, w tym dyrektor i pracownicy Muzeum Częstochowskiego, przedstawiciele LOP, organizacji „Przytulia”, PTTK, grupy Elanex i inni.

26 listopad 2018 r. – Uroczysko „Gąszczyk” – społecznie wspierany projekt rezerwatu. Prelegenci: dr Cezary Gębicki, mgr Krzysztof Pierzgalski, z udziałem zaproszonych gości, działających na rzecz utworzenia rezerwatu przyrodniczego.

17 grudzień 2018 r. - Prezentacja i promocja 44 Tomu Ziemi Częstochowskiej - połączona z zebraniem opłatkowym.

28 styczeń 2019 r. – Badania archeologiczne przy kościele parafialnym pw. św. Marii Magdaleny w Koziegłowach w 2018 roku. Prelegent: mgr Zbigniew Małek

25 marzec 2019 r. Krajobraz archeologiczny doliny Warty w rejonie Mirowa w Częstochowie. Prelegenci: mgr Iwona Młodkowska-Przepiórowska i mgr Jacek Koj.

29 kwiecień 2019 r. Częstochowa na łamach piotrkowskiego „Tygodnia” (1876 – 1906). Prelegent: dr Tomasz Andrzej Nowak, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego oddział w Radomsku.

27 maj 2019 r. Wkroczenie Armii Czerwonej do Częstochowy 16 stycznia 1945 roku. Prelegenci: mgr Zbigniew Biernacki i mgr Maciej Hyszko

28 październik 2019 r. Studium interdyscyplinarne wokół kościoła szpitalnego św. Barbary w Starej Częstochowie. Prezentacja projektu książki. Prelegent: mgr Amadeusz Szklarz – Habrowski (Instytut Historii PAN). Była to informacja o dotychczasowych efektach realizacji grantu naukowego (o tym samym tytule), którego kierownikami są: autor wystąpienia oraz Iwona Młodkowska-Przepiórowska. Do licznego grona współpracowników należą m.in. prof. dr hab. Dariusz Złotkowski (członek CzTN)

25 listopad 2019 r. Częstochowa w dramacie i teatrze. Prelegent: Prof. dr hab. Anna Wypych – Gawrońska, Rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Wykład odbył się w Sali Reprezentacyjnej Ratusza Miejskiego przy Placu Wł. Biegańskiego w Częstochowie

25 listopad 2019 r. Częstochowskie Towarzystwo Naukowe jako instytucja. Prelegent: dr hab. prof. UJD Julia Dziwoki, sekretarz naukowy Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego

17 grudzień 2019 r. Promocja 45 tomu Ziemi Częstochowskiej. Coroczne zebranie opłatkowe.

27 styczeń 2020 r. Wielokulturowe dziedzictwo Lwowa. Prelegent: dr Mirosław Łapot

24 luty 2020 r. Polonika w zbiorach Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opavie. Prelegent: Dr Karol Müller, Dyrektor Archiwum Ziemskiego Krajowego w Opawie, członek komitetu redakcyjnego Ziemi Częstochowskie

W ramach badań własnych przeprowadzone zostały badania terenowe przez zespół naukowy w składzie: dr Cezary Gębicki (kierownik merytoryczny projektu), mgr Jerzy Zygmunt (kierownik organizacyjny), dr Agnieszka Błońska, dr Barbara Majchrzak, dr Igor Jatulewicz, mgr Krzysztof Pierzgalski - w większości członkowie CzTN. Badania dotyczyły ponownej waloryzacji najcenniejszych przyrodniczo ekosystemów i siedlisk miasta Częstochowy i prowadzone były w okresie od 2018 do 2019 roku. Badania te finansowane były przez Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Urzędu Miasta w Częstochowie. Zespół opracował stosowną dokumentację naukową na bazie której powstał bogato ilustrowany dokument pt.„ Przyroda Częstochowy” dostępny na stronie internetowej UM Częstochowa.

DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA

W zakresie działalności wydawniczej opracowano i wydano kolejne tomy rocznika Ziemia Częstochowska:

♦ Tom 43 (2017 r.) – pod red. C. Gębickiego i B. Urbanowicz, 18 publikacji, 367 s.

♦ Tom 44 - podwójny (2018 r.) – pod red. B. Urbanowicz, 1 publikacja, 850 s.

♦ Tom 45 (2019 r.) – pod red. C. Gębickiego i B. Urbanowicz, 12 publikacji, 411 s.

♦ Tom 46 (2020 r.). - pod red. C. Gębickiego i B. Urbanowicz, 13 publikacji, 433s.

Zawierają one łącznie 44 publikacje naukowe zgrupowane w działach: historia i regionalistyka, źródłoznawstwo, dydaktyka i edukacja, archeologia, literatura i nauki przyrodnicze, a ponadto także liczne wspomnienia oraz recenzje i omówienia. Na końcu każdego tomu zamieszczono kronikę rocznej działalności Towarzystwa oraz opis ważniejszych wydarzeń. Obecnie przygotowany został do druku kolejny 47 tom Ziemi Częstochowskiej. Opracowano również model szaty graficznej charakterystyczny dla naszego rocznika. Nie przyniosły jednak spodziewanych rezultatów starania o przyznanie Ziemi Częstochowskiej punków ministerialnych, co wiąże się z typowo regionalną (jak dotychczas) tematyką prezentowanych publikacji oraz publikowaniem prac wyłącznie w języku polskim.

Nową pozycją wydawniczą w dorobku Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego jest kilkutomowa monografia przyrodnicza pt. Przyroda Częstochowy. Dotychczas ukazał się jej tom 1 pt. Flora i Fauna (2018 r.), pod redakcją Stanisława Cabały, Cezarego Gębickiego, Jerzego Zygmunta i Krzysztofa Pierzgalskiego . Niestety, brak funduszy uniemożliwił druk tomu 2 pt. Środowisko przyrodnicze. Opracowano jedynie elektroniczną i mocno skróconą wersję tego tomu, umieszczoną na stronie Urzędu Miasta Częstochowy. Wymienione pozycje są pokłosiem badań przeprowadzonych przez członków CzTN na obszarze miasta.

Kolega Zbigniew Stańczyk opracował pełną bibliografię historyczną Częstochowy oraz szeroko pojętej ziemi częstochowskiej , obejmującą okres od czasów Jana Długosza do końca XX wieku, która wydana została w postaci dwutomowej monografii w 44 tomie Ziemi Częstochowskiej. Jak dotychczas jest to najpełniejsze opracowanie bibliograficzne Częstochowy.

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe wraz z Urzędem Miejskim w Częstochowie jest pomysłodawcą i współwydawcą popularnonaukowych folderów przyrodniczych, skierowanych do szerokiego kręgu czytelniczego, w tym nauczycieli i przewodników turystycznych Dotychczas ukazał się drukiem pierwszy z nich zatytułowany: Wśród miejskiej zieleni autorstwa Jerzego Zygmunta, Cezarego Gębickiego i Stanisława Cabały. Wraz z przygotowywanym obecnie tomikiem pt. „Z biegiem Warty” stanowić będą cenną wizytówkę unikatowej przyrody Częstochowy.

KONFERENCJE I SEMINARIA NAUKOWE

Prof. dr hab. Julia Dziwoki (jako sekretarz naukowy CzTN) wzięła udział w obradach II Kongresu Towarzystw Naukowych w Polsce na temat: Roli towarzystw naukowych w rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, który miał miejsce w dniach 14 – 15 września 2018 r. na Uniwersytecie Adama Mickiewicza - Collegium Minus w Poznaniu, gdzie wygłosiła referat pt. Miasto i region w badaniach Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego.

W ramach działalności naukowej i dydaktycznej zorganizowano 26 października 2018 r. we współpracy z pracownikami Muzeum Częstochowskiego oraz Uniwersytetu im. Jana Długosza w Częstochowie konferencję naukową na temat: Edukacji Regionalnej w kształtowaniu człowieka i obywatela XXI wieku. Przedmiotem konferencji było wieloaspektowe znaczenie edukacji regionalnej w kształceniu dzieci i młodzieży, a także osób dorosłych dla potrzeb XXI wieku. Zaprezentowano osiągnięcia w tym zakresie nauk humanistycznych (historia, pedagogika) oraz przyrodniczych (przyrodoznawstwo, ekologia, ochrona przyrody i środowiska). Praktyczny aspekt edukacji regionalnej przedstawiły organizacje pozarządowe, w tym m.in. Liga Ochrony Przyrody, a także Muzeum Częstochowskie, Zarząd Parków Krajobrazowych Górnego Śląska oraz nauczyciele szkół regionu częstochowskiego. Wygłoszono 17 referatów z udziałem 28 autorów wystąpień, w większości pracowników naukowych Uniwersytetu im. Jana Długosza w Częstochowie i Muzeum Częstochowskiego oraz przedstawiono cztery nauczycielskie projekty edukacyjne.

24 września 2018 r. zorganizowano we współpracy z Muzeum Częstochowskim seminarium naukowe poświęcone pamięci Andrzeja Skalskiego - byłego wiceprezesa CzTN – w 80 rocznicę jego urodzin pt. Wspomnienie o Andrzeju Skalskim – uczonym, dydaktyku, organizatorze. Wygłoszono trzy referaty:

* Dr Ewa Kaczmarzyk - Wspomnienie o doktorze Andrzeju Skalskim jako muzealniku i naukowcu

* Prof. dr hab. Marian Głowacki – Działalność dydaktyczna, wychowawcza i popularyzatorska dra Andrzeja Skalskiego

* Prof. dr hab. Barbara Ceranowicz, dr Ewa Kaczmarzyk – Wkład dra Andrzeja Skalskiego w rozwój polskiej paleoentomologii

W porozumieniu z Naczelnikiem Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa podjęto starania o zorganizowanie wspólnej z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie konferencji naukowej na temat: Przyroda Częstochowy. Stan obecny i jej ochrona. Pomimo znacznego zaawansowania prac organizacyjnych konferencja ta nie odbyła się z powodu pandemii.

WYSTAWY

Zorganizowano wystawę okolicznościową pt. Z dziejów Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, w postaci czasowej ekspozycji w salce muzealnej Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Wykonano postery do wystawy oraz wydano drukiem 300 sztuk egzemplarzy katalogu wystawy.

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe było również współorganizatorem wystawy kolegi Czesława Hadamika, który opracował w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wystawę planszową oraz folder, upowszechniające wiedzę o historii klasztoru na Świętym Krzyżu (20- 26. 10. 2017 r.).

Członkowie CzTN brali aktywny udział w corocznie organizowanym Rodzinnym Pikniku Podmiotów Ekonomii Społecznej, prezentując dorobek edytorski Towarzystwa.

DZIAŁANIA INTERWENCYJNE

W ramach zadań interwencyjnych członkowie Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego zaangażowali się w ratowanie od wyburzenia zabytkowego kompleksu budynków poprzemysłowych Zakładów ELANEX (d. Motte) i współpracując z członkami stowarzyszania „Grupa Elanex” w Częstochowie popierali starania o wpisanie tzw. Kolonii Mottowskiej (d. osady fabrycznej przędzalni Motte) do rejestru zabytków.

Niektórzy członkowie CzTN uczestniczyli od 2019 r. w pracach merytorycznych i organizacyjnych, zmierzających do utworzenia na obszarze gminy Częstochowa i Mstów rezerwatu przyrodniczego Uroczysko Gąszczyk. Kolega Krzysztof Pierzgalski opracował dla Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska obszerne uzasadnienie merytoryczne oraz szczegółowy projekt granic rezerwatu, co ułatwiło dokonanie uzgodnień własnościowych na szczeblu samorządów i zabezpieczenie terenu zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. CzTN wystąpiło z inicjatywą spotkania konsultacyjnego między przedstawicielami społeczności lokalnej i samorządu gminy Mstów, które odbyło się w dniu 23 września 2019 roku, w Urzędzie Gminy Mstów. Obecnie trwają prace finalizujące utworzenie tego pierwszego w Częstochowie rezerwatu obejmującego ekosystem lasu grądowego wraz z siedliskami pobliskich starorzeczy Warty.

PATRONAT HONOROWY

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe obejmowało również patronatem honorowym wiele konferencji naukowych i wystaw artystycznych, w tym m.in. wystawę fotograficzno-malarską członków stowarzyszenia SENIOR TUR pt. Sacrum w drewnie z elementami malarskimi, zorganizowanej (lipiec – sierpień 2018 r.), oraz wystawę fotograficzną pt. Gąszczyk w 4 odsłonach autorstwa Marka Nowaka członka Zarządu CzTN (lipiec 2018), a także autorską wystawę tegoż fotografika pt. Mikrokosmos (19 czerwca do 20 lipca 2017 r.). Honorowym patronatem CzTN objęło również popularno-naukową wystawę kol. Marka Nowaka pt. „Ku gwiazdom” zorganizowaną w Muzeum Częstochowskim Ratuszu od maja do września 2019 r. w 50-tą rocznicę lądowania człowieka na Księżycu, która okazała się bardzo udanym przedsięwzięciem dydaktyczno-edukacyjnym.

Nadchodzący rok będzie szczególnie ważny w życiu naszego Towarzystwa, wiąże się on bowiem z przypadającą w 2022 roku 90-tą rocznicą utworzenia Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (pierwotnie jako Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie). Na tym tle godna przypomnienia staje się postać inż. Kazimierza Kühna – pierwszego prezesa CzTN oraz starosty częstochowskiego, znanego inicjatora i propagatora regionalnego ruchu naukowego oraz samorządowego.

W imieniu Zarządu

Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego

Dr Cezary Gębicki – Prezes CzTN